مطالعات متعدد بر روی گروه های قومی مختلف، ارتباط قوی بین دیابت ملیتوس نوع 2 (t2dm) و تغییرات ژن های فاکتور های رونویسی tcf7l2 و pdx-1 را گزارش کرده اند. tcf7l2 یکی از اجزای کلیدی مسیر پیام رسانی wnt است که نقش مهمی در تنظیم بیـان ژن پروگلوکاگن و ترشح محصول این ژن (glp-1) توسط سلول های l درون ریز روده باریک دارد. glp-1 یک هورمون اینکرتین مهم است و باعث آزاد سازی انسولین از سلول های بتای پانکراس می گردد. pdx-1 یک فاکتور رونویسی است که در سلول های بتای پانکراس بیان می شود و در تکوین جنینی اولیه پانکراس و در تنظیم رونویسی ژن های مربوط به بخش درون ریز پانکراس مثل انسولین، انتقال دهنده گلوکز-2 (glut2) و گلوکوکیناز دخالت دارد. از آنجا که فاکتورهای رونویسی pdx-1 و tcf7l2 هرکدام به گونه ای با بیان و ترشح انسولین مرتبط اند تا کنون تلاش های زیادی برای کشف ارتباط بین پلی مورفیسم های این ژن ها و دیابت نوع دو صورت گرفته است. در این تحقیق نیز ارتباط بین پلی مورفیسم های rs12255372 و d76n به ترتیب با روش های rflp-pcr و arms-pcr در ژن های tcf7l2 و pdx-1 با دیابت نوع 2 در یک جمعیت مبتلا به دیابت ساکن مشهد بررسی شد. dna ژنومی از گلبول های سفید 170 بیمار دیابتی نوع دو و 74 فرد سالم استخراج شد و قطعه مورد نظر از هر ژن با استفاده از آغازگرهای اختصاصی آن ها با روش های rflp-pcr (در ژن tcf7l2) و arms-pcr (در ژن pdx-1) تکثیر یافت. محصولات pcr قطعه مورد نظر از ژن tcf7l2 توسط آنزیم tsp509i هضم شدند. محصولات هضم آنزیمی ژن tcf7l2 و arms-pcr مربوط به ژن pdx-1 بر روی ژل آگارز مورد ارزیابی قرار گرفته و با توجه به الگوی تشکیل باندها، طبیعی و یا جهش دار بودن نمونه ها به صورت هموزیگوت و یا هتروزیگوت مشخص شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد کـه در پلی مورفیـسم rs12255372 افـراد حامل الل جهش یافته t، 668/2 برابر بیشتر از افراد فاقد این الل و در پلی مورفیسم d76n افراد دارای الل جهش یافته a، 93/3 برابر بیشتر از افراد فاقد این الل در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع دو قرار دارند.