نام پژوهشگر: معصومه قمر

ارزیابی تحمل به شوری درلاین های آنتی سنس ناقل ساکارز (ossut1) درمرحله گیاهچه ای دربرنج (oryza sativa var. taipai)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید چمران اهواز - دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی 1391
  معصومه قمر   محمد رضا سیاه پوش

به منظور بررسی اثر تغییر در توزیع ساکارز بر تحمل به شوری لاین های برنج در مرحله گیاهچه ای، آزمایشی گلدانی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی و در سه تکرار به اجرا در آمد. پلات های اصلی شامل سه سطح شوری (2، 5 و 16 دسی زیمنس بر متر سدیم کلراید) و پلات های فرعی شامل 6 لاین و رقم برنج شامل لاین مادری تای پای، سه لاین آنتی سنس ناقل ساکارز برای ژن sut1 (1-6-45-34، 1-7-111-37 و 1-8-184-37)، رقم متحمل به شوری پکالی و رقم حساس به شوری نیپنبار بودند. 21 روز پس از اعمال تنش، صفات مورفولوژیکی وزن تر و وزن خشک اندام هوایی، ارتفاع بوته، تعداد پنجه، تعداد برگ، شاخص سطح برگ، ارزیابی مشاهداتی تحمل به شوری، صفات فیزیولوژیکی هدایت روزنه ای، غلظت کلروفیل، محتوای نسبی آب برگ، شاخص حساسیت به تنش و صفت بیوشیمیایی میزان کل قندهای محلول در برگ مورد ارزیابی قرار گرفتند. افزایش تنش شوری منجر به افزایش میزان قندهای محلول و درصد کلروفیل البته تا سطح مشخص و کاهش سایر صفات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی گردید. در این زمینه لاین های آنتی سنس 1-7-111-37 و 1-8-184-37 تحت تنش شوری نسبت به والد مادری خود (تای پای) برتری داشتند و در مواردی مشابه و یا برتر از رقم متحمل پکالی رفتار نمودند. همچنین به نظر می رسد که ژن ossut1 بر ساختار آناتومیکی ریشه تاثیر گذار است چرا که در لاین های آنتی سنس میزان فلوئم بسیار بیشتر و میزان زایلم بسیار کمتر از سایر ارقام بود. همچنین لاین آنتی سنس 1-7-111-37 در مقایسه با سایر ارقام بافت پارانشیم بیشتری داشت. افزایش شوری سبب تحریک چوبی شدن، کاهش مغز و لایه های پارانشیم پوستی ریشه و افزایش قطر آوندها گردید. در این زمینه لاین های آنتی سنس ناقل ساکارز در مواجهه با شوری، مشابه با رقم متحمل پکالی و در مواردی برتر از این رقم رفتار نمودند.در بخش مولکولی پروژه، بررسی بیان ژن های خانواده ناقلین ساکارز در لاین های آنتی سنس و لاین مادری نشان از کاهش بیان این ژن ها در تیمارهای شوری داشت. هر چند که این کاهش در لاین های آنتی سنس کمتر از لاین مادری بود