شورای حل اختلاف یک نهاد شبه قضایی و دارای مبانی قرآنی روایی و تاریخی و مبتنی بر بنای عقلا بوده این نهاد طبق ایین نامه اجرایی ماده 189 قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی اجتماعی فرهنگی بوجود آمده با هدف کاهش مراجعات مردم به محکمه قضایی و مشارکت مردم و ایجاد صلح و سازش که به تدریج از این فاصله دور شده و تبدیل به یک مرجع شبه قضایی شده است.