نام پژوهشگر: سهیلا قربان زاده
سهیلا قربان زاده زهرا امیری
تنگناهای موجود در دو سوی مناطق مرزی باعث شده تا کشورهای هم جوار جهت توسعه اقتصادی و اجتماعی این مناطق اقدام به تاسیس بازارچه های مرزی نمایند. پژوهش حاضر با هدف تحلیل نقش بازارچه های مرزی بر اقتصاد روستائیان منطقه بازرگان واقع در شهرستان ماکو استان آذربایجان غربی در دو بخش نظری( کتابخانه ای )و میدانی انجام شده است. جامعه آماری مورد نظرساکنین 35روستای پیرامون بازارچه و غرفه داران و مسولین بازارچه می باشند. ابزار اصلی گردآوری اطلاعات میدانی پرسش نامه می باشد که با توجه به دو سطحی بودن جامعه آماری در دو سطح طراحی و در اختیار نمونه های آماری قرار گرفت. روش انجام نمونه گیری خوشه ای و تصادفی ساده بوده و جهت تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شد. پس از بررسی های لازم 10روستا انتخاب و پرسش نامه ها به تعداد نمونه (368عدد) در اختیار روستائیان قرار گرفت. برای سطح دوم با توجه به کم بودن جامعه آماری از روش سرشماری استفاده و پرسش نامه ها به تعداد غرفه داران و مسولین (40عدد) توزیع گردید. روایی پرسشنامه توسط اساتید دانشگاه گیلان و همچنین 10تن از کارشناسان امور گمرک و بازارچه تایید شد، همچنین پایایی آن با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ انجام و پرسشنامه سطح اول، با ضریب آلفای 85/0 و پرسش نامه سطح دوم، با ضریب آلفای 79/0 تأیید شد. شاخص های مورد بررسی در هر دو سطح میزان درآمدزایی، اشتغال زایی، تحرک شغلی و مهاجرت می باشد. جهت آزمون فرضیه های پژوهش از روش تحلیل مسیر استفاده شد. نتایج بدست آمده حاکی از ارتباط تنگاتنگ میان شاخص های مورد بررسی و بهبود عملکرد بازارچه داشته، همچنین یافته ها نشان داد که دادوستدهای مرزی و اشتغال غیرمستقیم در کنار حمایت های دولتی می توانند نقش موثری در بهبود وضعیت اقتصادی روستائیان داشته باشند.