در رسوبات لسی شمال ایران، وجود تناوبی از خاک های قدیمی درون رسوبات لسی اشاره بر دوران سرد و خشک در زمان رسوبگذاری لس و دوران گرم و مرطوب در زمان تشکیل خاک های قدیمی دارد. تحقیق حاضر به منظور مطالعه ویژگی های مورفولوژیکی، میکرومورفولوژیکی، کانی شناسی و پذیرفتاری مغناطیسی رسوبات و خاک های لسی در یک گرادیان اقلیمی از رژیم رطوبتی اریدیک تا زریک می باشد. مقایسه درجه تکامل افق های b خاک های مدرن و خاک های قدیمی با استفاده از شاخصmiseca نشان داد، که افقbt خاک های قدیمی شماره 2 و 3 داری بیشترین درجه تکامل می باشند. حضور نودول های آهن و منگنز، وجود کانی ورمیکولیت و مقادیر زیاد پذیرفتاری مغناطیسی ?lf و ?fd% در این دو خاک قدیمی بیانگر دوره ای پر بارش در زمان تشکیل آنها می باشد. بطوریکه مقادیر ?fd% برای افق bt خاک مدرن حدود 6/9% و برای برای افق bt خاک های قدیمی بین 2/9% تا 4/11% می باشد. بیشترین مقدار ?fd% برابر با 4/11% و در خاک قدیمی شماره 3 مشاهده شد، که بیانگر این مطلب است که فرایندهای نوتشکیلی و پدوژنیک در این خاک قوی تر از دیگر خاک های قدیمی و مدرن می باشد. نتایج میکرومورفولوژی نیز موید همین امر می باشد و شاخص misecaبرای این خاک برابر با 19 است که بیشتر از سایر خاک های قدیمی و مدرن می باشد. در خاک قدیمی شماره 4 در مبارک آباد به علت شرایط استگنیک و بارندگی زیاد بیشتر از 1200 میلی متر، شرایط آب گرفتگی بقدری موثر بوده که احتمالاً باعث تخریب مگهمیت شده، لذا در این خاک قدیمی مقادیر پذیرفتاری مغناطیسی به شدت کاهش یافته است. با مقایسه دو خاک قدیمی در آق بند، این نتیجه حاصل شد که هر دو خاک میزان آهک، آهن دیتیوناتی و نتایج کانی شناسی مشابهی می باشند، اما میزان پذیرفتاری این دو خاک متفاوت می باشد لذا می توان نتیجه-گیری کرد که این دو خاک قدیمی در دو دوره زمانی متفاوت در گذشته تشکیل شده اند. اگرچه رابطه خطی بین پذیرفتاری مغناطیسی و درجه تکامل خاک وجود ندارد، اما میزان پذیرفتاری مغناطیسی خاک شاخص بسیار مهمی در بررسی اقلیم گذشته می باشد. از رابطه بین شاخص miseca و میزان ?fd% می توان به عنوان شاخص مهمی در تفسیر اقلیم گذشته استفاده کرد. کلمات کلیدی: لس- خاک قدیمی، پذیرفتاری مغناطیسی، شاخص miseca، اقلیم گذشته.