نام پژوهشگر: لیلا احمدی جم
لیلا احمدی جم حبیب هادیان فرد
چکیده : مقدمه: پژوهشگران در دو دهه ی اخیر سعی کرده اند که چگونگی آغاز و تداوم مصرف مواد و دیگر رفتارهای پرخطر را توضیح دهند. عوامل متعددی بر این رفتارها تأثیر دارند .به دلیل اشتراک پاره ای از خصوصیات شخصیتی در عاملین رفتارهای پرخطر و مبتلایان به اختلال شخصیت مرزی و همچنین نقش موثر شیوه های فرزندپروری در شکل گیری رفتارهای پرخطر، پژوهش حاضر بر آن شد با هدف تدوین برنامه های مداخله ای در جهت کاهش رفتارهای پرخطر در سطح جامعه کنونی و همچنین با توجه به پژوهش های اندکی که در این زمینه انجام شده است،به بررسی این موضوع بپردازد. روش کار: مطالعه بصورت مقطعی بر روی 460 دانشجوی دختر و پسر رشته های فنی-حرفه ای در 5 مرکز اموزش عالی روزانه دولتی، شبانه دولتی،آزاد اسلامی، غیرانتفاعی و علمی-کاربردی شهر شیراز در نیمسال اول تحصیلی1391-1390 انجام پذیرفت. نمونه گیری به روش خوشه ای چند مرحله ای بود که از مقاطع کاردانی و کارشناسی ناپیوسته رشته های مختلف دانشگاههای فوق انجام شد. اطلاعات از اجرای همزمان سه پرسشنامه مقیاس شخصیت مرزی، شیوه های فرزندپروری بامریند و سنجش رفتارهای پرخطر جمع آوری گردید.ضمن اینکه در پرسشنامه دوم از آزمودنی ها خواسته شد شیوه تربیتی والدینشان را گزلرش کنند. داده ها بااستفاده از رگرسیون چند گانه به روش گام به گام و نرم افزار آماری spss 16 تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها: یافته های پژوهش نشان دادند که سه علائم اختلال شخصیت مرزی (ناامیدی، تکانشگری و علامت تجزیه ای/ پارانوئیدی وابسته به استرس) و جنسیت، نمره کل رفتارهای پرخطر و خرده مقیاسهای رانندگی پرخطر، پرخاشگری فیزیکی و قانون شکنی، مصرف مواد و تغذیه و تحرک پرخطر را در دانشجویان پیش بینی می کنند(0001/0p<) درحالیکه خرده مقیاس رفتار جنسی پرخطر را در دانشجویان پیش بینی نمی کنند(05/0p<). همچنین شیوه های فرزندپروری و جنسیت، نمره کل رفتارهای پرخطر و خرده مقیاسهای رانندگی پرخطر، پرخاشگری فیزیکی و قانون شکنی، مصرف مواد و تغذیه و تحرک پرخطر را در دانشجویان پیش بینی می کنند(0001/0p<) و رفتار جنسی پرخطر را در دانشجویان پیش بینی نمی کنند(05/0p<). اما سهم پیش بینی متغیرهای پیش بین در هر مدل، متفاوت است. بحث و نتیجه گیری: علائم اختلال شخصیت مرزی تمام حیطه های رفتار پرخطر، به جزء رفتار جنسی پرخطر را در دانشجویان هردو جنس پیش بینی می کنند بنابراین می توانند به عنوان یک عامل مهم در ایجاد و تداوم رفتارهای پرخطر در دانشجویان هردو جنس نقش داشته باشند لذا شایسته است که در مطالعات اسیب شناسی و برنامه های پیشگیری و درمان رفتارهای پرخطر لحاظ شوند.از طرفی شیوه های فرزندپروری نیز تمام حیطه های رفتار پرخطر، به جزء رفتار جنسی پرخطر را در دانشجویان هردو جنس پیش بینی می کنند.این نتایج که در اغلب موارد منطبق با مطالعات پیشین است، اهمیت و نقش شیوه های فرزندپروری والدین، در شکل گیری یا عدم شکل گیری رفتارهای پرخطر را با توجه به عامل جنسیت بیان می دارد. نتایج بدست آمده در این حیطه می تواند قابل توجه برنامه ریزان و پژوهشگران نظام خانواده و علوم تربیتی باشد. واژه های کلیدی: رفتارهای پرخطر، رانندگی پرخطر ، خشونت فیزیکی و قانون شکنی ، مصرف مواد، رفتار جنسی پرخطر ، تغذیه و تحرک پرخطر ، علائم اختلال شخصیت مرزی ، شیوه های فرزندپروی ،جنسیت، دانشجویان.