نام پژوهشگر: داریوش کرمی چمه
داریوش کرمی چمه مهدی قمشی
هر ساله مقادیر زیادی از رسوبات ناشی از طغیان رودخانه ها در مواقع سیلابی به مخازن سدها و دریاچه ها وارد می شود، که عمر مفید سدها را کاهش داده و در آبگیری از مخازن مشکلاتی را ایجاد می کند. یکی از مهمترین عوامل انتقال رسوب، جریان های غلیظ رسوبی می باشد. ، بنابراین شناخت آرایه های مختلف این پدیده در بررسی روند فرسایش و رسوب گذاری و مدیریت آن در مخازن سدها ضروری به نظر می رسد. ناحیه ی غوطه وری مهمترین ناحیه از نواحی چهارگانه جریان های غلیظ می باشد. در این تحقیق سعی شد تا با ایجاد شکست شیب بستر در یک مدل فیزیکی(کانالی به طول 25/9 متر، عرض 5/0 متر و ارتفاع 8/0 متر) به بررسی تغییرات ایجاد شده در پروفیل سرعت، شدت اختلاط و مشخصات هندسی ناحیه ی غوطه وری در اثر تغییر در دبی جریان غلیظ ورودی، غلظت آن، شیب کف و ارتفاع آب ساکن پرداخته شود. بررسی پروفیل های بی بعد سرعت نشان داد با افزایش غلظت جریان ورودی و شیب کف، ارتفاع جریان در نقطه غوطه وری و نیز در انتهای ناحیه ی غوطه ورری کاهش می یابد. همچنین با اندازه گیری سرعت متوسط جریان در ابتدا و انتهای ناحیه غوطه وری مشخص شد با وجود کاهش ارتفاع جریان در این ناحیه، دبی جریان افزایش می یابد که می توان آن را ناشی از اختلاط آب ساکن دانست. نتایج نشان داد شدت اختلاط در این ناحیه علاوه بر عدد ریچاردسون رابطه مستقیمی با مقدار شیب کف دارد. همچنین نتایج این تحقیق نشان می دهد نسبت ارتفاع آب مخزن به عمق جریان غلیظ( ) تاثیر چندانی بر میزان اختلاط در ناحیه ی مذکور ندارد. با اندازه گیری مشخصات هندسی ناحیه ی غوطه وری یک رابطه خطی بین طول این ناحیه با عمق غوطه وری به دست آمد. ضمناً مشخص شد این طول دارای رابطه مستقیم با شیب کف است اما رابطه خاصی با غلظت جریان ورودی ندارد. در نهایت با تحلیل آماری توسط نرم افزار spss رابطه ای که در برگیرنده ی اثر مقدار عمق غوطه وری و شیب کف باشد، برای محاسبه ی طول این ناحیه ارائه شد. با مقایسه ارتفاع جریان در ابتدا و انتهای ناحیه ی غوطه وری، مشخص شد ارتفاع جریان در انتهای این ناحیه تابعی از عمق غوطه وری می باشد.