نام پژوهشگر: علیرضا سالاری کیا
علیرضا سالاری کیا محمدحسین آق خانی
پارامترهای حرارتی نقش مهمی در طراحی و بهینه کردن فرآیندهای حرارتی صورت گرفته بر روی مواد غذایی و محصولات کشاورزی دارند. در میان محصولات بومی ایران، پسته جایگاه خاصی دارد. با توجه به اهمیت فرآوری پسته به عنوان یک محصول صادراتی، برخی خواص حرارتی دانه و مغز دو رقم پسته معروف ایرانی (کله قوچی و بادامی) شامل ظرفیت گرمایی ویژه، ضریب نفوذ حرارتی و ضریب انتقال حرارتی در این تحقیق مورد مطالعه قرار گرفت. خواص مذکور در چهار سطح رطوبتی رطوبت اولیه، رطوبت 15، 25 و 40 درصد و سه سطح دمایی 40، 50 و 60 درجه سانتی گراد اندازه گیری شد. ظرفیت گرمایی ویژه دانه و مغز ارقام مورد مطالعه با افزایش درصد رطوبت به صورت لگاریتمی و با افزایش دما به صورت خطی در محدوده kj/kg.°k230/3-811/0 افزایش یافت. نتایج نشان داد که در یک دمای مشخص ظرفیت گرمایی ویژه مغزها بیشتر از ظرفیت گرمایی ویژه دانه است. ضریب انتقال حرارت دانه و مغز نیز با افزایش درصد رطوبت و افزایش دما به صورت خطی در محدوده w/m.°k 0639/0-0166/0 افزایش یافت. در هر دو رقم پسته در یک رطوبت مشخص، ضریب انتقال حرارت دانه ها بیشتر از مغز بود. ضریب نفوذ حرارتی دانه و مغز با افزایش درصد رطوبت به صورت منحنی درجه دوم در محدوده 10-6m2/s 0539/0-0217/0 ابتدا کاهش و سپس افزایش یافت. این پارامتر با افزایش دما در برخی موارد روند افزایشی و در برخی موارد روند کاهشی نشان داد. در هر دو رقم مورد مطالعه ضریب نفوذ حرارتی دانه ها با اختلاف معنی داری بیشتر از ضریب نفوذ حرارتی مغز بود. همچنین در هر سه پارامتر اندازه گیری شده اختلاف داده ها در سطوح مختلف رطوبت و دما در سطح 1% معنی دار بود و اثر رطوبت به مراتب بیشتر از اثر دما بود.