هدف از این پژوهش بررسی اثر تمرین ورزشی هوازی ، رژیم غذایی هیپوکالریک و ترکیبی رژیم غذایی هیپوکالریک و تمرین ورزشی هوازی بر غلظت آدیپونکتین پلاسمایی، انسولین، گلوکز خون و مقاومت انسولینی در موش های صحرایی ماده دیابتی بود. بدین منظور تعداد 56 سر موش صحرایی ماده بالغ که هیچ تحقیقی روی آن ها یا والدینشان صورت نگرفته بود، انتخاب شدند. نمونه ها پس از 3 روز آشنایی با محیط آزمایشگاه و محقق، به صورت تصادفی به دو گروه سالم و دیابتی تقسیم شدند. به منظور دیابتی شدن همه موش ها، استروپتزوسین که با محلول کلرورسدیم ترکیب شده بود، به سیاهرگ کودال آن ها تزریق شد. سپس روز یازدهم و هجدهم برای اطمینان از ایجاد دیابت، از سیاهرگ دمی آنها خون گیری به عمل آمد و گلوکز خون آنها مورد اندازه گیری قرار گرفت. بعد از 14 روز موش هایی که گلوکز خون بالای 6/16 (میلی مول) داشتند، دیابتی تلقی شدند. سپس به صورت تصادفی آزمودنی گروه سالم به 2 گروه کنترل (سالم1 و سالم2) و موشهای دیابتی به 2 گروه کنترل (دیابتی1 و دیابتی2) و 3 گروه تجربی (تمرین ورزشی، رژیم غذایی و ترکیب رژیم غذایی و تمرین ورزشی) دسته بندی شدند. غذای موش ها قبل از اعمال رژیم به مدت 14 روز زیر نظر گرفته شد تا میزان دریافتی هر گروه مشخص شود. برای اعمال 20% محدودیت کالری، به تناسب 20% از وزن غذای روزانه گروه رژیم غذایی و ترکیب رژیم غذایی و تمرین ورزشی کاسته شد. پروتکل تمرین ورزشی نیز دویدن روی نوارگردان با شدت 75 -70% حداکثر اکسیژن مصرفی (28 متر در دقیقه) به مدت 60 دقیقه بود. محدودیت کالری برای گروه رژیم غذایی تمام طول هفته اعمال گردید. گروه تمرین ورزشی نیز 6 جلسه در هفته فعالیت داشتند و به گروه ترکیب رژیم غذایی و تمرین ورزشی 3 روز ورزش و 4 روز رژیم غذایی در هفته تحمیل شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون t همبسته و تحلیل واریانس یک طرفه بین گروهی متغیرهای پژوهش و درصورت نیاز از آزمون تعقیبی توکی در سطح 05/0?p استفاده شد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد غلظت آدیپونکتین پلاسمایی پس از 8 هفته به ترتیب در پاسخ به رژیم غذایی، ترکیب رژیم غذایی و تمرین ورزشی و تمرین ورزشی نسبت به گروه کنترل دیابتی2 علی رغم عدم تفاوت معنی دار وزن بیشتر شده است. که به طور معنی داری تاثیر رژیم غذایی در افزایش غلظت آدیپونکتین پلاسمایی بیشتر از سایر گروه ها بود، در حالی که سطوح گلوکز خون با وجود کاهش در گروه رژیم اما تفاوت معنی داری مشاهده نشد. همچنین در گروه رژیم غذایی و ترکیب رژیم غذایی و تمرین ورزشی در مقایسه با گروه کنترل دیابتی2 افزایش غلظت انسولین معنی داری دیده شد. مقاومت به انسولین گروه رژیم غذایی و ترکیب نیز در مقایسه با گروه کنترل دیابتی2 بهبود یافت اما معنی دار نبود.