نام پژوهشگر: ابراهیم افسردیزج
ابراهیم افسردیزج نادر فنایی
به دلیل عملکرد لرزه ای بسیار مناسب، مهاربندهای کمانش تاب جایگزین مهاربندهای مرسوم شده اند. مهاربندهای کمانش تاب به دلیل داشتن رفتار هیسترزیس متقارن، قابلیت جذب انرژی بالایی را دارا می باشند. اما وقتی که هسته این مهاربندها جاری می شود، سختی این مهاربندها تا حد زیادی کاهش پیدا می کند و به عبارت دیگر سختی غیر الاستیک این مهاربندها کم است. کاهش طول هسته «قطعه جاری شونده» منجر به افزایش اضافه مقاومت سازه و نیز سختی غیر الاستیک می شود و سختی غیر الاستیک کم مهاربندهای کمانش تاب قبلی را جبران می کند.مهاربند کمانش تاب بهینه شده نوع جدیدی از مهاربندهای کمانش تاب می باشد که در آن طول قطعه جاری شونده نسبت به مهاربندهای کمانش تاب مرسوم کاهش یافته و هم چنین به جای اینکه این قطعه در وسط مهاربند قرار گیرد در یکی از دو انتهای مهاربند قرار گرفته و مانند یک فیوز سازه ای عمل می کند و اگر پس از زلزله های شدید نیاز به جایگزینی باشد کافی است که فیوز آسیب دیده را با یک فیوز جدید جایگزین کرد (فقط در انتهای مهاربند) و لزومی ندارد که کل مهاربند جایگزین شود و این در صورتی است که این مهاربندها هنوز به طور رسمی درآیین نامه ها شناخته نشده اند و در زمینه عملکرد و پاسخ لرزه ای این مهاربندها در برابر شتابنگاشت های واقعی زلزله، تحقیقی جامع بر اساس تحلیل های دقیق دینامیکی غیر خطی صورت نگرفته است. یکی از مهمترین پارامترهای لرزه ای سازه ها در برابر نیروهای زلزله، ضریب رفتار می باشد که در حقیقت بیانگر توانایی سیستم سازه ای در جذب و استهلاک انرژی ناشی از زلزله و ایجاد تغییر شکل های فرا ارتجاعی بدون فروریزش کلی سازه می باشد. در این مطالعه به تعیین ضریب رفتار و ضریب اضافه مقاومت سیستم های مهاربندی کمانش تاب مرسوم و سیستم مهاربندی کمانش تاب بهینه شده و نیز مقایسه نتایج آن ها پرداخته شده است. برای این منظور از تحلیل های استاتیکی غیر خطی و دینامیکی خطی و دینامیکی افزایشی،ida ، تحت 17رکورد مهم زلزله های دنیا از جمله دو زلزله مهم ایران(طبس و بم) استفاده شده است و مطالعه روی قاب های 3، 6 ،9 و 12 طبقه با استفاده از نرم افزار opensees انجام شده است. با توجه به نتایج بدست آمده می توان گفت که ضریب رفتار و اضافه مقاومت سیستم مهاربندی کمانش تاب بهینه شده از نوع مرسوم آن بالاتر بوده و عملکرد لرزه ای بهتری را از خود نشان می دهد و برخی از معایب مهاربندهای کمانش تاب مرسوم را برطرف می کند. کلمات کلیدی : مهاربندکمانش تاب ، مهاربند کمانش تاب بهینه شده، تحلیل دینامیکی افزایشی ،ضریب رفتار، ضریب اضافه مقاومت، کاهش طول هسته.