نام پژوهشگر: حمید افتخار اردبیلی
حمید افتخار اردبیلی محمود نصیری انصاری
مسکن فراگیرترین، کاربردی ترین و در عین حال اجتماعی ترین گونه معماری است. مکانی که باید تبلور علایق، آرزوها، فرهنگ و هویت ساکنان خود باشد. مفهوم سنتی مسکن در دهه های اخیر دچار تغییرات قابل ملاحظه ای شده است؛ که ناشی از تغییرات اجتماعی و جهش تکنولوژی از سوی دیگر است. اما طراحی مسکن مطابق این تغییرات پیشرفت نکرده است. در اغلب موارد این کاربران هستند که باید خود را با فضای ساخته شده، تطبیق دهند. فرآیندهای تولید صنعتی منجر به محیط های خنثی، انعطاف ناپذیر و بی مصرف شد؛ این مجموعه های غیر انسانی ره آوردی جز افسردگی، سردرگمی، خشونت و بی سامانی برای ساکنان خود نداشته اند؛ که نتیجه آن تخریب بی شمار مجموعه مسکونی در اروپا بود. تکنولوژی امروز نقشی فراتر از سازه در معماری دارد؛ عامل اصلی تحول در تمام سبک های معماری پس از مدرن تکنولوژی بوده است. در واقع هر قرائت تازه از نقش، نحوه بکارگیری یا حتی آثار تکنولوژی، منجر به شکل گیری سبک جدیدی در معماری معاصر شده است. تکنولوژی تنها ابزار ساخت معماری نیست. بلکه دیدگاه و فرآیندی است که بر طبق آن برداشت جدیدی از انسان، طبیعت و فرهنگ شکل می گیرد. اثر تکنولوژی برمعماری غیر تکنولوژیک است. رویکرد مناسب به ماهیت تکنولوژی منجر به ارتقای معماری مسکونی می شود. جلوه گری تکنولوژیک آن گونه که در دیگر کاربری ها متداول است؛ با مفهوم مسکن در تضاد است. مسکن نیازمند نوعی از کاربرد تکنولوژی است که منجر به بهره مندی بیشتر مخاطب و ارتقای کیفیت زندگی در آن شود. لذا بر اساس دیدگاه ماهیت نگر حرکت به سوی تکنولوژی پاسخگو را می توان به عنوان راه حل مسائل مولود تکنولوژی مطرح کرد. این هوشمندسازی در واقع توجه به تکنولوژی در فرآیند طراحی مسکن است؛ به این نحو تکنولوژی در خدمت طراح قرار می گیرد. مسکن هوشمند اشاره به "سکونت مبتنی بر تکنولوژی" که منجر به ارتقای کیفیت زندگی کاربرانش شود؛ دارد. به این ترتیب بر خلاف تکنولوژی های گذشته که منجر به تغییر سبک زندگی و تاثیرگذاری بر معماری می شد؛ تکنولوژی هوشمند با سبک زندگی هماهنگ می شود و به خدمت معماری در می آید.