نام پژوهشگر: زینب قصری خوزانی
زینب قصری خوزانی پرویز رستگار جزی
با توجه به اینکه این پایان نامه در مورد محدثان آسیای میانه است در ابتدا با مشخص نمودن محدوده آسیای میانه در گذر زمان و همچنین چگونگی فتوحات مسلمانان در این منطقه آغاز می گردد. در فصل دوم, به معرفی دانشمند برجسته اهل سنت؛ سمعانی و زیست نامه این فرزانه اهل سنت پرداخته شده است سپس بعد از معرفی آثار سمعانی, کتاب الانساب و برخی ویژگی های آن مطرح می شود سرانجام با توجه به موضوعِ پایان نامه اندکی از نسبت هایی که مربوط به محدثان آسیای میانه است معرفی می شوند تا کثرت محدثان این منطقه روشن گردد و در پایان فصل نمودارها و جدول هایی برای نشان دادن آمار این محدثان ترسیم شده است. در فصل سوم به دنبال دلایل این کثرت و فراوانی به چندین نکته؛ از جمله جاده ابریشم و تجارت گسترده منطقه یادشده برمی خوریم که این تجارت گسترده از مهم ترین دلایل این کثرت است. دانشمند پروری این منطقه نیز در ادامه روشن می گردد و دانشمندان برجسته ای همچون ابوریحان بیرونی, فارابی, ابن سینا و ادیبانی چون رودکی, مولوی, فردوسی معرفی می شوند. در واقع محدث خیزی منطقه آسیای میانه, تابعی از دانشمند پروری این منطقه است. مردم آسیای میانه, مردمی حنفی مذهب اند و بعد از بررسی اجمالی درباره ی مذهب ابوحنیفه, عدم توجه او به حدیث روشن می شود و آنچه در این پایان نامه ثابت می شود, رویگردانی مردم این منطقه از این رویکرد ابوحنیفه است. اگرچه این منطقه خاستگاه برترین محدثان از جمله احمدبن حنبل, نسایی, ترمذی, حاکم نیشابوری و غیره است اما دروغ پردازان, جاعلان حدیث و محدثان غیر ثقه ای که - اگر چه دیر هنگام- در گذر زمان هویت آنان آشکار گشته, نیز در این منطقه وجود داشته اند.