نام پژوهشگر: جاوید طلوعی غازانی
جاوید طلوعی غازانی میرستار صدرموسوی
تهیه طرحهای کالبدی شهری در ایران به صورت رسمی و قانونمند از اواسط دهه 1340 شمسی مطرح گردیده است. در این طرحها به صورت متعارف تلاش بر این بوده است که امکانات و خدمات متناسب با نیازهای شهروندان توزیع گردد. اما با گذشت چندین دهه از روند تهیه، تصویب و اجرای طرحهای جامع و تفصیلی مشخص گردیده است که علیرغم پیشنهاد و توزیع امکانات و خدمات عمومی در طرحهای شهری، شهروندان در دسترسی به خدمات عمومی با نارساییها و تنگناهای عدیده ای مواجهه می باشند. شناخت نارساییها در زمینه نحوه توزیع خدمات عمومی (کاربریهای عمومی) و تعیین مکانیزم های تاثیرگذار در توزیع کاربریهای عمومی از مهمترین چالشهایی است که برنامه ریزان شهری کشور با آن مواجهه هستند. در شهر تبریز تهیه طرحهای کالبدی شهری سابقه ای چهل ساله دارد. از زمان تصویب طرح جامع اول (سال 1349) تا حال حاضر، توزیع متناسب خدمات و امکانات عمومی با رویکرد دستیابی به عدالت اجتماعی در رأس الزامات طرحهای شهری مدنظر قرار گرفته است. اما تا حال حاضر این الزامات در طرحهای شهری شهر تبریز علیرغم تلاشهای صورت پذیرفته در حد آرمان و ایده آل های طرحهای شهری باقی مانده است. در این پژوهش با استفاده از روشهای تحلیلی مبتنی بر gis علاوه بر شناسایی مکانیزم های موثر در توزیع امکانات و خدمات عمومی (کاربریهای عمومی) در پنج منطقه از شهر تبریز (مناطق 3، 4، 6، 7، 9 طرح جامع) که طرحهای تفصیلی آنها مصوب گردیده است و توسط شهرداریهای مناطق اجرا می شود، توزیع کاربریهای عمومی از نظر اصول اساسی برنامه ریزی شهری و معیارهای جانمایی (سازگاری، آسایش، کارآیی، مطلوبیت، سلامتی، استانداردهای ایمنی) مورد بررسی قرار می گیرد و به تبع آن روشهای موثر و کارآمد برای نحوه توزیع خدمات و کاربریهای عمومی در مقیاس شهر تبریز معرفی می گردد. واژگان کلیدی پژوهش: طرح تفصیلی، کاربریهای عمومی، معیارهای مکان یابی و جانمایی.