نام پژوهشگر: معصومه زارع شولی
معصومه زارع شولی جواد ایزدیار
منطقه مورد مطالعه بخشی از محدوده جنوب شرقی نقشه زمین شناسی 100000/1 خدابنده - سلطانیه است که بین طول های جغرافیایی 55 °48 تا 58 °48 شرقی و عرض های جغرافیایی 15 °36 تا 17°36 شمالی در شمال غرب روستای سروجهان از نوار سلطانیه قرار گرفته است. طبق مطالعات پتروگرافی سنگهای دگرگونی منطقه مورد مطالعه شامل اسلیت، مسکوویت کلریت شیست، مسکوویت کلریت بیوتیت شیست، گارنت شیست و استارولیت شیست های گارنت دار (منشاء پلیتی)، کالک شیست ها (منشاء کربناته) و کوارتز شیست و کوارتزیت (منشاء ماسه سنگی) می باشند. از سمت جنوب غرب به سمت شمال شرق منطقه، زونهای کلریت، بیوتیت، گارنت و استارولیت دیده می شودکه از سمت جنوب غربی به طور تدریجی تبدیل به اسلیت های کهر می شوند. مطالعه دگرشکلی این سنگها نشان می دهد در منطقه سه فاز دگرشکلی و دو فاز دگرگونی اتفاق افتاده است که فاز دوم دگرشکلی در منطقه غالب بوده است و اثر هایd1 را از بین برده است. شواهدی که وجود d1 را ثابت می کنند عبارتند از: وجود بقایای شیستوزیته s1 به صورت ادخال ها در داخل پورفیروبلاست ها و چین خوردگی s1 در اثر s2. همزمان با اولین فاز دگرشکلی (d1) دگرگونی m1اتفاق افتاده است و کانیهای دگرگونی گارنت، استارولیت، کلریت، بیوتیت، مسکوویت، پلاژیوکلاز و کوارتز به وجود آمده اند. کانیهای دگرگونی رشد یافته در این مرحله دگرریختی نشان دهنده دگرگونی در رخساره آمفیبولیت می باشد. پس از فاز دگرشکلی d1، دگرشکلی d2 منطقه را تحت تاثیر قرار داده که بیشتر به صورت میلونیتی رخ داده و همچنین گاهی موجب چین خوردگی برگوارهs1 شده است. دگرگونی m2 به صورت پسرونده همزمان با فاز دگرشکلی d2 صورت گرفته است که باعث تبلور کانیهای کلریت، بیوتیت، مسکوویت و کوارتز شده است. این پاراژنز کانیایی نشانگر دگرگونی در رخساره شیست سبز می باشد. دگرشکلی d3 که موجب ایجاد ریزچین بر روی شیستوزیته d2 شده است تغییری در پاراژنز کانی ها ایجاد نکرده است، لذا به عنوان یک فاز دگرگونی در نظر گرفته نشده است. شیست های نئوپروتروزوئیک بالایی-کامبرین پایینی سروجهان، دو مرحله دگرگونی m1 و m2را متحمل شده اند. نتایج فشار-دماسنجی نشان می دهد که دگرگونی m1 در شرایط 5 kbar.7و دمای c°600 و دگرگونی m2 در شرایط kbar 4.5 و دمای c° 550 رخ داده اند. الگوی مسیر فشار-دمای به دست آمده برای این شیست ها نشان می دهد که دگرگونی فشار متوسط m1 با دگرگونی فشار پایین m2 ادامه یافته است. لذا الگوی کلی مسیر فشار-دما در جهت حرکت عقربه ساعت می باشد که نشانگر تحولات تکتونیکی و دگرگونی در یک محیط برخوردی می باشد. مقایسه شیست های نئوپروتروزوئیک بالایی-کامبرین پایینی سروجهان سلطانیه با سازندهای مشابه در ایران مرکزی و ماهنشان نشان می دهد که تشکیل مرحله اول دگرگونی m1 بر اثر فاز کوهزایی پان آفریکن روی داده است در حالی که فرآیند بالاآمدگی در طی مرحله m2 دگرگونی در محیط های کششی تکتونیکی رخ داده است.