حسن موذنی بیستگانی مهدی مطیع
خدای متعال نظام گسترده ی رزق را به موازات نظام خلقت ایجاد کرد که از بی نهایت ریز تا بی نهایت درشت موجودات عالم را در دنیا و آخرت شامل می شود. در ذهن بسیاری از افراد بشر ، رزق به تمتعات حیوانی دنیوی محدود می شود.این نگاه بسته انسان را گرفتار مسیرهای نادرست و اتلاف عمر برای دست یابی به سطوح پایین رزق می کند. در زمینه ی نظام بهره مندی در عالم، سوالات و شبهات زیادی در ذهن ها وجود دارد که نیازمند جواب های قانع کننده ای است؛ مانند این که چرا در بهره مندی مردمان از مواهب الهی، این همه تفاوت وجود دارد؟ آیا تمام این اختلاف ها خواست خداوند است؟ اگررزق و روزی مقسوم و مقدر است، سهم تلاش و تدبیر بشر در این زمینه چیست؟ آیا تقسیم روزی ها، قانون و ضابطه های خاصی دارد یا تصادفی است؟ هدف از تدوین این رساله، استخراج و دسته بندی گزاره های قرآنی در زمینه ی رزق و تکمیل بحث با استفاده از روایات است تا با بیان شاخصه هایی به معرفی نظام رزق در قرآن کریم بپردازد. روش مورد استفاده، جستجوی واژگان کلیدی و مرتبط با موضوع در قرآن کریم و جمع آوری مجموعه ای از توصیفات قرآنی پیرامون رزق و روزی بوده که با مراجعه به منابع ذکر شده، مسأله شرح و بسط یافته است. روند بحث به این گونه است: فصل اول: بیان کلیات تحقیق شامل مفهوم شناسی، تعاریف و پیشینه ی تحقیق. فصل دوم: بررسی استعمال واژه ی «رزق» در قرآن کریم بر اساس ترکیب های مختلف به ترتیب سوره ها. فصل سوم: تلاش برای طراحی ساختار نظام رزق در قرآن کریم تحت عنوان مراتب رزق. فصل چهارم:ابتغاء رزق شامل طلب رزق و آسیب شناسی. و فصل پنجم که جمع بندی و نتیجه گیری است. نتایج این رساله که در قالب نمودارهایی ارائه شده است عبارتند از: 1. عناصردخیل در نظام رزق تحت عنوان «اسباب و کلیدهای رزق». 2. وجوه و نظائر «رزق» که برای بررسی همه جانبه ی قرآنی و روایی بحث لازم است. 3. خروج های نظام رزق تحت عنوان روزی خواران در دو گروه مثبت و منفی. 4. ارتباطات انسانی با خدا، خود و مردم. 5. آسیب شناسی عملکرد انسان ها در نظام رزق. 6. بررسی انواع و مراتب رزق با عنوان اوصاف رزق در قرآن. 7. اشاره به صد مورد از مصادیق رزق در قرآن و روایات. در مورد وجه تمایز این تحقیق با نمونه های مشابه آن می توان به استفاده از «روش سیستمی» به عنوان یک قالب جدید در موضوعات قرآنی و ترسیم جدول ها و نمودارهای مرتبط و مکمل بحث اشاره کرد. واژگان کلیدی: رزق، روزی، قرآن، نظام، قضاو قدر
