نام پژوهشگر: سحر نصرت پناه
سحر نصرت پناه عباس اسدی
کاریکاتور از آن دست مفاهیمی است که در ظاهر با اولین نگاه کاملا قابل تشخیص و تمیز است . گویا با نقد و اغراقی خنده دار مترادف است و همین امر به ظاهر خنده دار ، اوضاع و احوال زمانه را به نقد می کشد ، گاهی فلسفه و اندیشه و درونیات و فردیات را می کاود و گاه اوضاع سیاست ، فرهنگ را زیر ذره بین می برد . در هر حال کاریکاتور به سلاح اغراق مسلح است ، لغزش ها و اشتباهات را با ساده ترین خطوط و بعضا بدون هیج نوشته ای اشکار می کند و روزنامه ها همواره بستری مناسب برای ارائه کاریکاتور ها بوده اند ، از سوی دیگر روند تخصصی شدن علوم و حیطه های عمومی به نشریات و جرائد نیز تسری یافته است و روزانه در سراسرجهان شاهد انتشار هزاران نشریه تخصصی با زمینه های سیاسی،اقتصادی،ادبی ،تاریخی، ورزشی و هنری هستیم. با توجه به اهمیت روزافزون ورزش در تمام جوامع در کشور ایران نیز یک سری از مطبوعات به صورت تخصصی و صرفا ورزشی و یک سری مطبوعات نیز به صورت عمومی و با صفحات ورزشی در حال فعالیت هستند کهاز امکانات هنری و تخصصی ویژه ای برای ارتباط با مخاطبان خود استفاده می کنند. از عکس و گزارش و نقد و طنز گرفته تا کاریکاتور و شعر. این تحقیق از میان کاریکاتور های چاپ شده در سطح مطبوعات ، تمرکز خود را بر کاریکاتور های ورزشی روزنامه های ورزشی- کیهان ورزشی ، گل ، جهان فوتبال - دهه 80 قرار داده است و به منظور بررسی میزان استقبال این روزنامه ها از کاریکاتور متغییر هایی را مطرح و بررسی کرده است . با توجه به بررسی متغییر ها ، می توان گفت مسئولین روزنامه های ورزشی به اهمیت کاریکاتور پی برده اند و همواره ستون ثابتی به ان اختصاص داده اند ، اساسا منظور از کاریکاتور در مطبوعات ورزشی ، کاریکاتور فوتبالی بوده است . همچنین روزنامه های مورد بررسی همواره سعی کرده اند با نقدی طنز آمیز و در جهت منافع عمومی جامعه ، عملکرد مسئولان را سوژه طرح های خود قرار دهند ، از طرف دیگر اثر گذاری این کاریکاتور ها بعضا بیشتر به علت شرحی است که بر آنها داده شده است ، در واقع در اکثر موارد گویا این شرح کاریکاتور است که خنده ای تلخ و تامل برانگیز در ذهن مخاطب ایجاد می کند و نه تصویر خود کاریکاتور . کلمات کلیدی : تحلیل محتوا ، کاریکاتور ، روزنامه ورزشی