تعیین اسپکتروفوتومتری ثابت های اسیدی برخی از مشتقات سنتزی تیوزانتون در مخلوط دوتایی حلال های آب- دی متیل فرمامید چکیده: ثابت تفکیک اسیدی برخی از مشتقات سنتز شده تیوزانتون در مخلوط دوتایی حلال های آب- دی متیل فرمامید با روش اسپکتروفوتومتری اندازه گیری شد. ثابت اسیدی این ترکیبات به ماهیت حلال آلی و اثر ساختار مولکولی ترکیبات تیوزانتون بستگی دارد. برای مطالعه اثرات طبیعت حلال روی قدرت اسیدی، ثابت اسیدی ترکیبات در چهار ساختار مختلف آب و دی متیل فرمامید محاسبه گردید. برنامه آنالیز داده برای تحلیل داده-های اسپکتروفوتومتری و ثابت های اسیدی این ترکیبات به کار گرفته شد. رابطه خطی بین ثابت های تفکیک اسیدی و کسر مولی دی متیل فرمامید در مخلوط حلال برقرار است. مقادیر pka مشتقات تیوزانتون با افزایش درصد وزنی دی متیل فرمامید در مخلوط حلال افزایش می یابد. افزایش ثابت اسیدی این ترکیبات با توجه به گروه عاملی استخلاف ها به ترتیب زیر می باشد: 4-hmt (p-ch3 ) < 3-ct (p-cl) < 4-hnt (p-no2) و اندازه گیری همزمان اسپکتروفوتومتری پاراستامول، سودوافدرین و دیفن هیدارامین در نمونه های دارویی توسط برخی از روش های کالیبراسیون چند متغیره مدل های کالیبراسیون چند متغیره pcr، pls و osc-plsبرای اندازه گیری همزمان پاراستامول، سودوافدرین و دیفن هیدارامین در برخی فرمولاسیون های تجاری قرص کلد استاپ به کار برده شد. دامنه غلظتی خطی برای پاراستامول، سودوافدرین و دیفن-هیدارامین به ترتیب 08/12-6/0، 56/11-33/0و 27/11-51/0 میکروگرم بر میلی لیتر بدست آمد. مجذور مربعات خطا در پیش-گویی (rmsep) برای پاراستامول، سودوافدرین و دیفن هیدارامین به ترتیب 5232/0، 6008/0 و 4296/0 با مدل pcr، 4339/0، 5732/0 و 4486/0 با مدل pls و 3675/0، 4516/0 و 4025/0 با مدل osc-pls حاصل شد. درصد بازیابی خوبی برای مخلوط سنتزی و نمونه حقیقی بدست آمد. روش پیشنهاد شده با موفقیت برای اندازه گیری همزمان سه آنالیت در اشکال دارویی به کار برده شد و نتایج رضایت بخشی حاصل گردید. کلمات کلیدی: اسپکتروفوتومتری، تیوزانتون، ثابت اسیدی، اندازه گیری همزمان، کالیبراسیون چند متغیره، کلد استاپ