نام پژوهشگر: سمانه اقتداری نایینی
سمانه اقتداری نایینی عبدالمجید مسکوکی
چکیده زرشک یکی از گیاهان بومی کشور ایران می باشد. ریشه این گیاه منبع آلکالوئیدهای بربرین و بربامین است. این آلکالوئیدها دارای خاصیت آنتی اکسیدانی و ضد سرطانی هستند. روش های استخراج با حلال برای استخراج عصاره ریشه زرشک، خیساندن یا سوکسله با حلال اتانول است. در سال های اخیر به علت افزایش مقررات زیست محیطی از سوی دولت ها و تولید محصولات طبیعی از منابع گیاهی استخراج با سیال فوق بحرانی مورد توجه قرار گرفته است. سیال فوق بحرانی به دلیل مشخصات خاصی که دارد، امکان استخراج مواد حساس به حرارت، ترکیباتی که به راحتی اکسید می شوند و تولید محصولات طبیعی بدون هیچ گونه اثری از وجود حلال و مواد آلوده کننده را فراهم می آورد. در این تحقیق از روش استخراج با دی اکسیدکربن فوق بحرانی برای استخراج عصاره ریشه زرشک استفاده شد. فاکتورهای مورد بررسی استخراج با سیال فوق بحرانی شامل فشار (400-200 بار)، زمان دینامیک (90-30 دقیقه) و کمک حلال اتانول (80-100%)، دمای 60 درجه سانتی گراد و زمان استاتیک 60 دقیقه انتخاب شد. با استفاده از نرم افزار طراحی آزمایش و روش طراحی سطح پاسخ برای بهینه سازی پارامترها استفاده شد. ارزیابی میزان ترکیبات فنولی کل، قدرت رادیکال گیرندگی، میزان بربرین و بربامین در هریک از شرایط آزمایش انجام شد. نتایج حاصل از این روش استخراج در شرایط بهینه با نتایج استخراج با حلال اتانول مقایسه گردید.