امیرحسین مهرنام علی مطیع نصرآبادی
از دیرباز انسان از دروغ بعنوان ساده ترین ابزار ممکن برای سرپوش نهادن بر اشتباهات و خطاهای خویش استفاده نموده است، با پیشرفت علم و افزایش دانش انسان نسبت به بدن خویش، تلاش هایی به منظور ساخت سیستم های دروغ سنجی آغاز گردیده، یکی از روش هایی که در سالیان اخیر مورد توجه قرار گرفته است دروغ سنجی با استفاده از سیگنال های الکتریکی مغز می باشد. در میان تحقیقات صورت گرفته در این زمینه، مولفه ی شناختی p300 سهم بیش تری را به خود اختصاص داده است. در این مطالعه به منظور طراحی یک سیستم خودکار دروغ سنجی، از تک ثبت های یک ثانیه ای افراد دروغگو و راستگو استفاده شده است. دادگان مورد استفاده، مربوط به دو آزمون 5 تحریکه (53 نفر) و 6 تحریکه (49 نفر) می باشند که در هر دو آزمون از تحریک چهره استفاده شده است. طراحی این آزمون ها به نحوی صورت گرفته است که در آن آشنا بودن تصویر یک چهره، توسط افراد دروغگو کتمان گردد. بنابراین هدف، بازشناسی چهره مخفی شده توسط این افراد می باشد. در مرحله استخراج ویژگی علاوه بر ویژگی های زمانی، فرکانسی، ویولت و آنتروپی زیر باندهای آن، که پیش تر به مطالعات دروغ سنجی راه یافته اند، از ویژگی های غیرخطی بعد فرکتال و کمی کننده های بازگشتی نیز استفاده شده است. طبیعت آشوبگونه ی دینامیک مغز و بررسی بستر جذب در فضای فاز، از امور مهمی می باشند که در این روش های غیرخطی مورد توجه قرار می-گیرند. بررسی نتایج بدست آمده از ویژگی های غیرخطی نشان می دهد، ظهور مولفه ی p300 در افراد دروغگو، افزایش تعیٌن و پیش بینی پذیری در مغز را به همراه دارد و این امر بیانگر کاهش بعد و پیچیدگی مغز در این افراد می باشد. با بکارگیری الگوریتم ژنتیک در مرحله ی انتخاب ویژگی، طبقه بندی کننده ی lda و روش آستانه گذاری متغیر، صحت 94.3 درصد (تشخیص صحیح 50 نفر از 53 نفر) در آزمون 5 تحریکه و 97.9 درصد (تشخیص صحیح 48 نفر از 49 نفر) در آزمون 6 تحریکه حاصل گردید. بررسی کمٌی کانال های مختلف نشان داد، کانال pz نسبت به دو کانال cz و fz، از قابلیت بیش تری در طبقه-بندی افراد دو گروه برخوردار است و تلفیق هر سه کانال سبب بهبود نتایج می گردد. همچنین اگرچه توانایی ویژگی های غیرخطی در ایجاد تمایز میان دو گروه دروغگو و راستگو اندکی کمتر از ویژگی های خطی است، اما تلفیق این دسته ویژگی ها نتایج را بهبود بخشید. نتایج بدست آمده نشان می دهد، افزایش تحریکات نامرتبط در آزمون دروغ سنجی سبب بهبود نتایج شده است.
