نام پژوهشگر: سیامک خدایاری
سیامک خدایاری زیور صالحی
کولیت اولسرو (uc) یک بیماری ایدیوپاتیک است که با التهاب مخاطی روده بزرگ شناخته می شود. از آنجاییکه تنش اکسیداتیو در ایجاد التهاب موثر است، افزایش تولید اکسیژن های واکنشگر (ros) و نیز کاهش سطح آنزیم های آنتی اکسیدان در این بیماری حائز اهمیت می باشند. منگنز سوپراکسید دیسموتاز (mnsod)، گلوتاتیون پراکسیداز (gpx1) و کاتالاز (cat) سه آنزیم آنتی اکسیدان اصلی هستند که رادیکال های سوپراکسید را طی یک فرایند متوالی از میان می برند. شناخته شده ترین پلی مورفیسم این آنزیم ها شامل mnsod val16ala در توالی هدف میتوکندریایی، gpx1 pro198leu در اگزون 2 و cat c-262t در ناحیه پروموتر می باشد. در این مطالعه، ارتباط پلی مورفیسم ژن های gpx1 ،mnsod و cat با میزان خطر ابتلا به بیماری کولیت اولسرو بررسی گردید. برای این منظور، 30 بیمار مبتلا به کولیت اولسرو و 41 فرد سالم با یکدیگر مقایسه شدند. پس از استخراج dna از نمونه های بیوپسی، ژنوتیپ ها با استفاده از روش واکنش زنجیره ای پلی مراز - پلی مورفیسم طول قطعات محدود کننده (pcr-rflp) و pcr اختصاصی آلل (as-pcr) شناسایی گردیدند. بر پایه نتایج به دست آمده از این مطالعه، هیچ تفاوت معنی داری در توزیع ژنوتیپی gpx1 بین افراد بیمار و کنترل دیده نشد (p=0.711). با این وجود، فراوانی های ژنوتیپی پلی مورفیسم mnsod و cat تفاوت های معنی داری در دو گروه نشان داد (به ترتیب p=0.010 و p=0.030) به گونه ای که ژنوتیپ val/val از ژن mnsod و ژنوتیپ c/t از ژن cat با میزان خطر بالاتری از بیماری uc در ارتباط بود (به ترتیب or, 7.80; 95% ci, 1.16-52.35, p=0.034 و or, 6.22; 95% ci, 1.27-30.43, p=0.024). بنابراین بر اساس این مطالعه، ارتباط معنی داری بین پلی مورفیسم mnsod val16ala و cat c-262t با بیماری کولیت اولسرو در جمعیت مورد مطالعه وجود دارد اما پلی مورفیسم gpx1 pro198leu به عنوان فاکتور خطر برای این بیماری شمرده نمی شود، گرچه جهت بررسی نقش پلی مورفیسم ژن های مرتبط با تنش اکسیداتیو در بیماری کولیت اولسرو نیاز به مطالعه گسترده تری می باشد.