نام پژوهشگر: فاطمه افقری
فاطمه افقری فاطمه بهرامی
این پژوهش به منظور تدوین و استانداردسازی بسته آموزشی بومی مهارت های ارتباطی زوجین با خانواده اصلی بر مبنای آسیب شناسی تعاملی انجام شد. روش پژوهش در بخش اول، کیفی بود که در این بخش ابتدا متون نظری و پژوهشی مرتبط با عنوان تحقیق مورد بررسی قرار گرفت، سپس با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته بر روی یک نمونه 36 نفری (شامل زوجین و والدین) که به صورت هدفمند انتخاب شدند، مهم ترین آسیب های تعاملی زوجین با خانواده اصلی استخراج گردید. در بخش دوم که به روش توصیفی مقطعی انجام شد، پرسشنامه محقق ساخته آسیب شناسی تعاملی در دو فرم جداگانه برای زوجین و والدین بر روی نمونه ی 270 نفری (شامل 135 نفر از میان زوجین و 135 نفر از میان والدین) که به روش خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده بودند، اجرا گردید. داده های حاصل از اجرای پرسشنامه ها با محاسبه فراوانی، میانگین، انحراف استاندارد، آزمون t و آزمون یومان ویتنی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و نتایج نشان داد که در گروه زوجین، آسیب های وابستگی عاطفی، انتظارات نابجای والدین، بی اعتنایی والدین و دخالت و در گروه والدین، آسیب های وابستگی عاطفی، بی اعتنایی والدین، انتظارات نابجای والدین و دخالت، با اختصاص بیشترین میانگین ها به ترتیب اولویت های اول تا چهارم را به خود اختصاص دادند. همچنین نتایج این پژوهش حاکی از آن بود که در خصوص آسیب های تعاملی، در گروه زوجین تفاوت معناداری بین زنان و مردان وجود ندارد ولی با توجه به پرسشنامه های والدین، آسیب های وابستگی مالی و انتظارات نابجای فرزند در مورد فرزندان پسر، به طور معناداری بیش از فرزندان دختر است؛ در گروه والدین نیز تنها در خرده مقیاس بی اعتنایی والدین تفاوت معنادار بین زنان و مردان وجود داشت و این آسیب در پدران بیش از مادران بود. در نهایت، از نتایج بخش آسیب شناسی در جهت تهیه بسته آموزشی بومی مهارت های ارتباطی استفاده شد. نتایج این پژوهش در گسترش متون نظری در حوزه آسیب شناسی و مشاوره ازدواج و خانواده کاربرد دارد و همچنین مهارت های مورد نیاز برای رفع آسیب ها که در قالب بسته آموزشی برای زوجین و والدین تدوین و استاندارد گردید، می تواند در مراکز مشاوره، برنامه های سازمان بهزیستی، شوراهای حل اختلاف و دادگاه های خانواده به عنوان راهبردهای آموزشی و پیشگیرانه یا مداخله ای مورد استفاده قرار گیرد.