هدف از انجام این مطالعه بررسی اثر مکمل سازی چربی کوهان شتر بر عملکرد، خصوصیات لاشه، فراسنجه های بیوشیمیایی خون و سیستم ایمنی هومورال بره های پرواری بود. 25 بره نر نژاد افشاری (متوسط سنی 5-4 ماه؛ متوسط وزن زنده01/3±14/33 کیلوگرم)در قالب یک طرح کاملاً تصادفی به مدت 90 روز مورد استفاده قرار گرفت. تیمارها شامل گروه شاهد (بدون مکمل چربی)، f2.5(%5/2 پودر چربی پالم)،f5(%5 پودر چربی پالم)، h2.5(%5/2 چربی کوهان شتر)، h5(%5 چربی کوهان شتر)بودند. متوسط ماده خشک مصرفی، افزایش وزن روزانه، ضریب تبدیل غذایی و خصوصیات لاشه اندازه گیری شد. فراسنجه های خونی (غلظت گلوکز، تری گلیسرید، کلسترول و hdlسرم خون) نیز در روزهای صفر، 30، 60 و 90 مورد بررسی قرار گرفت. برای اندازه گیری پاسخ سیستم ایمنی هومورال نیز دو آنتی ژن (گلبول قرمز جوجه های گوشتی و اوآلبومین) تزریق شد و میزان ایمنوگلوبولین gسرم خون مورد اندازه گیری قرار گرفت. استفاده از چربی کوهان شتر و پودر چربی در سطح %5/2 موجب افزایش میزان مصرف ماده خشک نسبت به سایر تیمارها شد (05/0>p)، به طوری که، تیمار f2.5با تیمار شاهد و f5تفاوت معنی داری داشتند (05/0>p) ولی با دو تیمار h2.5و h5اختلاف معنی داری مشاهده نشد (05/0<p). مکمل کردن سطوح مختلف چربی کوهان شتر و %5/2 پودر چربی پالم موجب ارتقاء افزایش وزن روزانه نسبت به بره های گروه شاهد و f5شد (05/0>p). بهترین ضریب تبدیل غذایی در بره هایی مشاهده شد که در جیره غذایی آنها از چربی کوهان شتر و %5/2 پودر چربی استفاده شده بود که تفاوت ها از نظر آماری با گروه شاهد معنی دار نبود (05/0<p) ولیکن با f5اختلاف معنی داری مشاهده شد (05/0>p). بازدهی لاشه سرد و گرم در بره های گروه شاهد بالاتر بود (05/0>p) ولی تفاوت آنها تنها با دو گروه f2.5و h5معنی دار بود (05/0>p). غلظت گلوکز سرم خون تحت تأثیر مکمل چربی قرار نگرفت (05/0<p). میزان تری گلیسرید و کلسترول خون در روز 60 در بره های تغذیه شده با چربی نسبت به بره های گروه شاهد بالاتر بود (05/0>p) و غلظت hdlخون نیز در روزهای 60 و 90 در تیمار شاهد از سایر تیمارها کمتر بود (05/0>p). استفاده از چربی کوهان شتر در سطح %5 موجب ارتقاء پاسخ سیستم ایمنی هومورال علیه گلبول قرمز جوجه های گوشتی شد، که تفاوت آن با بره های گروه شاهد و تغذیه شده با پودر چربی تفاوت معنی داری نداشت (05/0<p)، اما با تیمار h2.5معنی دار بود (05/0>p). میزان ایمنوگلوبولین gدر سرم خون بره های تغذیه شده با چربی کوهان شتر از سایر تیمارها بالاتر بود که تفاوت ها تنها با گروه شاهد معنی دار بود (05/0>p). با توجه به یافته های این پژوهش، به نظر می رسد که استفاده از چربی کوهان شتر در جیره بره های پرواری نژاد افشاری امکان پذیر بوده بدون اینکه اثرات نامطلوبی بر عملکرد، خصوصیات لاشه، فراسنجه های خونی و سیستم ایمنی داشته باشد. با وجود این، مکمل سازی جیره بره های پرواری با چربی کوهان شتر در سطح %5/2 از نظر بهبود عملکرد، خصوصیات لاشه، فراسنجه های خونی و پاسخ سیستم ایمنی هومورال نسبت به سطح %5 ارجحیت دارد. واژگان کلیدی: بره های پرواری، چربی کوهان شتر، سیستم ایمنی هومورال، خصوصیات لاشه، اوآلبومین