نام پژوهشگر: رضا توکلی مقدم

حل مدل یکپارچه برنامه ریزی تولید و سیستم تولید سلولی پویا با استفاده از روش فراابتکاری چندهدفه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده مهندسی صنایع 1389
  عاطفه کهفی اردکانی   فرناز برزین پور

سیستم تولید سلولی یکی از سیستم های کارآمد برای محیط های تولیدی با حجم و تنوع بالای محصولات است. مراحل اجرای سیستم تولید سلولی شامل تشکیل سلول، برنامه ریزی تولید،زمان بندی و ارایه استقرار نهایی است. مسأله برنامه ریزی تولید و تشکیل سلول دو جزء مهم از این سیستم هستند که تأثیر متقابلی بر روی هم دارند و اغلب به صورت مجزا بررسی می شوند. کاهش دوره عمر محصول و وجود تقاضا و ترکیب متغیر محصولات، شرایط پویا را در سیستم های تولیدی ایجاد می کند؛ اما سیستم تولید سلولی سنتی ایستا بوده و هر تغییری در تقاضای محصول در این نوع سیستم نادیده گرفته می شود. جهت رفع این مشکل سیستم تولید سلولی سنتی به سیستم تولید سلولی پویا تبدیل می شود. در این سیستم، افق زمانی به دوره های کوچکتر با تقاضای متفاوت تقسیم می شود و ممکن است ساختار سلول ها در دوره جاری برای دوره بعد بهینه نباشد. استقرار مجدد سلولی مهم ترین مسأله در سیستم تولید سلولی است. به دلیل تأثیر اهداف برنامه ریزی تولید بر استقرار مجدد و نحوه تشکیل سلول در شرایط پویا، یکپارچه سازی آن ها مسأله مهمی است که در تحقیقات محدودی بررسی شده است. در این تحقیق مسأله یکپارچه برنامه ریزی تولید و تشکیل سلول در سیستم تولید سلولی پویا با اهداف حداقل سازی هزینه های کلی، بالانس بارکاری بین سلولی و حداکثر استفاده از ماشین ها در سیستم به صورت هم زمان در نظر گرفته می شود. با توجه به تضاد موجود بین این اهداف، یک روش بهینه سازی انبوه ذرات چندهدفه ابتکاری(mopso-cd)برای حل مسأله مورد نظر پیشنهاد می شود. مقایسه نتایج حل مدل پیشنهادی با استفاده از الگوریتم های mopso-cd، mopso و nsga-ii، برتری الگوریتم پیشنهادی را نشان می دهد.

توسعه ی رویکردی جدید برای یکپارچه سازی تصمیمات طراحی محصول و زنجیره ی تأمین
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شاهد - دانشکده فنی و مهندسی 1389
  جواد محمودخانی   عباس حاجی فتحعلیها

در این تحقیق یک مدل برنامه ریزی ریاضی دو هدفه عدد صحیح ترکیبی، برای انتخاب طراحی بهینه محصول با توجه به الزامات مربوط به شبکه زنجیره تامین ارائه می شود. هدف اول کسب بیشترین سود حاصل از فروش محصول نهایی و هدف دوم حداقل سازی زمان تحویل محصول است. در این مدل کل هزینه های مربوط به طراحی محصول و طراحی زنجیره تامین در چرخه عمر محصول به حداقل مقدار ممکن می رسد. مدل پیشنهادی در این تحقیق، طراحی زنجیره تأمین و طراحی محصول رابه طور همزمان در فاز طراحی محصول بهینه می نماید. طراحی زنجیره تامین شامل انتخاب تامین کنندگان مناسب با توجه به معیار های تقاضای محصول، هزینه، زمان و ظرفیت تولید قطعات و مدت زمان تحویل دهی قطعات می باشد. طراحی محصول شامل طراحی و انتخاب بهینه آلترناتیو های قطعات و تحویل محصولات نهایی به مشتریان به گونه ای است که کل سود دریافتی حاصل از فروش ماکزیمم گشته و محصولات در مدت زمان مطلوبی به مشتری تحویل گردد. مدل ارائه شده با روش های قطعی(بوسیله لینگو) و دو الگوریتم فراابتکاری ژنتیک و پرندگان حل شد. نتیجه اینکه الگوریتم پرندگان بواسطه زمان حل کوتاه تر و همچنین بیشتر بودن تابع هدف اول(سود) نسبت به الگوریتم ژنتیک برتری دارد. این مدل منحصر به صنعت خاصی نبوده و با اندکی تغییر می تواند در صتایع تولیدی مورد استفاده قرار گیرد.

زمانبندی جرثقیل اسکله در یک ترمینال کانتینری با استفاده از الگوریتم بهینه سازی انبوه ذرات تلفیقی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده صنایع 1389
  سینا افتاده بالانی   رضا توکلی مقدم

در این پایان نامه، یک مسأله برنامه ریزی عدد صحیح آمیخته (mip) برای تخصیص جرثقیل اسکله (qcap) و همچنین زمانبندی آن (qcsp) در یک ترمینال کانتینری برای کانتینرهای ورودی/خروجی، توسعه داده شده است. مسأله qcap به عنوان تخصیص تعداد معینی جرثقیل (qc) از بین یک سری جرثقل یکسان در جابه جایی که آماده خدمت دهی می باشند تعریف می شود. مساله qcsp با یک سری کار که بیانگر عملیات تخلیه و بارگیری کانتینرها از/ به کشتی می باشد و تعدادی جرثقیل تخصیص داده شده از مساله qcap مواجه بوده که به مشخص نمودن برنامه کاری برای این جرثقیل ها پرداخته می شود. این مسایل جزء مسایل سخت (np-hard) است و بدست آوردن جواب بهینه برای مسایلی با این درجه پیچیدگی با استفاده از رویکرد های قدیمی و روش های بهینه سازی معمول یا امکان پذبر نبوده و یا در صورت امکان دارای زمان حل غیر منطقی است. در این پایان نامه، دو الگوریتم فراابتکاری بهینه سازی انبوه ذرات (pso) و بهینه سازی انبوه ذرات بصورت تلفیقی با الگوریتم ژنتیک (psoga)، بمنظور فائق آمدن بر مشکلات ذکر شده، برای مدل ارائه شده است. الگوریتم های پیشنهادی توسط نرم افزار visual basic 6. 0 کد نویسی شده اند و مسایل زیادی در ابعاد گوناگون بعنوان نمونه با این الگوریتم ها حل گردیده اند که نتایج آنها نشان دهنده اعتبار و کارایی الگوریتم های ارائه شده می باشد. همچنین بهره وری الگوریتم بهبنه-سازی انبوه ذرات تلفیقی در مسایل مطرح شده با جواب های بدست آمده از الگوریتم بهینه سازی انبوه ذرات و نرم افزار 8. 0 lingo که بر مبنای روش شاخه و حد می باشد، مقایسه شده است. نتایج حاصله موکد این مطلب است که الگوریتم بهینه سازی انبو ذرات تلفیقی (psoga) ارائه شده، جهت بدست آوردن جواب های سریع و قابل استفاده در مسأله تخصیص و زمانبندی جرثقیل اسکله مخصوصاً در ابعاد واقعی دارای قابلیت بالایی می باشد. این مهم که یکی از فاکتور های اساسی در افزایش بهره وری ترمینال های کانتینری می باشد، هدف اصلی و مزیت این پژوهش می-باشد.

ارائه روش فراابتکاری جهت حل مدل یکپارچه تشکیل سلولی با زمان بندی و جانمایی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده فنی 1389
  امیر فضلعلی   فرناز برزین پور

سیستم های تولید سلولی یکی از مهمترین کاربردهای تکنولوژی گروهی است و از سیستم های کارآمد برای محیط های تولیدی با حجم و تنوع بالای محصولات است که شامل سه تصمیم اصلی، تشکیل سلول های تولیدی، زمان بندی و جانمایی ماشین آلات می باشند. در اکثر تحقیقات پیشین یکی از این سه بخش به صورت مستقل درنظر گرفته شده اند در حالی که این تصمیمات بر هم اثرگذارند. در ارتباط با زمان بندی سیستم تولید سلولی، زمان راه اندازی به عنوان یکی از عوامل مهم تولیدی است در حالی که در اکثر تحقیقات مدنظر قرار نگرفته است. همچنین در ارتباط با جانمایی ماشین آلات اغلب مسایل به صورت ساده و بدون درنظر گرفتن ابعاد ماشین آلات مورد بررسی قرار گرفته اند در صورتی که از شرایط واقعی به دور می باشند. در این پایان نامه، هدف تشکیل مدل ریاضی یکپارچه جهت مساله تولید سلولی با درنظر گرفتن تشکیل سلول تولیدی، زمان بندی و جانمایی است. هدف اصلی کمینه نمودن بیشترین زمان تکمیل قطعات است که در راستای این هدف، اهداف غیر مستقیمی از جمله کمینه نمودن جابجایی های بین سلولی و درون سلولی و طراحی جانمایی ماشین آلات مدنظر است. جهت حل آن از روش فراابتکاری ترکیبی بهینه سازی گروهی ذرات همراه با الگوریتم جستجوی ممنوع نخبه گرا توسعه داده شده است. به منظور نشان دادن کارایی الگوریتم پیشنهادی در مسایل با اندازه کوچک با روش بهینه سازی دقیق و در سایزهای متوسط و بزرگ با الگوریتم ژنتیک موجود در ادبیات موضوع و الگوریتم جستجوی ممنوع نخبه گرا مقایسه شده است که نشان دهنده کارایی الگوریتم پیشنهادی در مقابل سایر الگوریتم ها است.

یک الگوریتم ژنتیک کارا برای مسأله طراحی سیستم های سلولی با در نظر گرفتن مسیر قابل اطمینان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان 1390
  مصطفی شیرین فر   حسن حاله

تحقیقات بسیاری در زمینه چیدمان سلولی در سالیان اخیر انجام شده است اما تعداد بسیار محدودی از این تحقیقات، خرابی ماشین ها و مسأله قابلیت اطمینان را در نظر گرفته اند و در بسیاری از تحقیقات که مدلسازی به اجرا در آمده، قابلیت اعتماد ماشین ها 100% در نظر گرفته شده است. این فرض در دنیای واقعی برقرار نیست و از آنجائیکه ماشین ها عناصر کلیدی در فرآیند تولید محسوب می شوند، خرابی آنها بر روی فرآیند تولید و عملکرد سیستم تاثیر گذار خواهد بود. بنابراین در نظر گرفتن قابلیت اطمینان در طراحی سلول های تولیدی می تواند مدلسازی را واقعی تر کرده و عملکرد کلی سیستم را تا اندازه زیادی بالا برد. در این پایان نامه مدل ریاضی بصورت تک هدفه برای مسأله چیدمان سلولی ارائه شده است. در تابع هدف، علاوه بر در نظر گرفتن هزینه های کلی سیستم های تولید سلولی، بمنظور واقعی تر نمودن مدل، هزینه هایی از جمله، هزینه راه اندازی و هزینه جریمه برای ماشین های با بهره وری پایین، وهزینه خرابی در نظر گرفته شده است. همچنین در این مدلسازی، ملاحظات مرتبط با قابلیت اطمینان ماشین ها نیز ارائه گردیده است. هدف در این پایان نامه تعیین یک مسیر قابل اطمینان است بصورتیکه درآن ضمن در نظر گرفتن قابلیت اطمینان و لحاظ کردن آن در برنامه نویسی، مجموع هزینه های کلی سیستم حداقل شود. با توجه به پیچیدگی حل این مسأله، روشهای هوش مصنوعی و الگوریتم های فرا ابتکاری به منظور بهینه سازی مورد استفاده قرار گرفته است. روش های فراابتکاری نه تنها امکان حل مسأله با اندازه های بزرگتر را به ما می دهد، بلکه سبب کوتاهتر شدن زمان رسیدن به جواب بهینه نیز می شود. از جمله این روش ها الگوریتم ژنتیک است. مدل فوق همچنین با نرم افزار بهینه سازی لینگو و الگوریتم ژنتیک حل گردید. نتایج محاسباتی حاصل از اجرای این نرم افزار و الگوریتم پیشنهادی مقایسه و نشان داده شده است.

طراحی و بهینه سازی یک مدل چند هدفه زنجیره تأمین در شرایط عدم قطعیت
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شاهد 1390
  علیرضا فلاح تفتی   راشد صحراییان

بمنظور حصول منافع رقابتی در بازار، طراحی شبکه زنجیره تأمین کارا، امری حیاتی است. همچنین، اننخاب تأمین کننده مناسب و درنظر گرفتن درجه اهمیت مشتریان مواردی بنیادی و منطقی هستند که کاملاً در عملکرد شبکه زنجیره تأمین اثرگذار هستند. در این پایان نامه، براساس مرور ادبیات مقاله های پژوهشی و کتب مرجع، در ابتدا یک شبکه زنجیره تأمین حلقه-بسته ارائه می شود. این مدل تصمیمات طراحی شبکه را هم در شبکه های زنجیره تأمین رو به جلو و هم رو به عقب یکپارچه کرده و از زیربهینگی ناشی از طراحی جداگانه جلوگیری می کند. همچنین در هر دوره، تصمیمات تاکتیکی (همچون جریان مواد و نوع وسیله نقلیه) را با تصمیمات استراتژیکی (همچون مکان یابی تسهیلات و انتخاب تأمین کننده) ادغام می کند. در این شبکه چندین تابع هدف و محدودیت بطور همزمان و در شرایط عدم قطعیتِ بعضی پارامترها همچون ضرایب هزینه و تقاضای مشتریان درنظر گرفته می شوند. در این مدل ویژگیهایی همچون ترکیب تصمیم گیری چند شاخصه (madm) با تصمیم گیری چندهدفه (modm) برای بدست آوردن ترجیحات تصمیم گیرنده، در نظرگرفتن تولید یک محصول که از مونتاژ مواد اولیه با ضرایب مصرف متفاوت و از تأمین کنندگان مختلف تولید می شود و همچنین ضرایب اهمیت متفاوت برای مشتریان، در نظر گرفته شده است. سپس برای حل مدل برنامه ریزی خطیِ عددصحیح مختلطِ چندهدفه، یک رویکرد امکانی تعاملی جدید براساس روش معروف step ارائه می شود. الگوریتم ارائه شده possibilistic-stem از کارهای ابتدایی در زمینه طراحی شبکه زتجیره تامین است که مبادله بین سطح اطمینان پاسخ های امکانی حاصل شده از حل مدل و مقادیر توابع هدف را بطور مستقیم درنظر گرفته و ترجیحات تصمیم گیرنده را بطور ضمنی لحاظ می کند. جهت اعتبارسنجی مدل و الگوریتم پیشنهادی، ابتدا مثالی عددی انجام می شود و سپس با استفاده از تحلیل حساسیت و تغییر پارامترها، الگوریتم ارائه شده و کدنویسی انجام شده مورد بررسی قرار می گیرند. نتایج محاسباتی مناسب بودن مدل و رویکرد بهینه سازی ارائه شده را تأیید می کند.

بررسی و تحلیل رفتار رقابتی اعضای زنجیره تامین در شرایط عدم قطعیت
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی ارومیه - دانشکده صنایع 1390
  محمد امین آذرمهر   رضا توکلی مقدم

با گسترش روزافزون رقابت در سطح بازار های محلی و جهانی، زنجیره تأمین باید برای تضمین بقای خود توان رقابتی اش را افزایش دهد. این امر ناشی از عوامل مختلفی همچون وسیع شدن بازارها، افزایش تعداد رقبا، پیشرفت تکنولوژی است. از جمله عوامل مهم دیگری که در مدیریت زنجیره تأمین علاوه بر شناخت محیط و رقبا برای رسیدن به بالاترین سود، در شرایط عدم قطعیت، باید مورد توجه قرار گیرد و باعث افزایش توان رقابتی می گردد، مدیریت بر ریسک و اختلالات زنجیره می باشد. با برنامه ریزی و پیش بینی ریسک های موجود در زنجیره همچون ریسک های طبیعی یا ریسک های ناشی از اختلال در فرآیند های اعضای زنجیره می توان در برابر آشفتگی ها برخورد مناسبی کرد و از فرصت های موجود نهایت استفاده را برد و از تهدیدات تا حد امکان کاست. در این پایانامه ابتدا به تعریف مختصری از زنجیره تأمین و مدیریت زنجیره تأمین پرداخته می شود. سپس انواع رقابت در زنجیره تأمین و ادبیات به رقابت بررسی می شود. در ادامه مدیریت ریسک و انواع ریسک موجود در زنجیره تأمین و ادبیات ریسک مورد بررسی قرار خواهد گرفت و در پایان مدلی برای حالت رقابت بین خرده فروشان و تأمین کنندگان یک زنجیره تأمین در حالت غیرمتمرکز در حالت اختلال در تأمین مواد ارائه می گردد. در این مدل در ابتدا بر اساس تعادل نش در تئوری بازی ها معادلات مربوط به قیمت های تعادلی خرده فروش و قیمت های تعادلی تأمین کننده ها بدست می آید. در فصل پایانی به ارائه تعدای مثال عددی پرداخته می شود و برای تعیین مقادیر تعادلی قیمت های خرده فروش ها و تأمین کننده ها از روش ابتکاری رگرسیون خطی به عنوان تقریبی با دقت بالا بهره گرفته می شود. در انتها مقدار انحراف این روش از مقادیر دقیق محاسبه خواهد شد.

شناسایی و الویت بندی ریسکهای کلیدی قراردادهای طراحی،تامین کالاو ساخت (epc) در پروژه های عمرانی و زیربنایی (مطالعه موردی در شرکت جهاد توسعه منابع آب تهران)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - موسسه آموزش عالی غیر دولتی غیر انتفاعی کار - دانشکده علوم انسانی 1389
  مهدیه اقبالیان   علی ربیعی

امروزه epcبه عنوان یکی از روشهای پذیرفته شده و تاثیر گذار جهت سرمایه گذاری و اجرای سریع پروژه های زیر بنایی مورد نیاز کشور مطرح می باشد. در این میان ریسکهای متعددی ممکن است، زمان،هزینه و کیفیت اجرای قراردادهای epc را تحت تاثیر خود قرار دهند. پروژه های زیر بنایی بزرگ و پیچیده فاکتور های ریسک متنوعی را دربر می گیرند که اجرای موفقیت آمیز آنها به مدیریت ریسک اثر بخش این فاکتورهای کلیدی وابسته است. هدف از این تحقیق بررسی، واولویت بندی ریسک های شناسایی شده قراردادهای مهندسی،تامین کالا و ساخت(epc)در پروژه های عمرانی و زیر بنایی می باشد. جامعه آماری عبارت از کلیه مدیران ارشد و مهندسین پروژه های عمرانی شرکت پیمانکاری جهاد توسعه منابع آب است. نمونه گیری به روش تصادفی ساده بوده و ?? نفر از جامعه آماری در این تحقیق شرکت نموده اند. ابزار جمع آوری اطلاعات در تحقیق حاضر پرسشنامه محقق ساخته بوده و از آزمون های رتبه بندی فرید من، آزمون ناپارامتریک ویلکاکسون و کالماگروف -اسمیرنف استفاده شده است. نتایج تحقیق از طریق نرم افزار آماری spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته های تحقیق حاکی از این است که بین دسته های ریسک قراردادی و مرتبط با برآورد اولیه، ریسک طراحی و مهندسی، ریسک مرتبط با پیمانکاران و مشاوران،ریسک تدارکات و تامین کالا،ریسک عملیاتی و ساخت، ریسک نصب و راه اندازی و هزینه،زمان وکیفیت اجرای پروژه ها رابطه معنا داری وجود دارد. (p<0.05) یافته بعدی تحقیق بیانگر آن است که ریسکهای قراردادی و مرتبط با برآورد اولیه،ریسکهای طراحی و مهندسی،ریسکهای مرتبط با پیمانکاران و مشاوران، ریسکهای تدارکات و تامین کالا،ریسکهای عملیاتی و ساخت،ریسکهای نصب و راه اندازی، از اهمیت یکسانی برخوردار نمی باشند .در نتایج تحقیق اولویت بندی ریسکهای مورد مطالعه بدین شکل می باشد: ریسک تدارکات و تامین کالا از اولویت بیشتری از دیدگاه پاسخگویان برخوردار است،ریسک قانونی و مرتبط با برآورد اولیه در مرحله دوم رتبه بندی و پس از آن ریسک طراحی و مهندسی،ریسک عملیاتی و ساخت،ریسک مرتبط با پیمانکاران و مشاوران، ریسک نصب و راه اندازی در جایگاه بعدی اولویت بندی قرار دارند.

حل مسأله زمانبندی کارگاه گردش کاری با محدودیت دسترسی ماشین و اثر یادگیری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بوعلی سینا - دانشکده مهندسی 1390
  بهدین واحدی نوری   پرویز فتاحی

یکی از مفروضات اولیه در بیشتر تحقیقات مرتبط با زمانبندی این است که ماشین ها به طور پیوسته در طول افق برنامه ریزی در دسترس می باشند در حالیکه در واقعیت به دلایلی همچون خرابی ماشین آلات، انجام فعالیت های نگهداری و تعمیرات، و تعطیلات، ماشین ها از دسترس خارج می شوند. همچنین در مسائل زمانبندی کلاسیک، زمان پردازش یک کار در طول افق برنامه ریزی، ثابت فرض می شود اما در بسیاری از شرایط واقعی به علت پدیده یادگیری، ممکن است زمان پردازش یک کار کاهش یابد. در این پایان نامه، مسأله زمانبندی کارگاه گردش کاری با اثر یادگیری و محدودیت دسترسی ماشین ها مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است. کمینه سازی مجموع زمان در جریان ساخت، مجموع جریمه های دیرکرد و زودکرد، و مجموع هزینه های دیرکرد و هزینه های نگهداری و تعمیرات، به صورت مجزا به عنوان توابع هدف در نظر گرفته شده است. در بیشتر مواقع محققین جهت ساده سازی مسأله کارگاه گردش کاری، جواب های جایگشتی آن را به دست می آورند اما در این پایان نامه برای دستیابی به جواب های با کیفیت بالاتر، حالت غیرجایگشتی این مسأله درنظر گرفته شده است. چهار مدل مختلف برنامه ریزی عدد صحیح ترکیبی به منظور مدل سازی این مسائل پیشنهاد گردیده است. جهت اعتبارسنجی این مدل ها از نرم افزار gams استفاده شده است. به دلیل پیچیدگی بالای این مسائل برای به دست آوردن جواب های نزدیک به بهینه، دو روش ابتکاری، یک الگوریتم شبیه سازی تبرید و یک الگوریتم تلفیقی مبتنی بر الگوریتم شبیه سازی تبرید و الگوریتم کرم شب تاب ارائه شده است. برای به دست آوردن جواب های بهتر و پایدارتر، پارامترهای الگوریتم های ارائه شده با استفاده از روش تاگوچی تنظیم شده است. نتایج محاسباتی، عملکرد و کارایی روش های حل پیشنهادی و برتری الگوریتم شبیه سازی تبرید و الگوریتم تلفیقی را نسبت به روش های حل ابتکاری و نرم افزار gams تایید کرده است.

مدلی برای چیدمان تسهیلات پویا با چند تابع هدف
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تفرش - دانشکده صنایع 1390
  شهاب عسکریان   رضا توکلی مقدم

افزایش فشار رقابت، کاهش عمر و افزایش تنوع محصولات، بنگاه های اقتصادی را بر آن داشته است که درجهت کاهش هرچه بیشتر هزینه های خود، از رویکردهای جدید و موثرتری در بخش های سه گانه تهیه,تولید و توزیع استفاده کنند. قسمت اعظم هزینه های یک مرکز صنعتی، مربوط به هزینه های بخش تولید می باشد. در این بخش، استفاده موثر از ظرفیت تسهیلات، افزایش بهره وری کارگرها، استفاده از سیستم های اتوماسیون و رباتیک جهت افزایش کیفیت و نرخ تولید، کاهش سطح موجودی، کاهش حجم حمل و نقل مواد و افزایش انعطاف پذیری از جمله اهدافی می باشند که امروزه اکثر مراکز تولیدی سعی دردستیابی به آنها دارند. عوامل ذکر شده باعث گردیده مراکز تولیدی نیازمند دستیابی به عملیات کارای تولید و توانایی پاسخگویی سریع به تغییرات تقاضا و ترکیب تولیدات باشند. مطالعات نشان می دهد که هزینه جابجایی مواد بین 20 تا 50 درصد کل هزینه های تولید را شامل می شود (تامپکینز و همکاران) [1]. از دیگر هزینه های قابل ذکر هزینه مکان چیدمان تجهیزات می باشد. لذا در این پایان نامه به مسئله چینش و دوباره چینی تجهیزات کارخانه می پردازیم در شرایطی که در طول مدت زمان برنامه ریزی تغییراتی در میزان تولید و نرخ تبادل مواد بوجود بیاید. هدف این چینش حداقل کردن هزینه های تغییر چیدمان و جابجایی مواد همزمان با در نظر گرفتن دستیابی به حداقل فضای لازم جهت این چیدمان می باشد. این مسئله چینش پویای تسهیلات بادو تابع هدف نامدارد. جهت مطالعه و بازنگری ادبیات مسئله چیدمان ایستای تجهیزات (static (single period) facility layout problem (slfp)) می توان به مقاله ملر و گو [2] و کیوسیاک و هیراگو (kusiak and heragu 1987) [3] مراجعه نمود. تفاوت بین sflp و مسئله چیدمان تسهیلات پویا (dynamic facility layout problem (dflp)) این می باشد که در dflp افق برنامه ریزی بلند مدت بوده و در طول زمان برنامه ریزی داد ه های مسئله تغییر می کند. برخی از این داده ها مطابق مقاله شور و تامپکینز (shore and tompkins 1980) [4] در زیر مطرح شده است: • تغییر در طراحی یکی از تجهیزات موجود • ایجاد یا حذف یکی از تجهیزات • تغییر جریان بین تجهیزات • تغییر در برنامه تولید و میزان تولید تجهیزات در مقاله هاکوبیان و مکیندال (mckendall and hakobyan)[5] از روش هیوریستیم جستجوی مرزی تجهیزات مستقر شده با مفروضات زیر استفاده شده است که می توان جهت توسعه از آن استفاده نمود: 1. ممکن است تجهیزات دارای مساحت های نا برابر باشند. این اشکال شامل مربع و یا مستطیل می باشد. 2. مساحت تجهیزات در هر پریود ثابت بوده اما ممکن است در پریودهای مختلف متفاوت باشند. 3. تجهیزات می توانند دارای جهت های دلخواه عمودی و یا افقی باشند. اگر ضلع بزرگتر با محور افقی موازی باشند افقی و در غیر اینصورت عمودی می باشند. 4. خروجی در هر پریود از زمین پیوسته استفاده می کند. 5. هدف در dflp بدست آوردن چیدمان در تمامی پریودها می باشد، بگونه ای که کل هزینه جریان مواد و تغییر جابجایی مکان تجهیزات دربین هر پریود حداقل گردد. با توجه به پیشنهادات ارائه شده در مقاله دریرا و همکاران (drira et al. 2007) [6[ و ضرورت بررسی توابع هدف مختلف در مقاله سینگ و شارما (singh and sharma. 2005) [7] و مسائل مورد بررسی در مقاله سادان کناک (sadan kulturel-konak.2007) [8] موضوع مورد بررسی این پروژه چیدمان تسهیلات پویا با چند تابع هدف انتخاب گردید.

حل مسأله تولید - توزیع چند هدفه در زنجیره تأمین چند کالایی با تقاضای غیرقطعی در محیط فازی
پایان نامه دانشگاههای خارج کشور واقع در قاره اروپا - دانشکده علوم اقتصادی - دانشکده علوم اقتصادی 1390
  امین قره یخه   رضا توکلی مقدم

مسأله تولید و توزیع به عنوان یکی از جدیدترین و مهم ترین مسایل در حوزه لجستیک و زنجیر? تأمین مطرح است. این مسأله تصمیمات میزان تولید و نحوه توزیع را در زنجیره تأمین یکپارچه می سازد؛ به صورتی که به دو سئوال مهم چقدر تولید کنیم؟ و چگونه توزیع کنیم؟ در زنجیره تأمین به صورت هم زمان پاسخ می دهد. این مسأله به طور کلی به صورت یک گراف کامل در نظر گرفته می شود، گره های این گراف را تسهیلات تولیدی، انبارها و مشتریان هستند و یال های این گراف را مسیرهای موجود برای حمل کالا تشکیل می دهند. با حل مسأله تولید- توزیع مقدار کالائی که باید توسط کارخانجات تولید شود و مسیرهائی که از آن ها توسط وسایل نقلیه حمل کالا صورت می گیرد، مشخص می گردد. پایان نامه پیش رو سعی دارد با مدل سازی و حل مسأله تولید- توزیع در یک زنجیره تأمین دو سطحی، هزینه های زنجیره تأمین و زمان تحویل کالا را کاهش دهد. اغلب اطلاعات ورودی مسأله به دلیل عدم قطعیت ذاتی پارامترها و نبود اطلاعات کافی، قطعی نمی باشند لذا در این تحقیق به منظور نزدیک تر شدن مسأله مورد بررسی به جهان واقعی، پارامترهای تقاضای بازار، سطح نیروی کار و سطح ماشین آلات در دسترس در هر کارخانه به صورت اعداد فازی در نظر گرفته شده اند. در این تحقیق مدل برنامه ریزی ریاضی با در نظر گرفتن چند تسهیل تولیدی، عدم قطعیت در داده های ورودی مسأله، محدودیت زمان و سفر و ظرفیت برای وسائل نقلیه و ارزش پول در طی زمان، توسعه داده شده است. جهت حل مسأله تحقیق یک الگوریتم فراابتکاری با ترکیب دو الگوریتم جست وجوی تصادفی تطابقی حریصانه و ژنتیک ارائه شده است. این روش با استفاده از نرم افزار matlab 2.7 برنامه نویسی شده است. اعتبار روش حل ارائه شده با مقایسه جواب های دقیق نرم افزار gams تأیید شده است.

حل مساله استقرار تسهیلات پویا با در نظرگرفتن مسیرهای پردازش و برنامه ریزی تولید با استفاده از الگوریتم فراابتکاری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تفرش - دانشکده صنایع 1390
  پاکسا نصیرزاده   رضا توکلی مقدم

برای آن که سیستم های تولیدی به طور کارا فعالیت کنند این سیستم ها نباید تنها با خط مشی های عملیاتی و برنامه ریزی بهینه عمل کنند بلکه باید چیدمانی را در نظر بگیرند که به خوبی طراحی شده باشد. بنابراین نظریه طراحی بهینه چیدمان فیزیکی از یک سو و برنامه ریزی تولید از سوی دیگر به عنوان عوامل کلیدی در موفقیت سیستم های تولیدی نقش مهم و موثری دارند و یکپارچه سازی این دو به عنوان نیاز اساسی برای طراحی و شبیه سازی محیط های تولیدی واقعی به کار می رود.از این رو این تحقیق به دنبال توسعه مدلی برای مساله استقرار تسهیلات پویا با در نظر گرفتن مسیرهای پردازش مختلف و برنامه ریزی تولید می باشد و از آن جایی که مساله چیدمان تسهیلات از نوع np-hard می باشد و پیچیدگی آن با واسطه چند دوره ای بودن مسائل چیدمان تسهیلات پویا افزایش می یابد به منظور حل چنین مسائلی در یک مدت زمان معقول و کیفیت خوب انتخاب یک الگوریتم فراابتکاری قدرتمند ضروری است.در تحقیق حاضر برای حل مدل پیشنهادی از الگوریتم های تکاملی دیفرانسیلی و شبیه سازی تبرید و الگوریتم هیبریدی شبیه سازی تبرید و تکاملی دیفرانسیلی استفاده شده است. از آن جایی که خروجی الگوریتم های فراابتکاری به شدت وابسته به پارامترهای ورودی الگوریتم هستند، برای تنظیم پارامترها روش سطح پاسخ (rsm) اجرا شده است. در نهایت برای اثبات عملکرد مناسب روش های حل ارائه شده برای حل مدل، این روش ها بر روی مسائل آزمایشی تولید شده با ابعاد مختلف مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند و نتایج با نرم افزار cplex نیز مقایسه شده است. زمان رسیدن به جواب بهینه و میزان تابع هدف نشان از عملکرد خوب الگوریتم های مورد استفاده در حل مدل پیشنهادی دارند.

حل یک مدل جدید ریاضی چندهدفه برای مساله تخصیص تکی چندهابی پوششی-مرکز با در نظر گرفتن محدودیت ظرفیت با استفاده از الگوریتم فراابتکاری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تفرش - دانشکده صنایع 1390
  فاطمه ندرلو   رضا توکلی مقدم

هاب ها تسهیلاتی هستند که به عنوان سویچینگ، مراکز ارتباطی و نقاط طبقه-بندی در بسیاری از سیستم های توزیع به کار می روند. در مدل های ارایه شده برای شبکه های هاب، هدف یافتن مکان مناسب برای هاب ها و برقراری اتصالات مناسب بین هاب های مستقر شده، و همچنین تخصیص گره های غیرهاب به آن-ها، به منظور تعیین مسیر جریان بین گره های مبدا-مقصد می باشد. به-طوریکه زمان سفر بین هر جفت مبدا- مقصد نباید از بازه زمانی داده شده تجاوز کند. در این پایان نامه، ابتدا مروری بر انواع مدل های مکان یابی شبکه های هاب خواهیم داشت که، شامل مطالعاتی است که تاکنون در این زمینه توسط محققین انجام شده است. سپس به بررسی مسأله p هاب پوششی-مرکز تخصیص تکی در شبکه های هاب و مدل برنامه ریزی عدد صحیح ارایه شده برای آن می-پردازیم و در انتها یک الگوریتم فراابتکاری برای حل مدل پیشنهاد خواهیم کرد.

حل مسأله اندازه دسته و زمان بندی تولید چند کالایی در زنجیره تأمین با ماشین های موازی نامرتبط و عمر مفید کالای فازی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشکده علوم اقتصادی 1390
  صادق دوست حقی   رضا توکلی مقدم

چکیده مسأله تعیین اندازه دسته اقتصادی و زمان بندی تولید به عنوان یکی از مهم ترین ارکان در بحث برنامه ریزی تولید و هزینه های زنجیره تأمین به شمار میرود. به توجه به ادبیات موضوع مطرح شده در مسائل برنامه ریزی تولید و زمان بندی تولید کارگاهی، می توان چنین بیان داشت که این حوزه از برنامه ریزی در دو دهه اخیر بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. در این نوع از مسائل به تعیین همزمان اندازه دسته اقتصادی جهت تولید و همچنین تعیین توالی و زمان بندی تولید، بر رو ماشین ها پرداخته میشود. تعیین همزمان اندازه دسته و زمان بندی تولید از مزایای این نوع از مسائل به شمار می رود، چراکه در در شرایط عملی هریک از آنها به تنهایی محدودیت هایی را به سیستم تولیدی وارد مینمایند. به طور کلی در مدل های این نوع از مسائل هدف کمینه سازی هزینه های برپایی، هزینه های نگهداری موجودی نیمه ساخته و نهایی در تمامی انبارهای میانی و نهایی است. در این پایان نامه به بررسی مسأله اندازه دسته و تحویل اقتصادی و زمان بندی تولید چند کالایی در محیط تولید کارگاهی انعطاف پذیر با ماشین های موازی نامرتبط در افق برنامه ریزی محدود که توسط مدیریت تعیین شده است، پرداخته شده است. در این زنجیره تأمین فرض شده است که یک تأمین کننده با سیستم تولید انعطاف پذیر کارگاهی، با ماشین های موازی نامرتبط، محصولاتی را که هریک دارای عمر مفیدی جهت سالم بودن هستند را پس از تولید به صورت مستقیم به واحد مونتاژ تحویل میدهد. براساس رویکرد زمانی سیکل پایه یک مدل برنامه ریزی غیر خطی مختلط صفر و یک برای این مسأله طراحی شده است که تابع هدف آن کمینه سازی میانگین هزینه های برپایی، نگهداری موجودی و حمل و نقل در واحد زمان در زنجیره تأمین است. در این زنجیره تأمین کمبود موجودی مجاز نمی باشد. در این پایان نامه به بررسی این مسأله با در نظر گرفتن عدم قطعیت برای پارامتر عمر مفید کالا پرداخته شده است و فرض شده است که این مقادیر از تابع فازی مثلثی پیروی میکنند. این مسأله به صورت کلی بسیار پیچیده است و برای مقیاس های عمومی و واقعی امروزی حل بهینه قطعی نمیتوان برای این نوع مسأله بدست آورد. لذا این مدل با یک روش فرا ابتکاری تلفیقی، مبتنی بر بهینه سازی ذرات انبوه و جستجوی محلی حل شده است که جواب های نزدیک به بهینه قابل قبولی حاصل شده است. جواب های حاصل شده از حل الگوریتم پیشنهادی که در بخش نتایج ارایه شده است مقبولیت مدل را نشان میدهد.

بررسی مسأله مکانیابی - مسیریابی ظرفیت دار چند هدفی با پنجره زمانی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شاهد - دانشکده فنی 1391
  فرشید سمایی   مهدی بشیری

طی چند دهه گذشته به منظور حصول منافع رقابتی در بازار، مفهوم سیستم های یکپارچه لجستیکی به عنوان یک فلسفه مدیریتی جدید ظهور یافته است. تلفیق دو موضوع تحت عنوان مسأله مکانیابی و مسأله مسیریابی وسیله نقلیه، سیستم یکپارچه لجستیکی به نام مسأله مکانیابی - مسیریابی را بوجود آورده است. در این پایان نامه دو مدلسازی جدید برای مسأله مکانیابی - مسیریابی ارائه شده است. مدل اول مسأله مکانیابی - مسیریابی تک هدفه با پنجره زمانی و مدل دوم مسأله مکانیابی - مسیریابی چند هدفه با مجموعه اهداف جدید به همراه تعریف یک تابع هدف جدید بر اساس پنجره زمانی می باشد. در مدل های ارائه شده، وسایل حمل و نقل همگن فرض شده و محدودیت ظرفیت وسایل نقلیه و تسهیلات در نظر گرفته شده است. به منظور حل مسأله مکانیابی - مسیریابی با روش های فراابتکاری، یک نمایش جواب جدید ارائه شده و سپس برای حل مدل تک هدفه، علاوه بر روش دقیق بر پایه حل کننده cplex، الگوریتم فراابتکاری به نام علف-های هرز گسسته نیز ارائه گردیده است. در ادامه برای حل مدل چند هدفه الگوریتم جدید شبیه سازی تبرید انطباقی به منظور جمع آوری نقاط نامغلوب پیشنهاد و بکار گرفته شده است. جهت بررسی کارایی الگوریتم-های پیشنهادی، مدل ها با الگوریتم های معروف در ادبیات موضوع حل شده و نتایج مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج محاسباتی بیانگر عملکرد برتر الگوریتم های پیشنهادی در مقایسه با الگوریتم های مشابه است.

طراحی و حل مدل مسیریابی وسایل نقلیه در حالت باز با چندین قرارگاه با استفاده از الگوریتم های فرا ابتکاری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تفرش - دانشکده مهندسی صنایع 1390
  خسرو پیچکا   رضا توکلی مقدم

مسأله مسیریابی وسایل نقلیه در حالت باز (ovrp) حالت خاصی از vrp محسوب می‎شود که در آن ناوگان حمل و نقل پس از پاسخ دهی به تقاضای مشتریان به انبار مرکزی باز نمی گردند. این مسأله زمانی مطرح میگردد که حمل و نقل یک واحد تولیدی و یا خدماتی به یک پیمانکار خارج از سازمان واگذار میشود. از طرفی دیگر مسأله مسیریابی وسایل نقلیه با چندین انبار (mdvrp) نیز،خود حالت مهم دیگری از مسأله مسیریابی میباشد که در این رساله، ترکیب این دو حالت، یعنی مسأله مسیریابی وسیله نقلیه باز با وجود چندین انبار مرکزی (ovrpmd) مورد مطالعه قرار گرفته است. با توجه به تعلق مسأله به کلاس np-hard ، حل آن توسط روش‎های سنتی بسیار هزینه بر بوده و عملا در مسایل با اندازه بزرگ فاقد کارکرد می‎باشد. لذا استفاده از روش‎های ابتکاری و فراابتکاری مورد استفاده قرار می‎گیرند. پیشنهاد و طراحی این پایان‎نامه با عنایت به موارد بالا و با هدف فائق آمدن به معضلات فوق صورت گرفته است. در این رساله ابتدا یک مدل ریاضی برای مسأله طراحی گردیده‎ است. با دانش نویسنده، تا به حال مدلی برای این مسأله ارائه نشده است و از نکات حائز اهمیت مدل پیشنهادی به کارگیری محدودیت میلر- تاکر- زمیلین برای حذف زیر تور‎هاست. سپس دو الگوریتم شبیه سازی تبرید در حالت موازی (psa) و جستجو همسایگی متغییر ترکیبی (hvns) برای حل مدل ارائه شده، طراحی و مقایسه گردیده اند

رویکرد تصمیم گیری چندهدفه ی فازی برای مساله ی زمان بندی کارگاه باز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه مازندران - دانشکده علوم ریاضی 1391
  فرزانه خلیلی گودرزی   سید هادی ناصری

زمان بندی در تعریف کلی، تخصیص منابع در طول زمان برای اجرای مجموعه ای از وظایف در وضعیتهای مختلف است. مساله توالی عملیات صرف، یک مساله زمان بندی خاص است که در آن به تعیین ترتیب عملیات می پردازند. با توجه به این که زمان بندی عملیات از جمله مسایل مهم و پیچیده در مباحث مهندسی است، در نظر گرفتن معیارهای مختلف مورد توجه بسیاری از محققان این علم بوده است. امروزه در اغلب کارخانه های تولیدی و شرکت های خدماتی، تامین به موقع سفارش مشتری یا خدمت رسانی به موقع حایز اهمیت است. هزینه های دیرکرد و زودکرد در این مسایل نه تنها مشتری را متضرر می سازد، بلکه باعث کاهش اعتبار شرکت خدماتی یا کارخانه های تولیدی نیز می گردد. از آنجا که فضای جستجو در مساله زمان بندی کارگاه باز دارای گستردگی بیشتر نسبت به سایر مسایل کارگاهی بوده و نیز در بسیاری از محیط های دنیای واقعی موجود است، در این پژوهش مدل برنامه ریزی چندهدفه ی خطی آمیخته ی نوینی با در نظر گرفتن زمان تنظیمات و زمان جداسازی وابسته به توالی و زمان های عدم دسترسی برای ماشین ها ارایه می کنیم. اهداف در این مساله کمینه کردن مجموع وزنی زودکردها به همراه کمینه کردن هزینه ی آماده سازی وابسته به توالی و نیز کمینه کردن دیرکرد است. با توجه به چندهدفه بودن مساله و عدم قطعیت در داده های مساله از یک روش حل برنامه ریزی فازی تعاملی به منظور حل و تبدیل مدل به یک مساله تک هدفه استفاده می کنیم. سپس با غیرفازی ساختن مساله به حل آن مبادرت می کنیم. در ادامه به پیاده سازی مساله در نرم افزار aimms می پردازیم. همچنین یک روش نوین برای حل مسایل تک هدفه ی برنامه ریزی خطی آمیخته با عدد صحیح تماماً فازی پیشنهاد داده و روش را بر روی مساله زمان بندی کارگاه باز پیاده سازی کرده ایم. نتایج محاسباتی حاصل از پیاده سازی مدل، گویای کارایی مدل و رویه ی حل آن است.

حل مسئله مکان یابی هاب پوشش محور دو هدفه با محدودیت ظرفیت با استفاده از الگوریتم pso
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده مهندسی صنایع 1391
  شقایق دولت خواهی   رضا توکلی مقدم

هاب ها تسهیلات ویژه ای هستند که به عنوان مراکز ارتباطی، سوئچینگ و نقاط طبقه بندی در بسیاری از سیستم های توزیع به کار می روند. در مدل های ارائه شده برای شبکه های هاب، هدف یافتن مکان مناسب برای هاب ها و تخصیص گره های غیرهاب به آنها به منظور تعیین مسیر جریان بین گره های مبدأ ـ مقصد می باشد ؛ به گونه ای که هزینه سفر بین جفت های مبدأ- مقصد به حداقل مقدار خود برسد. این پایان نامه، ابتدا مروری بر انواع مدل های مکان یابی شبکه هاب خواهد داشت که شامل مطالعاتی است که تاکنون در این زمینه توسط محققین انجام شده است. سپس به بررسی مسأله p-هاب پوشش با تخصیص تکی در شبکه های هاب و مدل برنامه ریزی عدد صحیح ارائه شده برای آن می پردازد و در انتها یک الگوریتم فراابتکاری برای حل مدل پیشنهاد خواهد کرد.

برنامه ریزی زمان بندی ماشین های موازی تولید انباشته ای با معیارهای موعد تحویل دار
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشکده علوم اقتصادی 1390
  مهدی آزادمنش   فریبرز جولای

چکیده: در دهه اخیر، علاقه ویژه ای در مسائل زمان بندی که شامل یک عنصر دسته ای هستند به وجود آمده است. در این زمینه، انگیزه برای دسته بندی کارها را شاید در بهره ایست که زمان بندی دسته ای در راندمان ایجاد می کند که ممکن است به این علت باشد که پردازش کارها در یک دسته ارزانتر یا سریعتر از پردازش آن ها به طور انفرادی باشد. با وجود آنکه با تحقیق بر روی زمان بندی پردازشگر دسته ای در صنایع مختلفی مواجه می شویم به عنوان مثال: صنایع ریخته گری، صنایع ساخت اثاثیه منزل، صنایع فلزی، صنایع هواپیمایی، صنایع ساخت کفش اما به نظر می رسد که حجم فزآینده ای در بررسی زمان بندی پردازشگرهای دسته ای به طور عمده در ساخت نیمه رساناها است. ساخت نیمه رساناها یکی از سریع ترین رشد ها را در صنایع امروز دارد. به علت بازار متنوعی که برای نیمه رساناها با تمرکز بر روی مدارهای آمیخته برای شبکه، انبارش اجزا، ارتباطات از راه دور/ بی سیم، مصرف کننده، کامپیوتر و سیستم های انبارش که ابزار مورد نیاز امروزه شده اند، ایجاد شده است لذا تقاضا برای نیمه رساناها افزایش یافته است. ساخت نیمه-رساناها به علت فرآیندهای ساخت پیچیده ای که شامل می شود و نیز تنوع محصولات یکی از پیچیده ترین سیستم های تولید است. بدلیل کاربرد گسترده ماشین های تولید انباشته ای موازی در صنایع مختلف و همچنین لزوم صرفه جویی در هزینه ها، زمان، و بهره-وری اقتصادی حاصل از به کارگیری مسائل زمان بندی، بیش از گذشته اهمیت موضوع زمان بندی در محیط های تولیدی نمایان می شود. همچنین افزایش تقاضا برای محصولات نیمه رسانا سبب رقابت گسترده ای مابین سازندگان نیمه رسانا شده است. در چنین شرایطی حفظ یک سود رقابتی و سود باقیمانده از شرایط عملیاتی که بدین منظور، مینیمم کردن چرخه زمان و موجودی کار در پردازش و ماکزیمم کردن بازده احتیاج است و همچنین سرعت در پاسخ دهی به تقاضای بازار و مشتریان جزء مهمترین مسائل است. در این تحقیق مساله زمان بندی ماشین های پردازش تولید انباشته ای، با در نظر گرفتن موعد تحویل کارها و زمان ورود دینامیک کارها بر روی ماشین های موازی غیر یکسان، در نظر گرفته شده است و سعی در یافتن بهترین زمان بندی کارها در دسته ها بر روی ماشین ها هستیم به طوری که تاخیر وزنی کل کارها را مینیمم کنیم. واژگان کلیدی: زمان بندی، ماشین های پردازشگر تولید انباشته ای، ماشین های موازی، تاخیر وزنی کل

ارائه یک الگوریتم برای حل مسأله زمان بندی جریان مونتاژ کارگاهی با محدودیت در دست بودن ماشین آلات به صورت چند هدفه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بوعلی سینا - دانشکده مهندسی 1392
  نیلوفر شعاع اردبیلی   پرویز فتاحی

در این تحقیق مسئله جریان کارگاهی مونتاژ همراه با محدودیت های در دسترس بودن ماشین ها مورد مطالعه قرار می گیرد. جریان کارگاهی مونتاژ ، سیستم تولیدی ترکیبی است که در آن هر کار مجموعه ای از عملیات تولیدی متفاوتی است که به طور مستقل و همزمان روی ماشین های موازی انجام می شوند، سپس قطعات تولیدی جمع آوری شده و به خط مونتاژ منتقل می شوند. در این مرحله، مجموعه ای از قطعات توسط مرحله مونتاژ به محصول مورد نظر تبدیل می گردند. در این تحقیق محدودیت در دست بودن ماشین آلات در نظر گرفته می شود که با توجه به هزینه بالای ماشین آلات، مدل ما به واقعیت نزدیک تر می شود و توالی حاصله هزینه تولید را کاهش می دهد. در این تحقیق فرض می شود که محدودیت های دسترسی تنها برای ماشین های مرحله اول وجود دارند و برای حل این مسئله یک مدل برنامه ریزی ریاضی ارائه می شود، اهداف در نظر گرفته شده برای این مدل عبارتند از؛ جمع وزنی زمانهای تکمیل کارها و جمع وزنی دیرکردها به اضافه جمع وزنی تحویل های زودتر از موعد. از آنجا که مسئله مورد نظر np-hard است، دو الگوریتم فراابتکاری برای حل این مسئله ارائه می شود، این دو الگوریتم عبارتند از؛ الگوریتم ژنتیک با مرتب سازی نامغلوب (nsga ii) و الگوریتم شبیه سازی تبرید. نتایج محاسباتی نشان دهنده این است که برای مسائل کوچک، با تعداد کارهای کمتر از 25، الگوریتم شبیه سازی تبرید عملکرد بهتری داشته و برای مثال های بزرگ الگوریتم ژنتیک دارای عملکرد بهتری است.

مدل سازی یک مسأله مکان یابی متراکم چندهدفه گسسته با تمرکز بر منظر مشتری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده فنی 1391
  مریم قبادی   مهدی سیف برقی

امروزه، با توجه به رقابتی شدن بازارها، به دست آوردن سهم بیشتری از بازار نیازمند در نظر گرفتن مشتری و خواسته هایش به عنوان یک فاکتور مهم می باشد. در این پژوهش از مدل های صف در طراحی یک مسأله چند هدفه مکان یابی مجموعه پوشش استفاده شده است. مدل طراحی شده شامل سه تابع هدف کمینه سازی تعداد کل خدمت دهنده های تخصیص داده شده، کمینه سازی کل هزینه حمل و نقل و هزینه ی استقرار تسهیلات و بیشینه سازی کیفیت مد نظر مشتری می باشد. تسهیلات به گونه ایی قرار داده شدند تا مشتریان در هر نقطه تقاضا بتوانند با طی مسافت استانداردی به آنها دسترسی داشته باشند. همچنین محدودیتی در نظر گرفته شده است تا وقتی فردی وارد سیستم می شود با حداقل احتمال ? با بیشتر از b نفر در صف مواجه نشود. سپس برای سنجش اعتبار مدل چندین مثال طراحی و توسط دو الگوریتم فراابتکاری شبیه سازی تبرید و جستجوی همسایگی متغیر بهینه سازی شد. در نهایت با توجه به اطلاعات به دست آمده دو الگوریتم مقایسه شدند. نتایج حاکی از آن هستند که با احتمال 95% تفاوت معنی داری بین میانگین کیفیت جواب های به دست آمده از دو الگوریتم وجود ندارد اما زمان رسیدن الگوریتم شبیه سازی تبرید به جواب بهینه بهتر از همین زمان در الگوریتم جستجوی همسایگی متغیر می باشد.

برنامه ریزی استراتژیک در شرایط عدم قطعیت مالی با استفاده از برنامه ریزی سناریو و تصمیم گیری با معیارهای چند معیاره ( مطالعه موردی شرکت برق منطقه ای زنجان)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده مهندسی 1392
  بابک محمدی   رضا توکلی مقدم

میزان اعتبار و تخصیص در شرکتهای دولتی بستگی به درآمدهای دولت دارد. از این رو برنامه ریزی استراتژیک در چنین شرکتهایی مستلزم رعایت مواردی است به خصوص عدم قطعیت مالی می باشد. در این پایان نامه سعی بر این است که مدلی جهت برنامه ریزی استراتژیک در شرایط عدم قطعیت مالی ارایه گردد. جامعه آماری مورد مطالعه شرکتهای دولتی می باشند که میزان اعتبار و تخصیص در حوزه اختیارات آنها نبوده و تاثیر چندانی بر درامدهای شرکت ندارند.در مدل پیشنهادی عدم قطعیت مالی با استفاده از روش های تصمیم گیری با معیارهای چندگانه ( روش فرایند تحلیل شبکه ای)، برنامه ریزی سناریو و روش دلفی پوشش داده شده است. جهت گردآوری اطلاعات نیز از روش دلفی، مصاحبه با اساتیدو متخصصین،مصاحبه با کارشناسان و منابع اینترنتی استفاده شده است.

ارایه یک مدل ریاضی سه هدفـــه برای مسأله حداکثر پوشش مجموعه مکان یابی-تخصیص در زنجیره تأمین سه سطحی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده فنی 1392
  آرمیتا ایزدی   رضا توکلی مقدم

نظریه مکان یابی تسهیلات از دهه 1960 تاکنون بخش مهمی از تحقیقات پژوهشگران را به خود معطوف کرده است. در طی این سال ها با توجه به نیاز و مشکلات دنیای واقعی، مسایل مکان یابی مختلفی مدل سازی شده و برای حل آن ها روش های متنوعی ارایه و توسعه یافته است. یک دسته از مسایل مکان یابی ارایه شده، مسأله حداکثر پوشش مجموعه ها می باشد. در این پایان نامه، به بررسی یک مسأله مکان یابی- تخصیص در قالب یک زنجیره تأمین شامل تأمین کنندگان، توزیع کنندگان و خرده فروشان پرداخته شده و یک مدل ریاضی چند هدفه برای مسأله حداکثر پوشش مجموعه ها پیشنهاد شده است. اهداف در نظر گرفته شده در مدل عبارتند از: حداکثر کردن میزان تأمین تقاضای خرده فروشان توسط مراکز توزیعی است که توانایی پوشش آن ها را دارند، حداقل کردن مجموع فواصل مراکز توزیع از تأمین کنندگان و حداقل کردن مجموع هزینه های استقرار مراکز توزیع. با توجه به اینکه مسأله حداکثر پوشش مجموعه از نظر پیچیدگی محاسباتی، در دسته مسایل np-hard قرار می گیرد، لذا روش های حل دقیق برای حل این مسایل با ابعاد بزرگ، از کارایی کمتری برخوردار هستند. در این پایان نامه از دو الگوریتم فرا ابتکاری با نام های الگوریتم ژنتیک (ga) و الگوریتم جستجوی همسایگی متغیر (vns) استفاده شده است و کارایی الگوریتم های پیشنهادی بر روی چندین مثال عددی با ابعاد مختلف مورد مقایسه و سپس با استفاده از آزمون فرض آماری، زمان حل و کیفیت جواب های دو الگوریتم مورد ارزیابی قرار می گیرد. نتایج نشان می دهد که الگوریتم ژنتیک از نظر ایجاد جواب های باکیفیت بهتر و الگوریتم جستجوی همسایگی متغیر از نظر مدت زمان رسیدن به جواب ها بهتر عمل نموده است.

ارایه مدل ریاضی چندهدفه برای مسأله مکان یابی هاب پوششی تحت شرایط عدم قطعیت
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تفرش - دانشکده مهندسی صنایع 1392
  سید حسین نیکوکلام مظفر   رضا توکلی مقدم

مسایل مکان یابی هاب یکی از موضوعات مطرح در مهندسی صنایع و یکی از مهمترین شاخه های حمل ونقل است که کاربرد وسیعی در حوزه های استراتژیک مانند سیستم های حمل و نقل ، سیستم های پستی و شبکه های ارتباطی دارد. استفاده از هاب ها در شبکه توزیع باعث کاهش هزینه های انتقال جریان در شبکه شده و در نتیجه بهره وری سیستم را افزایش می دهد. در شبکه های هاب، جریان در گره های هاب متمرکز شده وسپس به مقاصد منتقل می شود و به عبارت دیگر هاب ها واسط های شبکه می باشند بنابراین شاید بتوان گفت هاب ها همانند قلب شبکه هستند که تصمیم گیری درباره مکان آنها می تواند در آینده سیستم اثرگذار باشد و یک راهکار اساسی برای بهینه سازی مصرف انرژی و زمان در حمل و نقل کالا و مسافر ، طراحی صحیح شبکه های حمل و نقل می باشد. در این پایان نامه ، به بررسی مسأله مکان یابی هاب پوششی چند هدفه با تخصیص تکی که تابع هدف اول آن کمینه کردن مجموع هزینه تاسیس و ایجاد ظرفیت برای هاب ها و هزینه انتقال جریان بین گره هاست و تابع هدف دوم کمینه کردن بیشینه زمان انتقال بین دو گره می باشد و در شرایطی که پارامتر جریان و زمان انتقال بین دو گره غیرقطعی است، جهت مدلسازی آن از رویکرد محدودیت احتمالی استفاده شده است و برای ایجاد ظرفیت برای هابها هزینه متغیر در نظر گرفته شده است. مدل دوم ارائه شده در این پایان نامه مدل ترکیبی مکان یابی هاب و تحلیل پوششی داده ها می باشد که در آن افزایش کارایی هاب های انتخاب شده نیز به عنوان معیاری برای انتخاب هاب ها در نظر گرفته شده است. با توجه به اینکه با یک مسأله سخت مواجه هستیم و اینکه تابع هدف مدل چند هدفه می باشد، با ارایه یک الگوریتم بر مبنای بهینه سازی علف هرز در حالت گسسته به حل مسأله پرداخته شده است. جهت بررسی الگوریتم به حل مسائل در ابعاد مختلف پرداخته و نتایج بدست آمده با nsga-ii با چهار شاخص کیفیت ، فاصله از نقطه ایده آل ، فاصله و گوناگونی مقایسه شد، نتایج حاصل از حل مسائل با ابعاد مختلف نشان-دهنده عملکرد خوب الگوریتم است به طوریکه می توان با استفاده از این روش در یک زمان قابل قبول، جوابی با کیفیت مناسب بدست آورد.

حل مسأله جریان کارگاهی انعطاف پذیر با محدودیت زمان انتظار
پایان نامه دانشگاه تربیت معلم - تهران - دانشکده فنی 1391
  سیده فاطمه عطار   محمد محمدی

با توجه به اهمیت زمانبندی در اغلب کارخانجات تولیدی و شرکت های خدماتی به دلایلی مانند محدود بودن منابع دردسترس، افزایش تنوع درتقاضای مشتریان، زمانبندی منابع منجر به افزایش کارایی و بهره برداری از ظرفیت موجود و نهایتاً افزایش سوددهی سازمان در محیط به شدت رقابتی امروز می انجامد. بنابراین در سال های اخیر توجه محققین به تحقیق و مطالعه در حوزه ی مسائل زمانبندی افزایش چشمگیری یافته است. در همین راستا، در این پایان نامه به بررسی و توسعه ی مسأله ی زمانبندی جریان کارگاهی انعطاف پذیر با محدودیت زمان انتظار پرداخته می شود. این مسأله در بسیاری از محیط های صنعتی کاربرد و اهمیت به سزائی دارد. ابتدا این مسأله را با معیار عملکرد کمینه کردن حداکثر زمان تکمیل کارها و محدودیت زمان دردسترس بودن کارها، وجود ماشین های موازی مشابه در حداقل یک مرحله و زمان های راه اندازی وابسته به توالی توسعه داده و در قالب یک مدل ریاضی ارائه می گردد. مدل پیشنهاد شده از دسته مسائل برنامه ریزی غیرخطی به شمار می رود و به دلیل ماهیت پیچیده ی آن در زمره مسائل np-hard قرار می گیرد و حل این مسأله و رسیدن به جواب بهینه مستلزم صرف زمان بسیار زیادی می باشد و چه بسا در بسیاری از موارد غیرممکن است. بنابراین برای حل این مسأله، رویکردهای فراابتکاری الگوریتم شبیه سازی تبرید (sa) و رقابت استعماری (ica) بکار برده می شوند. سپس همین مسأله را با محدودیت زمان در دسترس بودن کارها در شروع افق برنامه ریزی، وجود ماشین های موازی غیرمرتبط در حداقل یک مرحله و احتمال پرش از مراحل توسعه داده می شود. سپس سه رویکرد فراابتکاری شامل الگوریتم جستجوگر شبیه سازی تبرید مبتنی بر جمعیت (pbsa)، الگوریتم رقابت استعماری (ica) و الگوریتم تکاملی بهینه سازی مبتنی بر جغرافیای حیاتی (bbo) برای یافتن جواب بهینه یا نزدیک به بهینه در این مسأله بکار می روند. سپس با ایجاد مسائل نمونه و حل آنها توسط رویکردهای پیشنهادی پس از تنظیم پارامتر، با مقایسه ی نتایج حاصل از آنها، عملکرد الگوریتم ها تحلیل و ارزیابی می شوند. همچنین در این پژوهش از آنجایی که در دنیای پیشرفته ی امروز تصمیم گیرنده تمایل دارد تا تصمیمات خود را بر اساس چندین معیار اتخاذ نماید، مدل ریاضی چندهدفه ای برای مسأله ی زمانبندی جریان کارگاهی مختلط با اهداف کمینه کردن حداکثر زمان تکمیل کارها و مجموع وزنی تأخیر کارها از موعد تحویل بعلاوه ی محدودیت های زمان انتظار، موعد تحویل کارها، وجود ماشین های موازی غیر مرتبط، زمان های راه اندازی وابسته به ماشین و توالی و احتمال پرش کارها از مرحل نیز ارائه و بررسی می گردد. سپس الگوریتم های فراابتکاری بهینه سازی چندهدفه انبوه ذرات (mopso) و رویکرد تکاملی پارتو قدرتمند (spea-ii) جهت حل مسأله بکار می روند. به دلیل حساسیت مقادیر پارامترها، ابزار آماری قدرتمندی بنام روش سطح پاسخ پارامترهای هر دو الگوریتم را در ابعاد کوچک و بزرگ مسأله تنظیم می کند. سپس برای ارزیابی عملکرد الگوریتم های ارائه شده، مجموعه ای از مسائل نمونه ایجاد و توسط الگوریتم ها حل می شوند. نتایج محاسباتی نشان می دهند که الگوریتم mopso کارایی بیشتری برای یافتن جواب های پارتو با کیفیت بالا دارد.

بهینه سازی سیستم های قابلیت اطمینان تحت اجزاء تعمیرناپذیر بااستفاده از الگوریتم تکاملی چندهدفه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور مرکز - دانشکده مهندسی 1392
  روزبه عزیزمحمدی   رضا توکلی مقدم

در رساله حاضر، دو مدل در توسعه مدل های قابلیت اطمینان برپایه اهداف بیشینه سازی قابلیت اطمینان، کمینه سازی حجم وکمینه سازی هزینه در سیستم های سری- موازی ارائه می شود.با توجه به پیچیدگی مدل های پیشنهاد شده، از رویکردهای فراابتکاری برای حل آنها استفاده شده است. در مدل اول ارائه شده ، صرفاً استفاده از اجزاء همسان در زیر سیستمها مجاز میباشد.برای حل این مدل از یک الگوریتم تلفیقی چندهدفه جدید بر پایه الگوریتم های رقابتی و ژنتیک پیشنهاد میشود. الگوریتم پیشنهادی در مقایسه با دو الگوریتم ژنتیک مرتب شده نامغلوب و استراتژی تکاملی آرشیو شده از کارایی بالاتری برخوردار است. به دلیل کاربرد گسترده مجموعه های فازی در بیان مسائل دنیای واقعی و اهمیت آن در مباحث قابلیت اطمینان، از این مفهوم در بیان محدودیت های مدل سازی مدل دوم پیشنهادی استفاده شده است. مضاف براین در مدل دوم عضو آماده بکار میتواند با درصد عمرمشخصی به فعالیت خود ادامه دهد. در این مدل در استفاده از اجزاء غیرهمسان در زیرسیستمها محدودیتی وجود ندارد. برای حل مدل دوم نیز از الگوریتم شبیه سازی تبرید و نیزتلفیق آن با الگوریتم بهینه سازی تجمع ذرات استفاده میشود. مقایسه جوابهای حاصل از این دو الگوریتم نیز حاکی از بهتر بودن جوابهای الگوریتم شبیه سازی تبرید می باشد.

حل مسأله تشکیل سلول و زمانبندی کارها در محیط محاسبات ابری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - موسسه آموزش عالی غیر انتفاعی و غیر دولتی شمال - آم - دانشکده فنی 1392
  صالح شهدی پاشاکی   احسان تیموریان

مدیریت منابع یکی از مهمترین مسائل در محیط محاسبات ابری به حساب می آید که عبارت است از انتخاب کارای ماشین های مجازی(منابع محاسباتی)، تخصیص و زمانبندی انها به منظور انجام کارهای محاسباتی کاربران. یک تخصیص مناسب باید بتواند نیازهای کیفیت خدمت کاربران را به خوبی براورده و هم چنین سود فراهم کننده خدمت را نیز بیشینه کند.انتقال بیش از حد داده بین سرورها و همچنین نامتوازن بودن بار سرورها از جمله عواملی هستند که باعث کاهش عملکرد محیط ابر در پاسخ گویی به نیاز کاربران شده و زمان و هزینه انجام کار ها را افزایش می دهند. تکنولوژی گروهی یکی از روش های ساخت و تولید در سیستم های تولیدی است که کارایی مناسبی در بهینه کردن معیار هایی مانند هزینه و زمان انجام کار ها از طریق کاهش تعداد انتقال ها بین سلول ها در محیط های تولیدی دارد. در این پایان نامه یک مساله تخصیص منبع و زمانبندی کار ها در محیط محاسبات ابری و با استفاده از ویژگی های تکنولوژی گروهی مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور دو مدل ریاضی بر مبنای تکنولوژی گروهی و با اهداف کمینه کردن تعداد انتقال بین سرور ها، کمینه کردن تعداد ماشین های مجازی ایجاد شده، کمینه کردن اختلاف بار سرور ها و هم چنین کمینه کردن بیشینه زمان تکمیل کار ها ارائه شده است.به منظور نشان دادن اعتبار و کارایی مدلهای ارائه شده دو مثال عددی و در ادامه برای تصمیم گیری سریع تر در مسائل با ابعاد بزرگ یک الگوریتم ژنتیک طراحی و اجرا شده است. همچنین برای نشان دادن کارایی الگوریتم ژنتیک پیشنهادی تعدادی مسأله به صورت تصادفی ایجاد و نتایج بدست امده از اجرای انها ارائه گردیده است.

مدلسازی مسأله ی زمانبندی کامیون های انبار متقاطع با اهداف چندگانه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - پژوهشکده فنی و مهندسی 1392
  فاطمه حیدری   سید حسام الدین ذگردی

انبارهای متقاطع یک استراتژی لجستیک است که ایده ی اصلی آن ادغام تقاضای مشتریان از چند منبع و انتقال مستقیم محموله ها به مشتریان، بدون ذخیره کردن آن ها است. پیاده سازی انبارهای متقاطع اهداف مختلفی را می تواند دنبال کند که شامل یکپارچگی حمل و نقل، زمان تحویل کوتاهتر، کاهش هزینه ها و غیره است. در دنیای واقعی زمان ورود کامیون ها به صورت قطعی مشخص نیست، عدم قطعیت و وجود تغییرات کار برنامه ریزی را برای تصمیم گیرندگان در انبارهای متقاطع دشوار می سازد و موجب کاهش کارایی و افزایش هزینه ها می شود. اهمیت این موضوع با افزایش رقابت جهانی بین سازمان های مختلف، بیشتر مشخص می شود. بر همین اساس در این پایان نامه مسأله ی زمانبندی عملیات کامیون های ورودی و خروجی انبارهای متقاطع به صورت دو هدفه و در دو سطح مورد مطالعه قرار گرفته است. که در آن ترتیب و تخصیص کامیون های ورودی و خروجی به درب ها به صورت همزمان تعیین می شود. ویژگی اصلی مدل ارائه شده در این است که تعیین ترتیب و تخصیص کامیون های ورودی و خروجی در شرایطی است که زمان ورود کامیون های ورودی و خروجی به انبار متقاطع مشخص نیست. هدف مدل انجام زمانبندی با حداقل تغییرات در هزینه های تحمیل شده به انبار متقاطع است که همزمان میانگین هزینه و اختلاف بین حداکثر و حداقل هزینه ی تحمیلی را حداقل می کند. با توجه به اینکه این مسأله در دسته مسائل np-hard است و به دلیل دو سطحی بودن حل دقیقی برای آن وجود ندارد، از دو الگوریتم فراابتکاری با عنوان الگوریتم تکامل دیفرانسیلی چند هدفه (mode) و الگوریتم ژنتیک مبتنی بر مرتب سازی نامغلوب (nsga-ii) برای حل مسائل نمونه ی تصادفی تولید شده استفاده شده است. این دو الگوریتم با یک الگوریتم ژنتیک مبتنی بر جستجوی تصادفی موجود در ادبیات مقایسه شده اند و نهایتا کارایی الگوریتم ها با استفاده از چهار شاخص کیفیت، فاصله، تنوع و یکنواختی جواب های پارتو مورد ارزیابی قرار گرفته است. شاخص ها و نتایج حاصل از طراحی آزمایشات، نشان می دهد که الگوریتم پیشنهادی (mode) برای حل مسأله ی مطرح شده، از عملکرد بهتری نسبت به سایر الگوریتم ها برخوردار است.

توسعه و طراحی چند مدل از مساله زمانبندی در سیستم های تولید انعطاف پذیر و حل آن با استفاده از الگوریتم فراابتکاری
پایان نامه دانشگاه تربیت معلم - تهران - دانشکده مهندسی 1389
  حمید داداشی   ابوالفضل میرزازاده

امروزه در صنایع تولیدی موارد کاربرد سیستم های انعطاف پذیر(fms) بسیار بیشتر از سیستم های غیر قابل انعطاف پذیر سنتی می باشد. دلیل علاقه روزافزون به این سیستم تولیدی، تغییر مکانیزم و تولید محصولات مختلف و ایجاد تغییر در روند و توالی تولید می باشد . به صورت معمول یک fms شامل یک ماشین می باشد که بر روی آن چندین سوراخ جایگاه ابزار وجود دارد و ابزار های مختلف می توانند بر روی آن نصب شوند . قطعات به نوبت بر روی دستگاه نصب می شوند و در هر بار که هر قطعه بر روی دستگاه نصب می شود باید ابزارهای مورد نیازآن بر روی دستگاه حضور داشته باشند. هنگامی که تعداد سوراخ های جایگاه ابزار محدود باشد و به ابزاری نیاز باشد که بر روی دستگاه حضور ندارد، باید عمل تعویض ابزار انجام شود. تعداد تعویض ابزار ها در طی مراحل پروسه قطعات با توالی و ترتیب قطعات مرتبط است . مسئله تعویض ابزار به صورت ساده شامل پیدا کردن توالی قطعات مناسب و همچنین توالی مناسبی از تعویض ابزار ها در طی مراحل مختلف، به منظور کمینه کردن تعداد تعویض قطعات می باشد . ثابت شده است که مسئله تعویض ابزار جزء مسائل پیچیده (np-hard) می باشد که حل دقیق و بهینه آن سخت می باشد . بنابراین در بسیاری از مقالات اخیر از الگوریتم های فرا ابتکاری استفاده شده است.در این پایان نامه سه مدل جدید از مسئله تعویض ابزار ارائه شده است . در مدل اول مسئله کلاسیک تعویض ابزار مورد بررسی قرار گرفته است و در حل آن از یک روش پیشنهادی ترکیبی الگوریتم ژنتیک و الگوریتم دسته بندی اجزا استفاده شده است .مدل دوم بر خلاف مدل کلاسیک تعویض ابزار چند هدفه می باشد . در این مدل فرض شده است که ابزار ها به صورت چند کاره می باشند و هر یک توانایی انجام چند عملیات را دارند . روشی که برای حل این مدل پیشنهاد شده است یک روش حل دو مرحله ای کارا می باشد که در هر دو مرحله از الگوریتم ژنتیک استفاده شده است ولی پارامتر های ورودی و ساختار کروموزوم ها ی این دو مرحله متفاوت از هم می باشد.در مدل سوم که مدل آخر این پایان نامه می باشد ، ابزار ها به صورت چند کاره هستند و هر یک دارای طول عمر خاص می یاشند. همچنین برای عملیات ها و فعالیت ها زمان انجام ، در نظر گرفته شده است . در همه مدل های مطرح شده، برای ارزیابی عملکرد روش های حل (الگوریتم ژنتیک پیشنهادی ) از مثال های عددی استفاده شده است ،نتایج با نتایج بدست آمده از روش های حل دقیق مقایسه شده است. نتایج نشان می دهد که عملکرد الگوریتم های ژنتیک پیشنهادی، در حل مدل های مطرح شده در این پایان نامه بسیار کارا و اثربخش می باشد.

مدل سازی تعادل نش یک حراج چند ساعته با استفاده از بهینه سازی انبوه ذرات (مطالعه موردی: بازار برق ایران)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشکده علوم اقتصادی - دانشکده اقتصاد 1393
  مجید امینی   علی ناظمی

با توجه به روند افزایشی در استفاده از حراج در زمینه های مختلف از جمله در زمینه حراج انرژی و به طور دقیق تر در بازار برق، بسیاری از تحقیقات علمی جهان به طراحی بازاری با کارایی مناسب که در آن شرکت کنندگان بتوانند با رقابت با یکدیگر به سود مناسبی نیز برسند تخصیص داده شده اند. در طراحی بازار مدل سازی رفتار شرکت کنندگان در حراج و تدوین استراتژی های مناسب برای بازیگران از اهمیت ویژه ای بر خوردار است. در بازار برق، شرکت های تولیدی می توانند استراتژی های پیشنهاد دهی شان را برای حداکثر کردن سود تغییر دهند. هیچ کدام از نیروگاه نمی توانند قیمت تسویه بازار را دقیقا تشخیص دهند زیرا این قیمت به پیشنهاد دیگر شرکت کننده های بازار برق بستگی دارد. بنابراین پیشنهاد استراتژی بهینه برای نیروگاه ها یک فعالیت چالشی می باشد. در این تحقیق روشی پیشنهاد شده که از بهینه سازی انبوه ذرات برای ارائه استراتژی پیشنهاددهی نیروگاه ها در حراج چند ساعته استفاده می کند و فرض بر این است که نیروگاه ها پیشنهاداتشان را به صورت جفت مقادیر قیمت و مقدار در بازار برق عمده فروشی ثبت می کنند. قیمت تسویه بازار نیز به روش پرداخت بر اساس پیشنهاد می باشد. نیروگاه ها استراتژی پیشنهادی را آماده کرده و برای رسیدن به تعادل نش،که نقطه ی کسب بیشترین سود ممکن می باشد، پیشنهادشان را به طور مداوم تغییر می دهند. نقاط تعادل نش یک راه حل اساسی در نظریه بازی ها می باشند و از حل کردن مسأله بهینه سازی کلی بدست می آیند. در این پایان نامه یک روش هوشمند محاسباتی برای حل مسأله بهینه سازی نش استفاده شده است و داده های آزمایشی ieee 39-bus برای ارزیابی و نشان دادن نتایج این روش بکار گرفته شده اند و نتایج حاصل از حراج چند ساعته با نتایج یک بازار تک ساعته معمولی مقایسه شده است. در تحقیق حاضر نتایج به کارگیری استراتژی بازار چند ساعته سود به مراتب بالاتری را برای بازیگران به همراه دارد.

زمان بندی فعالیت های پروژه با درنظرگرفتن ارزش زمانی پول و محدودیت منابع با هدف حداکثرکردن سود حاصل از پروژه در حالت چند مد
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران - دانشکده فنی 1386
  مسعود سیفی   رضا توکلی مقدم

چکیده ندارد.

بهینه سازی چندهدفی برای تعیین توالی عملیات در یک سیستم جریان کارگاهی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران - دانشکده فنی 1386
  حمزه امین طهماسبی   رضا توکلی مقدم

چکیده ندارد.

ارایه الگوریتم فراابتکاری برای مساله زمان بندی تک ماشین با در نظر گرفتن تابع هدف چندمعیاری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم و فنون مازندران 1382
  فرزاد ثقفی   رضا توکلی مقدم

چکیده ندارد.

حل مساله زمانبندی سیستم های تولید سلولی از طریق یک الگوریتم فراابتکاری کارامد
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران - دانشکده فنی 1386
  آزاده نصری   رضا توکلی مقدم

چکیده ندارد.

حل مساله تک ماشین جهت کمینه کردن بیشینه زودکرد و بیشینه دیرکرد و بیکاری مجاز با یک روش ابتکاری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم و فنون مازندران 1383
  پیام خالقی   رضا توکلی مقدم

چکیده ندارد.

ارائه یک روش ابتکاری برای حل مساله تعیین اندازه انباشته تولید با محدودیت ظرفیت و با مفروضات راه اندازی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم و فنون مازندران 1385
  محمد گلمکانی   رضا توکلی مقدم

چکیده ندارد.

استفاده از الگوریتم ممتیک برای حل یک مدل زمان بندی دومعیاره خط مونتاژ
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم و فنون مازندران 1386
  رحیله چراغ علی زاده   نیکبخش جوادیان

چکیده ندارد.

رویکردی برای توالی تولید خط مونتاژ چندمحصولی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم و فنون مازندران 1383
  محمدعلی بهشتی   رضا توکلی مقدم

چکیده ندارد.

پیاده سازی مدل تعالی سازمانی efqm در شرکت توزیع برق جنوب شرق تهران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم و فنون مازندران 1385
  علیرضا بخشی شایان   نیکبخش جوادیان

چکیده ندارد.

حل مساله زمانبندی کار کارگاهی با الگوریتم ممتیک
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم و فنون مازندران 1385
  لادن یوسفیان   رضا توکلی مقدم

چکیده ندارد.

ارائه یک مدل ریاضی برای مسئله بیشینه پوشش مجموعه چند هدفه فازی و حل آن توسط الگوریتم فراابتکاری mopso جدید
پایان نامه دانشگاه تربیت معلم - تهران - دانشکده فنی 1388
  محمد رسولی   علیرضا ارشدی خمسه

چکیده ندارد.

ارائه الگوریتم تکاملی برای مساله زمان بندی کارگاه باز چندهدفه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران - دانشکده فنی 1387
  هادی پناهی   رضا توکلی مقدم

چکیده ندارد.

ارائه یک ساختار پشتیبان تصمیم گیری به منظور جداسازی اقلام تولیدی در محیط های ترکیبی ساخت برای سفارش و ساخت برای انبارش
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران - دانشکده فنی 1387
  نیما زایرپور   مسعود ربانی

چکیده ندارد.

ارائه یک ساختار سلسله مراتبی برای محیط های تولیدی ترکیبی ساخت برای سفارش و ساخت برای انبار (با تکیه بر سطح ورود سفارش)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران - دانشکده فنی 1387
  امیرحسین قره گزلی   مسعود ربانی

چکیده ندارد.

حل مساله زمانبندی تولید سلولی چند هدفه با استفاده از روش جستجوی پراکنده
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه مازندران 1387
  امیر خرمی   رضا توکلی مقدم

چکیده ندارد.

مدلسازی و شبیه سازی سیستم jit در یکی از خطوط یک واحد بزرگ تولیدکننده خودرو
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1379
  بهارک بیدختی   رضا توکلی مقدم

امروزه نظام تولید بهنگام توجه بسیاری از مدیران به خود معطوف داشته است ، اما ابهاماتی که در این راه وجود دارد، مانع پیاده سازی کامل آن در سیستم های تولیدی شده است . جهت رفع چنین ابهاماتی و نیز ارزیابی عملکرد این نظام، می توان از شبیه سازی بعنوان ابزاری توانمند بهره مند شد. بدین منظور در پایان نامه حاضر یکی از خطوط تولیدی شرکت ایران خودرو بعنوان سیستم مورد آزمایش انتخاب شده است . سپس با کسب اطلاعات کافی در خصوص رفتار واقعی این سیستم، وضعیت فعلی این مجموعه شبیه سازی گردیده است . بدنبال آن با اعمال تغییراتی در ساختار سیستم، شبیه سازی سیستم کانبان- که مدیریت اجرایی تولید بهنگام را عهده دار است ، در این مجموعه صورت گرفته است . در نهایت نتایج حاصل از اجرای این دو مدل با هم مورد مقایسه قرار گرفته و منافع مورد انتظار از اجرای نظام تولید بهنگام در این مجموعه تشریح شده است . بدین ترتیب قبل از صرف زمان و سرمایه گذاری جهت پیاده سازی این نگرش در داخل مجموعه مورد بحث ، تاثیری که اعمال این نظام در بهبود عملکرد سیستم خواهد داشت ، پیش بینی شده تا از این طریق وسیله ای برای توجیه مدیران ذیربط در جهت پذیرش این فلسفه تولیدی فراهم آید.

بکارگیری الگوریتم ژنتیک برای حل مساله پوشش مجموعه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1379
  احمدرضا علی حسینی   رضا توکلی مقدم

مساله پوشش مجموعه یک مساله مکان یابی - تخصیص است . این مساله یک مدل برنامه ریزی خطی صفر و یک است ولی به دلیل np-complete بودن، روش های ابتکاری زیادی برای حل آن طراحی شده است . الگوریتم ژنتیک به عنوان یکی از جدیدترین روش های ابتکاری که کمتر در حل مساله پوشش مجموعه بکارگرفته شده است می تواند رویکرد مناسبی برای مواجهه با این مساله باشد. در این پایان نامه با استفاده از یک مساله آزمون که به صورت تصادفی تولید شده است ، رویکردهای مختلفی که برای عملگر جهشی و مکانیسم انتخاب طراحی گردیده مورد آزمایش قرار گرفته و موثرترین حالت برگزیده شده است . سپس با استفاده از همان مساله آزمون، نرخ های تقاطعی متفاوت بررسی و موثرترین آنها انتخاب گردیده است . در نهایت 10 مساله آزمون با ابعاد گوناگون از طریق شبیه سازی تولید شده و الگوریتم پیشنهادی تحت شرایط ذیل بر روی آنها اجرا شده است . الف - سیستم کدینگ : رشته دودویی ب - ایجاد جمعیت اولیه: تصادفی - بدون کرومزوم تکراری و غیر موجه پ - عملگر تقاطعی: دو نقطه برش با نرخ نقاط 0/95 ت - عملگر جهشی: یکنواخت با نرخ جهشی 0/1 ث - مکانیسم انتخاب : انتخاب ( + ) ج - تابع برازش : تابع هدف مساله چ - برخورد با محدودیت ها: استراتژی برای الگوریتم طراحی شده با شرایط فوق الذکر و ساختاری که در فصل چهارم به طور مفصل توضیح داده شده است در مواجهه با مسائلی که کمتر از 100 متغییر و 50 محدودیت دارند، موفق عمل می کند.

ارائه راهکارهای مناسب جهت سیستم نگهداری و تعمیرات در شرکت کاله
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی 1379
  مرتضی ناییجی   رضا توکلی مقدم

به علت تنوع و حساسیت فراورده های لبنی داشتن اطمینان بالا از کارکرد صحیح ماشین آلات شدیدا احساس می گردد و این نیاز جز با سرویس و نگهداری مستمر ماشین آلات کنترل عملکرد آنها بصورت برنامه ریزی شده امکان پذیر نخواهد بود. از این رو در این پایان نامه ابتدا انواع مدلهای نگهداری و تعمیرات معرفی شد و سپس با انتخاب نت پیشگیرانه به عنوان مدل مناسب ، راهکارهای لازم جهت استقرار این مدل در یک شرکت لبنی ارائه گردید که در نتیجه زمان توقف غیرمنتظره دستگاهها به طور میانگین به میزان 80 درصد کاهش یافت و میزان حجم تولید به صورت مشابه سال قبل 20 درصد افزایش یافت .

ارزیابی و تجزیه و تحلیل کارکردهای مختلف یک واحد صنعتی از طریق فرآیند تحلیل سلسله مراتبی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1379
  بهنام تکاملی   رضا توکلی مقدم

هدف از انجام این پایان نامه بررسی و اندازه گیری میزان اهمیتی است که در واحدهای صنعتی به ضوابط و مقررات (کارکردها) داده می شود و فراهم نمودن اطلاعات اولیه و اساسی از نحوه اجرای این ضوابط در صنایع فلزی می باشد تا با رویکردی عملی واحدهای مختلف را مورد بحث و بررسی قرار می دهد بدین منظور با جمع آوری اطلاعات اساسی واحدهای صنعتی بوسیله پرسشنامه های استاندارد، اولویت و اهمیت کارکردهای موجود در صنایع فلزی و سازمانهای مربوطه را مشخص می نماید و با استفاده از مبانی روش امتیازدهی، مشکلات اصلی شناسائی و نسبت به حل مسائل و بهبود آن اقدام مقتضی به عمل می آید. لذا جهت جمع آوری اطلاعات مورد نیاز چک لیستهای در شش زمینه شامل: مالی، ارکونومی، خرید، بازاریابی و تولید طراحی شده است . نتایج حاصل از هر یک از این موارد به تحلیلگر کمک خواهد کرد تا تاثیر هر یک از موارد را بر واحد صنعتی ارزیابی نماید. جهت امتیازدهی و تعیین اهمیت و اولویت هر کدام از کارکردها از روش فرآیند سلسله مراتبی (ahp) استفاده می شود و با تجزیه و تحلیل هر کدام از این کارکردها می توان از نقاط ضعف هر واحد مطلع شد. و در نهایت ارائه یک مدل خطی جهت تعیین اهمیت هر یک از این کارکردها می باشد که نشان دهنده میزان اهمیت بهینه جهت عملکرد مناسب واحد می باشد.

تحقیق و بررسی عملیات مختلف ، طبقه بندی و تهیه برنامه زمانبندی برای طراحی سد (مطالعه موردی سد شهید رجایی)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم و فنون مازندران 1379
  فرشاد آیت اللهی   رضا توکلی مقدم

ایران کشوری است خشک و نیازمند آب واین نکته ای مهم و اساسی برای حصول توسعه و پیشرفت است . در این راستا مدیریت جامع و فراگیر کیفیت برای تحقق اهداف طرحهای سدسازی و در نهایت پیشرفت و توسعه بیشتر تنها در سایه ایجاد و بکارگیری روشهای بهینه برنامه ریزی میسر است . در این مطالعه با عنایت به نکات فوق و تجربیات شرکتهای مهندسی مشاور سدسازی، روش جدیدی برای تدوین برنامه زمانبندی طرحها و پروژه های سدسازی ارائه گردید.

طراحی سیستم ارزیابی عملکرد و اندازه گیری بهره وری مراکز تحقیقاتی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی 1380
  محمدتقی پرتوی   رضا توکلی مقدم

اهداف کلی تحقیق عبارتند از : 1 - شناسایی اهداف مراکز تحقیقاتی ، عوامل موثر در بهره وری آنها ، طراحی مدلی برای ارزیابی عملکرد و اندازه گیری بهره وری . 2 - ارزیابی کلیه فعالیتهای مدیریتی ، اجرایی ، پشتیبانی ، خدماتی و بطور کلی درونداد و برونداد سازمان . 3 - بررسی ساختار فعالیتهای مختلف و پیش بینی و برنامه ریزی منابع انسانی. 4 - یافتن راههای کلی بهبود بهره وری . 5 - مشخص نمودن نقش مدیریت در عملکرد سازمان.

طراحی ساختار سیستمی برای واحدهای تحقیق و توسعه ‏‎(r and d)‎‏ در شرکت های تولیدی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1381
  اصغر مردی   رضا توکلی مقدم

در شرایط رقابتی دنیای صنعتی حاضر، انجام فعالیت های تحقیق و توسعه یکی از اثربخش ترین کارهایی است که مدیران بنگاههای اقتصادی می توانند به آن روی آورند و همانگونه که مطلع می باشید در کشورهای صنعتی جهان هزینه هایی که به این فعالیت ها اختصاص داده می شود روزبروز در حال افزایش می باشد، از طرف دیگر روی آوردن به تحقیق و توسعه ، بدون ایجاد زیرساختهایی که لازمه چنین واحدهایی است بطور مثال : ساختار سازمانی ، ویژگیهای نیروی انسانی ومدیریت این سازمانها ، موجبات شکست فرآیند تحقیق و توسعه بنگاههای اقتصادی را فراهم خواهد کرد. لذا در این رساله پس از آشنایی با مفاهیم ، وظایف و دستاوردهای تحقیق و توسعه ، زیرساختهای لازم تعریف شده و سپس بصورت موردی سیستم و ساختاری برای واحد تحقیق و توسعه شرکت آذین تنه طراحی شده است .

طراحی سیستم تولید سلولی در شرایط تقاضای پویا و احتمالی و حل آن با استفاده از یک روش ابتکاری کارآمد
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1382
  مصطفی ایمان عینی   رضا توکلی مقدم

امروزه کارخانجات تولیدی بخاطر اینکه خود را با جنبش بازارهای رقابتی جهانی-که مشخصه بارز آنها تخصصی شدن نیازها ، کوتاهتر شدن چرخه عمر محصولات ، کوتاه تر شدن سیکل عرضه محصول به بازار و خواسته های متعدد و گوناگون مشتریان می باشد-تطبیق دهند، باید اقداماتی را به عمل آورند که باعث بهبود کارایی و بهره وری فرایندهای تولیدی گردد. از اینرو یک سیستم تولیدی مختلط تحت عنوان تولید سلولی توسعه یافت که مزایای هر دو سیستم تولید کارگاهی و سیستم تولید محصولی را باهم ترکیب می نماید.تولید سلولی هر چند دارای مزایای فراوانی است اما طراحی این سیستمها برای مسائل واقعی بسیار دشوار است، از اینرو اغلب روشهای طراحی موجود ، فرضیاتی را برای ساده سازی اینگونه مسایل در نظر می گیرند که این امر از میزان واقعی بودن مدلهای ارائه شده توسط آنها می کاهد. یکی از این فرضیات ، ثابت در نظر گرفتن تقاضا و ترکیب محصولات در طول افق برنامه ریزی است.

حل یک مسئله مکانیابی-تخصیص با استفاده از یکی از روشهای فوق ابتکاری‏‎sa)‎‏)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1382
  علی خیری نیا   رضا توکلی مقدم

در این پایان نامه الگوریتم تبرید شبیه سازی شده ‏‎sa‎‏ بعنوان یکی از الگوریتمهای فوق ابتکاری کارا که مبتنی بر جستجوی همسایگی در فضای جواب و پذیرش جوابهای احتمالی و نامرغوب (جهت فرار از دام بهینه های محلی و دستیابی به جواب بهتر است) در حل مساله ‏‎scp‎‏ ، با مولفه های زیر بکار گرفته شده است: جواب اولیه (شدنی) ، مکانیزم ایجاد همسایگی جواب، استراتژی انتخاب(حذف/اضافه) تسهیل ، محاسبه دمای اولیه سیستم (روش وایت) ، قانون کاهش دما، طول زنجیره مارکوف، تعداد حالات تعادل ، تعداد تکرار ، خطای نسبی و ماتریس پوشش و نسبت آن. در شرایط فوق و با توجه به مقادیر تعیین شده برای پارامترهای الگوریتم ، ده مساله نمونه مورد بررسی قرار گرفته که نتایج حاصله ، کارایی و اعتبار الگوریتم را نسبت به روشهای دقیق و الگوریتم های فوق ابتکاری تائید نمود.

حل مسئله فروشنده دوره گرد با استفاده از یک الگوریتم بهبود یافته ‏‎aco‎‏
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1381
  حمیدرضا قربانزاده کریمی   مسعود ربانی

این پایان نامه به ارائه تاریخچه ای از روشهای حل مساله ‏‎tsp‎‏ ، معرفی کامل الگوریتم های مورچگان و نیز ارائه یک الگوریتم بهبود یافته جدید و کاربرد آن در مساله مورد بررسی( ‏‎tsp‎‏ متقارن )می پردازد. بعد از طراحی و برنامه نویسی ، الگوریتم روی چند مسئله آزمایشی استاندارد اجرا گردیده و نتایج آن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج نشان می دهند که جوابهای بسیار خوب و قابل قبولی در مقایسه با سایر الگوریتمهای مورچگان و روشهای فرا ابتکاری مثل الگوریتم ژنتیک حاصل شده است.

بررسی عوامل اقتصادی و اجتماعی در تدوین مدیریت استراتژی مصرف آب در شهرستان ساری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم و فنون مازندران 1380
  احمد محمودی   رضا توکلی مقدم

محدودیت منابع آبی کشور سبب شده تا روش و شیوه های مصرف ، برنامه ریزی اجرایی و مدیریتی تحت عنوان مدیریت مصرف در کشور پیاده شود. در این پایان نامه تاثیرات عوامل اقتصادی و اجتماعی در تدوین مدیریت مصرف آب بخصوص مصارف خانگی که بیش از 79درصد حجم مصرفی آب شهرها را تشکیل می دهد، مورد بررسی قرار گرفت. در تدوین این برنامه در ابتدا آلترناتیوهای تاثیرگذار بر میزان مصرف آب و شیوه های اجرایی مورد توجه قرار گرفته است.

طراحی مدل جامع اندازه گیری بهره وری در مراکز تحقیقاتی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1380
  محمدعلی رفعتی   رضا توکلی مقدم

با توجه به ارتقا روزافزون کار و تولید در سطح جوامع و همچنین بالا رفتن انتظارات اقتصادی عموم مردم، توجه به مسائل درگیر با رقابت های سازمانی بسیار بیش از گذشته احساس می گردد. یکی از مسائل مهم و دخیل در رقابت، توجه به حداکثر استفاده از کالاها و منابع محدود موجود می باشد. در این راستا خلا اصلی که در سازمان های مختلف کشور مشاهده می شود، عدم توجه به دستاوردهای جدید علمی در این زمینه است. همچنین عدم استفاده از این مباحث در مراکز پویا و با ساختاری پیچیده تر از شرکت های تولیدی، همچون مراکز تحقیقاتی، سبب محروم ماندن این مراکز از دستاوردهای بهره وری شده است. مجموعه حاضر با عنوان ‏‎‎‏‏‎‎‏((طراحی مدل جامعه جهت اندازه گیری بهره وری)) می باشد. در این مبحث باتوجه به اصول تئوریک بهره وری و سوابق علمی این بحث، اقدام به طراحی روش و مدلی برای سنجش بهره وری سازمان های تحقیقاتی شده است، که در این راستا ابتدا مباحث تئوریک و بنیادی مورد مطالعه واقع شده و با بررسی شرایط سازمان مورد مطالعه مناسب ترین ساختار و شیوه برای این هدف اختیار شده است.در این تحقیق با توجه به اهداف سازمان و همچنین عوامل و عناصر تشکیل دهنده آن، شاخص های بهره وری با دیدگاه ترکیبی کارایی و اثر بخشی طراحی شده است. در این قسمت ساختار سلسله مراتبی با الهام از اصول بهره وری لالر مورد استفاده قرار گرفته است. همچنین جهت مقایسه بین بخش های مختلف مهندسی در داخل سازمان که فعالیت نسبتا مشابهی دارند، با استفاده از تحلیل فراگیر داده ها، که از روش های جدید و کمی اندازه گیری کارایی و مبتنی بر اصول برنامه ریزی خطی می باشد، استفاده شده است. مدل برنامه ریزی خطی، که برای استفاده در مرکز تحقیقاتی مورد تغییر و اصلاح قرار گرفته است، با دیدگاه ورودی و خروجی مرتبط طراحی شده و نتیجه آن مقایسه کلی بین بخش های مهندسی سازمان در دوره های مختلف را نشان می دهد. نتایج حاصله، چه از دیدگاه اندازه گیری بهره وری کل سازمان و چه از نظر دیدگاه اندازه گیری کارایی هر قسمت از سازمان، به صورت جداول و نمودارهای اطلاعاتی در اختیار مدیران مجموعه قرار گرفته تا در تصمیم گیریهای مناسب و بجا موثر واقع گردد.

گسترش فعالیتهای کیفی در مجتمع های مسکونی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم و فنون مازندران 1378
  رمضان نصرالله تبار   رضا توکلی مقدم

((حق با مشتری است)) جمله معروفی که آذین بخش سر در بسیاری از فروشگاهها، کارخانه ها و کارتهای تبلیغاتی کالاهای مختلف است. این جمله معروف و آشنا اینک در قالب یک شعار محوری تحت عنوان ((گسترش فعالیتهای کیفی)) یا در جهان امروز در صنایع پیشرفته نمود پیدا کرده است. تاثیر شگرف و استفاده از این روش که نتیجه آن رضایت مشتری است نتایج مفید بی شماری برای صاحبان صنایع داشته است. مسکن بعنوان کالای گران و حیاتی دارای جایگاهی خاص در طی دوران زندگانی برای هر شخص می باشد و از این جهت کسب رضایت مشتری چنین کالایی دارای اولویت فوق العاده مهم برای سازندگان و تولیدکنندگان می باشد. در حال حاضر مسکن بعنوان یک کالای صنعتی درآمده است و از این نظر نیازمند به استفاده از مدیریتها و روشهای متناسب با صنایع می باشد. پایان نامه حاضر کوششی در جهت انطباق روشهای جدید مدیریت در بخش مسکن است. با توجه به حوضه کاری اینجانب که انبوه سازی مسکن در مناطق شمال کشور است سعی شده است با جمع آوری نظرات مشتریان، تجزیه و تحلیل و مقایسه خواستهای متقاضیان در مناطق مختلف، روشی مناسب جهت ساخت مسکن هماهنگ با خواستها و نیازهای مصرف کنندگان ارائه گردد.

ارایه یک متدولوژی مناسب جهت تدوین استراتژیهای صادرات نرم افزار
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1380
  رضا سبحانی   رضا توکلی مقدم

در جهت موفقیت کشور در زمینه های مختلف نیازمند به برنامه ریزی صحیح و سیستماتیک بوده، به گونه ای که در چارچوب این برنامه ریزی با دیدی کلان، مطالعات لازم صورت گرفته و اطلاعات دقیق، صحیح و مستند جمع آوری گردد. این اطلاعات نیازمند پردازشی علمی و مدون بوده تا بتوان بهره مناسب از آن صورت گیرد. پس از آن میبایست براساس نتایج بدست آمده از پردازش اطلاعات، تصمیمات بهینه اتخاذ گردد. در این تحقیق برای تصمیم گیری صحیح در خصوص فعالیت کشور در زمینه صادرات محصولات نرم افزاری کشور در ابتدا، ادبیات موجود در خصوص برنامه ریزی استراتژیک مورد مطالعه و بررسی قرار رگفته و مدل مناسب جهت برنامه ریزی صحیح و علمی در زمینه صادرات نرم افزار تهیه میگردد. در ادامه براساس مراحل موجود در مدل، مجموعه عوامل محیطی و داخلی کشور در خصوص صادرات محصولات نرم افزاری کشور مورد بررسی قرار میگیرد. عوامل محیطی و داخلی نقش تعیین کننده ای را در تعیین استراتژیهای مناسب ایفا می نمایند. بطوریکه برخی مبنای اصلی تعیین استراتژیها را شناخت و بررسی دقیق این مجموعه می دانند. عوامل محیطی عبارتند از متغیرهایی که از خارج بر کشور تاثیر گذاشته و معمولا کشورمان تنها توان بر همکنش بر قسمتی از آن را داشته و قسمت دیگر خارج از کنترل میباشد و عوامل داخلی، عواملی هستند که در درون کشور وجود داشته و از نظر اداری و رسمی تحت کنترل کشورمان میباشند. در ادامه بر اساس نتایج بدست آمده از مطالعات محیطی و داخلی، نوع استراتژی مناسب جهت فعالیت کشورمان تعیین میگردد. این مرحله در حکم چارچوب و راهنمایی برای انتخاب استراتژیهای بهینه را داشته و در این چارچوب استراتژیهای مختلف در زمینه صادرات محصولات نرم افزاری کشورمان معرفی و مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرد و در نهایت استراتژیهای بهینه انتخاب میگردند. همچنین مواردی در خصوص اجرای مناسب و موفق استراتژیهای بهینه پیشنهاد میگردد.

بررسی امکان بکارگیری تجارت الکترونیکی در یکی از شرکتهای تامین کننده قطعات خودرو
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1380
  کیانوش حسنی نژاد   رضا توکلی مقدم

پیشرفت های تکنولوژی اطلاعات و گسترش روزافزون اینترنت باعث ایجاد فرصت های جدیدی جهت انجام فرآیندهای کاری به روش هایی شده که منجر به صرفه جویی در زمان ، هزینه و بهبود کیفیت گردیده است . موضوع تجارت الکترونیکی بعنوان یکی از مهمترین فرصت های ایجاد شده مطرح می باشد.بطور کلی تجارت الکترونیکی به معنای خرید یا فروش محصولات و خدمات از طریق شبکه های ارتباطی از جمله اینترنت می باشد.در این تحقیق به تعاریف و مفاهیم ، مدلها ،مزایا، روش بکارگیری علمی و زیرساختهای لازم جهت توسعه به تفصیل بحث شده و سپس یک مطالعه آماری جهت شناخت قابلیت ها و نواقص موجود در راه بکارگیری این فن آوری برای صنعت تامین قطعات خودرو انجام شده است.هدف پروژه ارائه راهکارهای لازم جهت توسعه تجارت الکترونیک در راستای مدیریت زنجیره عرضه صنعت قطعه سازی خودرو بوده و با در نظر گرفتن کاستیها و نواقص موجود در ابعاد قانونی ، سخت افزار ، نرم افزار و مسائل فرهنگی پس از انجام بررسیهای لازم پیشنهاداتی ارائه شده است.روش مطالعه وضعیت موجود استفاده از پرسش نامه و تحلیل نتایج آن بوده است.یکی از نتایج عمده این تحقیق پیشنهاد شبکه ماهوارهای با ایستگاههای زمینی کوچک‏‎(vsat)‎‏ بعنوان یک راه حل عملی جهت ایجاد شبکه اطلاعاتی سازندگان قطعات خودرو شبکه می باشد. چگونگی تامین امنیت در مبادلات الکترونیک، تکنیکهای رمز نگاری ، شبکه های ارتباطی اینترانت ، اکسترانت، و شبکه های اختصاصی مجازی از موارد بحث شده در این تحقیق می باشد.

بررسی عوامل موثر در کاهش هزینه های کیفی شبکه گذاری در شرکت گاز مازندران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی 1379
  محمداسماعیل ابراهیم زاده   رضا توکلی مقدم

یک جامعه صنعتی پیشرفته امروزه وجود صنعت گاز را می طلبد و با توجه به بازار نفت و جایگزین نمودن گاز بجای نفت در صنعت جهان، خصوصا ایران در دستورکار دولت قرار گرفته است. یکی از شاخه های عمده صنعت گاز، گازرسانی به مردم می باشدکه در تمام مراحل، اکتشاف و تولید،انتقال، و توزیع باید با ارائه عملکردی مطمئن، گاز را در اختیار مراکز مصرف قرار بدهد. علاوه بر در اختیار قراردادن گاز برای مصرف کننده، بایستی اطمینان و امنیت کار را نیز تامین نماید، لذا دز این تحقیق بعد از نظر خواهی از مهندسین و کارشناسان با تجربه شرکت گاز استان مازندران درباره بهبود کیفیت شبکه گذاری و کاهش هزینه های کیفی و تجزیه و تحلیل و نظرات ارائه شده و استفاده از مطالبات کتابخانه ای و همچنین حفظ سرمایه های ملی در امر شبکه گذاری گاز نتایج تحقیق تدوین و ارائه گردد.

طراحی یک مدل مکانیزه برای آزمون تحصیلات تکمیلی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1380
  محمد کیانی   محمدعلی آزاده

پروژه حاضر در رابطه با سیستم های اطلاعاتی می باشد. در این پروژه با استفاده از ابزار و تکنیکهای سیستم های اطلاعاتی، سعی در ایجاد سیستم مکانیزه برای آزمون تحصیلات تکمیلی دانشگاه شده است. سیستم آزمون تحصیلات تکمیلی به دقت تجزیه تحلیل شده و کلیه فرآیندها شناسایی شده اند و با بررسی ارتباطات واحدها و همچنین گروههای کاری، گروههای داده مشخص شده اند و در نهایت بانک اطلاعات آزمون برای اولین بار طراحی و ایجاد شد. این بانک طوری طراحی شده است که نیازهای سازمان را در اجرا برآورده نماید و همچنین مسائل و مشکلات محیطی بررسی و امکانات و توانایی سازمان از نظر سخت افزار و نرم افزار و نیروی انسانی ارزیابی گردید.در طراحی بانک اطلاعات آزمون تحصیلات تکمیلی از تکنیکهای رایج از جلمه ‏‎erd,dfd‎‏ و در نهایت نرمال سازی استفاده شده است. بانک مورد نظر برای اجرا و پیاده سازی نیاز به نرم افزارهای بانک اطلاعاتی از قبیل ‏‎sql server‎‏ و یا ‏‎oracle‎‏ دارد. می توان با زبان برنامه نویسی دلفی و با اتکا به ‏‎engine‎‏های فوق الذکر و یک تیم برنامه نویسی مسلط به زبان دلفی کلیه فرایندها را بر طبق سیستم پیشنهادی اجرا نمود.در انتهای پروژه نمودار سازمانی جدیدی برای مدیریت منابع اطلاعات سازمان پیشنهاد شده است. در پایان هم پروژه های جدیدی که با استفاده از فن آوری اطلاعات در سازمان قابل انجام است، اشاره شده است که پروژه فعلی پیشنیاز آنها خواهد بود.

ارزیابی اقتصادی و فنی طرح تولید کمک فنر
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم و فنون مازندران 1379
  حسین شمسایی   ابوالقاسم اثنی عشری

محدودبودن منابع، ایجاب می کند تا از منابع موجود به صورت بهینه استفاده شود و سرمایه ها در مناسب ترین راه بکار گرفته شوند. عدم استفاده صحیح از سرمایه، نه تنها سرمایه گذار را دچار فرصتهای از دست رفته می نماید، بلکه ممکن است او را با زیانهای غیرقابل جبران مواجه سازد. به منظور جلوگیری از اینگونه زیانها و استفاده بهینه از سرمایه لازم است هر طرح سرمایه گذار قبل از اجرا با کمک ضوابط و معیارهای منطقی مورد ارزیابی قرار گیرد. اگر طرحهای سرمایه گذاری پیشاپیش با روش درست مورد مطالعه و سنجش قرار گیرند چه بسا از اجرای آنها خودداری شده و یا حداقل با پیش بینی های لازم از ناتمام رها شدن آنها جلوگیری گردد. استفاده از معیارها و تکنیک های مناسب برای ارزشیابی طرح ها، سرمایه گذار را در تصمیم گیری صحیح بر پایه بکار گرفتن سرمایه خود یاری می دهد و مانع هدر رفتن سرمایه وی و جامعه می گردد. در این پایان نامه ارزیابی طرح تولید کم فنر از جنبه های فنی، اقتصادی و مالی صورت می گیرد. در فصل اول با عنوان طرح تحقیق پس از مقدمه که در واقع شرح مختصری است از مراحل تکمیلی طراحی و ساخت کم فنرهای هیدرولیک، دلایل انتخاب موضوع، اهمیت و هدف تحقیق و در نهایت محدودیتهای تحقیق مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در فصل دوم پس از مروری بر تاریخچه و معرفی شرکت مطالب مختلفی که در رابطه با ارزیابی اقتصادی، فنی طرح مطرح گردیده از منابع مختلف ذکر شده و در واقع در این فصل مدلهای مختلف صورت مسئله بیان شده است. در فصل سوم تحت عنوان ارزیابی فنی ابتدا محل اجرای طرح با استفاده از روش امتیاردهی وزنی مورد بررسی قرار گرفته و بعد از بررسی فرآیند ساخت و مونتاژ روش انتخاب مواد اولیه و انواع مواد اولیه شرح داده شده و سپس ظرفیت سنجی و تدوین لیست ماشین آلات براساس ساعات کار مفید سالیانه و ظرفیت اسمی کارخانه انجام شده است و در انتها نیروی انسانی و تخصص مورد نیاز برای کارگاههای مختلف تولید و جانمایی سالن تولید تعیین شده است. در فصل چهارم به مباحث سرمایه گذاری، معیارهای ارزشیابی و سودآوری طرح پرداخته شده است.

تحقیق و بررسی عملیات مختلف، طبقه بندی و تهیه برنامه زمانبندی برای طراحی سد (مطالعه موردی سد شهید رجائی)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی 1379
  فرشاد آیت اللهی   رضا توکلی مقدم

هر ساله بخش بزرگی از درآمد کشور صرف سرمایه گذاری در صنعت آب به ویژه سد سازی می شود. بازگشت سرمایه و کسب درآمدهای معقول بستگی کامل به یک برنامه ریزی دقیق برای انجام کارها دارد. دراین برنامه ریزی باید موثرترین منابع مالی-انسانی فعالیتهای مختلف و ابزار کاری مورد توجه خاص قرار گیرد. ایران زمین کشوری است خشک و نیازمند آب و این نکته ای مهم و اساسی برای حصول توسعه و پیشرفت است. در این راستا مدیریت جامع و فراگیر کیفیت برای تحقق اهداف طرح های سد سازی و در نهایت پیشرفت و توسعه بیشتر تنها در سایه ایجاد و بکارگیری روشهای بهینه برنامه ریزی میسر است. این مطالعه با عنایت به نکات فوق و تجربیات شرکتهای مهندسی مشاور سد سازی، روش جدیدی برای تدوین برنامه زمان بندی طرحها و پروژه های سد سازی ارایه گردید. با کمک نرم افزارهای موجود و بر اساس برنامه های زمانبندی طرح های مختلف و عنایت به کاستی های موجود قرار شد با تغییر در نوع فعالیت ها و ادغام فعالیت های مشابه، علاوه بر رعایت اختصار در برنامه زمانبندی و تدوین برنامه های جامعتر و در نهایت خلاصه تر، انجام سریع و اقعی تر فعالیت ها را باعث گردد.

طراحی سیستم تولید سلولی در شرایط تقاضای پویای احتمالی و حل آن توسط روش ‏‎annealing‎‏ شبیه سازی شده و مقایسه آن با مقدار بهینه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم و فنون مازندران 1380
  علیرضا نورانی   رضا توکلی مقدم

سیستم تولید سلولی جز روشهای نوین تولید می باشد که سالهاست بخش صنعت از مزایای آن بهره مند شده است. تحقیقاتی که تاکنون دراین زمینه انجام شده بیشتر بر روی تولید ثابت و تقاضای معین قطعات متمرکز بوده است. ولی درعمل تقاضا برای محصولات نامعین (احتمالی) و طبیعت تولید پویا می باشد. از آنجائیکه این مساله ‏‎np-complete‎‏ است حل آن با توجه به نرم افزارهای موجود مشکل است. امروزه محققین روشهای جستجوی تصادفی را جایگزین خوبی برای حل اینگونه مسایل می دانند. دراین پایان نامه ابتدا یک مدل سیستم تولید سلولی درشرایط پویا و احتمالی طراحی و سپس توسط روش ‏‎annealing‎‏ شبیه سازی شده که رویکرد تصادفی است حل گردیده است.

به کارگیری تکنولوژی گروهی در صنعت فورج
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1381
  اسماعیل فلاح رستمی   کامران رضایی

هدف از پروژه حاضر، بررسی به کارگیری تکنولوژی گروهی در صنعت فورج جهت کاهش دوباره کاری ها در طراحی و استفاده از اطلاعات موجود، به منظور افزایش بهره وری در سازمان می باشد. به همین منظور ابتدا مفاهیم مرتبط با تکنولوژی گروهی و مزایای آن تشریح گردید ، سپس انواع کدگذاری و گروه بندی و انواع برنامه ریزی فرایند مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت.

حل مساله زمانبندی تولید کار کارگاهی با استفاده از یک الگوریتم تلفیقی کارا
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1382
  فرزانه وزیری   رضا توکلی مقدم

در این پایان نامه ، یک الگوریتم کارا جهت تعیین توالی و زمانبندی تولید در سیستم های تولید کار کارگاهی ، به منظور بهبود کارایی و اثربخشی زمانبندی منطبق و سازگار با شرایط واقعی صنعت، ارائه شده است. در این بررسی سازگاری و انطباق تئوری با شرایط واقعی صنعت از طریق در نظر گرفتن مقادیر احتمالی برای پارامتر زمان انجام فرایند صورت پذیرفته است. مساله به صورت کمینه کردن شناوری زمان پردازش و نیز میزان هزینه عملیاتی و بیکاری ماشین ها ، با هدف حداکثر کردن بهره گیری از امکانات تولید، مدلسازی شده است. در میان مسایل تعیین توالی عملیات ، زمانبندی در سیستم های تولید کار کارگاهی در شرایط چند کار یا ماشین با با محدودیت های مختلف از پیچیدگی خاصی برخوردار می باشد.علاوه بر این پیچیدگی ذاتی سیستم های تولید کار کارگاهی ، ورود شرایط عدم قطعیت ، بکارگیری روشهای حل احتمالی ، تصادفی و فازی را در مدلهای زمانبندی گسترش داده است.

حل مسائل تشکیل خانواده قطعات با استفاده از الگوریتم( ‏‎(simulated annealing‎‏
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1382
  علی قدرت نما   رضا توکلی مقدم

سیستم تولید سلولی‏‎cms‎‏ یکی از کارامدترین و اقتصادی ترین روشهای تولید می باشد. بخشی از مزایای بکارگیری این سیستم در تولید محصولات شامل: کمینه کردن موجودی نیمه ساخته، کاهش زمان راه اندازی ماشین آلات ، کاهش ضایعات ، دوباره کاریها می باشد. در این تحقیق ، حالت دیگری از تشکیل سلول در مساله گروه بندی ماشین آلات و خانواده های قطعات بررسی می شود. رویکرد اصلی این پایان نامه در نظر گرفتن سلولهای عمومی بوده که هریک قادر به پردازش کلیه قطعات مورد نیاز می باشند.در این پایان نامه مساله مورد نظر متشکل از محدودیتهایی نظیر زمان در اختیار هر سلول اعم از عمومی و خاص طی هر دوره از افق زمانی و متغیرهایی نظیر زمان اضافی یعنی زمان بیشتری مورد نیاز هر سلول برای پردازش قطعات در طی هر دوره بوده که باعث کمینه شدن مجموع زمانهای تاخیر در تولید محصولات می گردد. در این حالت متغیرهای اضافی جهت حصول اطمینان از افزایش راندمان سلول و کاهش زمان بیکاری مد نظر می باشد. با توجه به اینکه مدل ریاضی مورد نظر، جز مسائل بهینه سازی ترکیباتی و ‏‎np-complete‎‏ بوده، حل آن با روشهای متداول مستلزم صرف زمان و قدرت پردازش بالا می باشد. بنابراین از روش ‏‎simulated annealing‎‏ به عنوان یکی از الگوریتمهای کارآمد و جستجوی تصادفی استفاده شده است. در خاتمه ارزیابی کمی مسائل با ابعاد بزرگ به منظور امکان پذیری و نیل به جواب بهینه در زمان پردازش کوتاهتر بررسی شده است.

ارائه یک الگوریتم کارا‏‎(sa)‎‏ برای حل مساله زمانبندی در محیط ‏‎flow shop‎‏
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1382
  دانیال شفیعی   رضا توکلی مقدم

زمان همیشه یک محدودیت اصلی بوده و انسانها فعالیتهای خود را بدین خاطر که هرکاری در زمان موجود، مجاز به انجام می باشد، زمانبندی می کنند. از آنجا که زمان منبعی محدود است، نیاز به زمانبندی فعالیتها، با بکارگیری راهکاری بهینه احساس می شود.