نام پژوهشگر: روح اله علیایی
روح اله علیایی اقبال زارعی
دانشگاه ها عقل منفصل جامعه هستند و از آن ها انتظار می رود که نقش رهبری توسعه، مبتنی بر دانایی را ایفا کنند. لازمه این امر آن است که آن ها بتوانند کیفیت عملکرد خود را رصد کنند و اعتبار خویش را به قضاوت عمومی برسانند. این کار با ارزیابی درونی و بیرونی میسر می شود و گام نخست در این زمینه، ارزیابی درونی توسط گروه های آموزشی دانشگاه ها است (فراستخواه، 1387). از دیگر سو، برنامه ریزی استراتژیک به مانند پلی است به سوی آینده که از طریق آن می توان یک سازمان را از آن چه هست به آن چه می تواند باشد هدایت نماید. یک فراگستر بسیار زیرکانه است برای دست یابی به اهداف، لذا آن چه باید انجام دهد عبارت است از مطالعه پیشاپیش عکس العمل ها در برابر تصمیمات، حرکات و نتایج فعل و انفعالات، تا بهتر بتوانیم در فرصتی مناسب به اهداف مورد نظر نائل بیاییم (فروزنده، دهکردی1378). در نظام های آموزشی کشورهای گوناگون ، در طول دهه های اخیر، برنامه ریزی استراتژیک که در مقابل برنامه ریزی عملیاتی و تاکتیکی به کار گرفته شده است، به عنوان یک رویکرد موفق شناخته شده است. برنامه ریزی استراتژیک آینده نگر است و نیت آن آفرینش آینده ای بهتر و مشوق دست اندرکاران آموزشی است تا به اتفاق، هدف ها را تعریف کرده و چگونگی تحقق آن ها و نحوه عمل خود را مشخص کند. برنامه ریزی استراتژیک را می توان تلاش منظم و سازمان یافته در جهت اتخاذ تصمیم ها و مبادرت به اقدامات بنیادی تعریف کرد که به موجب آن مشخص می شود یک سازمان چیست؟ چه می کند؟چه فعالیت های خاصی را باید انجام دهد و چرا (تایلس ، 1993، 112)؟ در نظام های آموزشی پویا، تشخیص نیازهای آینده از قبل صورت گرفته و اصطلاحا برنامه ریزی برای آینده آن نظام ها، فراکنشی است. این نظام ها اسیر تغییرات نخواهد شد و برنامه ریزی آن ها به صورت واکنشی صورت نخواهد گرفت، بلکه به استقبال تغییرات خواهند رفت و خود را از قبل برای آن مهیا نموده و در ایجاد آن دخالت می کنند.برنامه ریزی فراکنشی نیاز به ارزیابی دارد، چرا که باید محیط درونی و بیرونی سازمان را به طور کامل مورد ارزیابی و بررسی قرار دهد. به زعم تیلور و اسکاتر برنامه ریزی استراتژیک فرایند هماهنگ سازی و همتا سازی بین یک سازمان و محیط پیرامونش است که به ارزش یابی دقیق و واقعی آن ها متکی است (تیلور و اسکاتر ،1999 ،224). با توجه به مراتب فوق و نتایج و پیامدهای سودمند ارزیابی با عنوان محور اساسی هر برنامه ریزی و از دگر سو با توجه به اهمیت برنامه ریزی استراتژیک در هر سازمانی جهت ارتقا سطح کیفی و کمی، و با توجه به گسترش کمی و کم توجهی به کیفیت در نظام آموزشی، توجه به ارزیابی درونی در گروه های آموزشی بیش از پیش اهمیت پیدا کرده است. در این پژوهش در اولین گام ارزیابی درونی رسالت و اهداف گروه در سه حیطه آموزشی، پژوهشی و خدمات تخصصی و توسعه ای تدوین گردید و عوامل، ملاک ها و نشانگر های ارزیابی و معیارهای مطلوبیت هر یک تدوین شد و وضعیت موجود گروه روان شناسی و مشاوره دانشگاه هرمزگان مشخص گردید و با طراحی برنامه استراتژیک بر اساس ارزیابی درونی راهکار های دست یابی به وضعیت مطلوب گروه روشن گردید.