نام پژوهشگر: رحیمه حسن زاده
رحیمه حسن زاده سیدمحمود موسوی
انکار ناپذیری وجود ادیان متعدد از طرفی و بطلان حقانیت ادیان در عرض یکدیگر(پلورالیزم دینی از جنبهی نظری) که به واسطهی ادلهی برون دینی و درون دینی اثبات میشود ، انحصارگرایی در باب حقانیت را نتیجه میدهد که با توجه به ملاکهایی چون بنیاد الهی،تحریف ناپذیری، نسخ ناشدگی و خردپذیری میتوان دین حق را از غیر حق بازشناخت . بنابراین هر دین در دورهی خود حق است و با آمدن دین مبین اسلام ،ادیان پیشین منسوخ شده و ملزم به پیروی از این دین هستیم. نجات اخروی امری ذومراتب است که بالاترین درجهی آن وصول به مقام مقربین و پایین ترین درجه اش رهایی از دوزخ میباشد. پیروان دین حق (اسلام)بسته به مرتبهی ایمان و میزان اعمال صالحشان به مرتبه ای از نجات نائل میشوند و پیروان دیگر ادیان ، اگرچه از نظر فقهی در اسلام کافر محسوب میشوند، اما به لحاظ کلامی به کافر قاصر و کافر مقصر تقسیم گشته و سرنوشت اخروی گروه اول که کفر آنها نه از روی عمد بلکه در اثر عذر و قصور است با گروه دوم که در عین شناخت حق و حقیت، با آن عناد میورزند، متفاوت است به طوریکه گروه اول ، مشمول رحمت واسعهی خداوند واقع شده و از مرتبه ای از نجات برخوردار میشوند اما گروه دوم سرنوشتی جز عذاب الهی ندارند. بنابراین از نظر اسلام حقانیت غیر از نجات بوده و رابطهی لزومی بین آنها برقرار نیست به این معنا که اسلام در باب حقانیت انحصارگرا اما در باب نجات شمول گرا میباشد و حداقل چیزی که از اصولی چون رحمت واسعهی خداوند، اصل عذر و قصور و ... میتوان برداشت نمود، امکان نجات اکثریت است.