نام پژوهشگر: نادر علیدادی سلیمانی
سمیه هاشمی رقیه بهزادی
اشیای سنگی باز یافته از منطقه جیرفت ، باور ها، اعتقادات و جهان بینی انسان کهن، که در جنوب شرق ایران می زیسته را بر سینه خود حمل می کند. این تمدن که به تمدن جیرفت شناخته شده، مربوط به هزاره سوم پ . م است. صحنه ها و موضوع هایی که روی آن کار می کردند، شامل چشم انداز های فلات ایران، معماری، گیاهان و جانوران آن و نیز ازگمانه زنی های کلی دربار? جمعیت و باورهای آنان صورت گرفته است. نقوش انسانی در بازیافته های جیرفت به سه صورت دیده می شود: 1. نقوش انسانی در مهر ها، 2. نقوش انسانی بر روی اشیا ساخته شده از سنگ نرم (صابون/ کلوریت)، 3. تندیسک های انسانی از سنگ و فلز. این نقوش انسانی در دو شکل ساد? انسانی و ترکیبی از انسان و حیوان وجود دارند، که هر کدام از این نقوش دارای مفهوم و معنای خاص خود است. پژوهش حاضر به منظور شناخت نقوش انسانی و انسان نمای حک شده بر روی اشیاء سنگی جیرفت و درک باورهای اعتقادی مردم این منطقه در دوران کهن در رابطه با ترسیم این نقوش انجام گرفته است. این پژوهش دارای اهدافی مانند: بررسی و تحلیل نقوش انسانی و انسان نما دربازیافته های سنگی جیرفت به لحاظ شکل و محتوای آنها. تحلیل نقوش انسان نما و سایر نقوش مرتبط با آن در ظروف سنگ کلوریتی جیرفت و همچنین دست یابی به باور های دینی و قومی مردم کهن منطقه جیرفت از طریق بررسی نقوش انسانی . برای نیل به اهداف فوق، بهید به این سوالات پاسخ داده شود: نقوش انسانی و انسان نما در بازیافته های سنگی تمدن جیرفت ، واجد چه ویژگی هایی اند؟ و این نقوش به لحاظ شکل چگونه اند ؟ و اینکه، نقوش انسانی و انسان نما در بازیافته های سنگی جیرفت دارای چه محتوایی را در بر دارند؟ این پژوهش، از نوع توسعه ای و به روش کتابخانه ای و میدانی با هدف بررسی نقوش انسانی و انسان نما به لحاظ شکل و محتوا انجام شده است. فنون گردآوری داده ها در پژوهش حاضر استفاده از اسناد مکتوب ، عکاسی از آثار موزه ها، و رفتن به مورد اکتشاف تاریخی جیرفت است. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی بر روی تصاویر و مطالب انجام گردیده و تجزیه و تحلیل به روش کیفی انجام شده است. یافته های پژوهش حاضر، حاکی از حضور داستان ها و اسطوره در ترسیم نقوش انسانی و نسان نما در منطق? جیرفت است. البته نقوش مرتبط با شیو? زندگی مردم آن دوران بسیار اندک است و بیشتر نقوش به دست آمده دارای مفهومی اساطیری و ماورای طبیعی اند.