باکتریberliner bacillus thuringiensis یک باکتری گرم مثبت و بی هوازی اختیاری می باشد و پروتئین هایی تولید می کند که علیه گونه های مختلف حشرات سمی می باشند. این باکتری به صورت وسیعی به عنوان یک عامل کنترل بیولوژیک در کشاورزی استفاده می شود. جدایه های بومی این باکتری در سراسر جهان از زیستگاه های مختلف جداسازی شده و توانایی سمیت آنها مورد بررسی قرار گرفته است. در این مطالعه b. thuringiensis از خاک باغات سیب مناطق مختلف ارومیه جداسازی و سمیت آنها روی حشرات کامل و لاروهای شپشه ی آرد، لاروهای پروانه ی سفیده-ی کلم، شب پره ی مدیترانه ای آرود و پشه ی culex pipiens مورد بررسی قرار گرفت. ضمناً ژن های cry1، cry3 و cry4 در جدایه های مورد مطالعه شناسایی گردید. جداسازی جدایه ها به روش انتخابی استات سدیم صورت گرفت و 40 جدایه به دست آمد. شناسائی اولیه باکتری بر اساس وجود بلور پروتینی و شکل آن با استفاده از رنگ آمیزی کوماسی بلو صورت گرفت و بر اساس شکل بلور پروتئینی جدایه ها در هشت گروه شامل دوهرمی، کروی، مکعبی، نامنظم یا غیرقابل تشخیص، دوهرمی+ کروی، دوهرمی+ مکعبی، دوهرمی+ نامنظم و مکعبی+کروی طبقه بندی شدند. اکثر جدایه ها دارای بلور پروتئینی دوهرمی بودند. بررسی سمیت آنها با استفاده از حشرات کامل و لاروهای tribolium confusum و لاروهای سن سوم pieris brassicae، ephestia kuehniella و لاروهای پشه ی culex pipiens مطالعه گردید. بعد از گذشت 72 ساعت مشخص شد، جدایه های al8، al9، al10 و al21 بر روی حشرات کامل و جدایه های al9 و al40 بر روی لاروهای شپشه ی آرد تلفاتی مساوی با جدایه استاندارد b. thuringiensis subsp. tenebrionis ایجاد نمودند. جدایه های al1، al10، al15، al17، al19 بر روی لاروهای شب پره ی مدیترانه ای آرد و al5، al18، al30 بر روی لاروهای پروانه ی سفیده ی کلم تلفاتی مشابه باکتری استاندارد b.t. subsp. kurstaki ایجاد نمودند. جدایه های al2، al16، al22 و al27 و al13 بر روی شب پره ی مدیترانه ای آرد و همچنین al1، al15، al16 و al35 بر روی لاروهای پروانه ی سفیده ی کلم تلفاتی بیش از باکتری استاندارد نشان دادند. جدایه ی al7 تلفاتی برابر و جدایه ی al6 تلفاتی بیش از باکتری استاندارد b.t. subsp. israelensisبر روی لاروهای culex pipiens ایجاد نمودند. واکنش زنجیره ای پلی مراز نشان داد که ژن cry4 دارای بیشترین و cry3 دارای کمترین فراوانی بود.