آنچه "ابتکار امنیت اشاعه" را فراتر از یک نو آوری برجسته می سازد، صرفاً چابکی و انعطاف پذیری آن در مبارزه با اشاعه سلاحهای کشتار جمعی وسیستمهای پرتاب و مواد مرتبط نیست، بلکه چگونگی استفاده همزمان از ظرفیتهای دیپلماتیک وحقوقی برای تاسیس و مشروعیت بخشی به آن است.نکته جالب توجه دیگر در این خصوص، تلاش بانیان ابتکار برای مشروع سازی اهداف ,پس از تاسیس در یک روند مستمر و دائمی است. نظر به اینکه ابتکار امنیت اشاعه در پی ضعف کارایی و ناکافی بودن اقدامات نظامهای حقوقی و غیرحقوقی موجود در عرصه بین المللی ظاهر شد, لذا در وهله نخست در تحقیق حاضر نظامهای حقوقی موجود در قالب کنوانسیونها و مقررات سازمانهای بین المللی مورد مطالعه قرار گرفته است. سپس در گامهای بعدی بررسی ابتکار را از مرحله تاسیس تا هنگام اجرا ( تا سال2012 ) با توسل به اصول اسناد (بیانیه اصول جلوگیری ابتکار)، بیانیه های اجلاس سران و اقدامهای حقوقی بانیان آن، مورد بررسی و تحلیل حقوقی قرار گرفته است. شایان ذکر است اوج اهمیت ابتکار امنیت اشاعه را باید تاثیر گذاری آن در رواج مدلهای ابتکاری جدید از جمله ابتکار جهانی و... دانست. این پژوهش با انتقاد از الگو ناعادلانه ابتکار امنیت اشاعه و تهدیدات احتمالی ناشی از گسترش آنها, خطر تضعیف نظام حقوقی موجود را به عنوان چالش جدی کشورهای غیر هم پیمان امریکا تلقی کرده و در پایان به نظریه پردازی و ارائه پیشنهادات کاربردی در همین زمینه پرداخته است.