چکیده: با توجه به افزایش بیماران مبتلا به انواع سرطان در سالهای اخیر و نیاز روز افزون به انواع درمان ها از جمله ، شیمی درمانی ، وهمچنین ورود ترکیبات ضد سرطان طبیعی در عرصه درمان از جمله : تاکسول ( به عنوان ترکیب نیمه سنتتیک ضد سرطان والکالوئیدی گیاهی حاصل از گیاه سرخدار) و وین کریستین ( الکالوئیدی ضد سرطان از خانواده وینکا )و..... بر آن شدیم تا اثر ضد توموری زعفران را به عنوان یک گیاه رایج در کشور، با این ترکیبات مقایسه کرده واثر آن را در همراهی با این داروها بسنجیم.در طی چند سال گذشته خواص ضد سرطانی عصاره زعفران به اثبات رسیده است. در حال حاضر ایران بزرگترین تولید کننده وصادر کننده زعفران جهان است وبیش از 65 ? تولید جهانی این محصول گرانبها به ایران اختصاص دارد. در این تحقیق اثر سایتوتوکسیتی عصاره آبی و الکلی زعفران با داروهای رایج در سرطان پستان از 4 ) سرطان پستان موش نژاد t جمله تاکسول و وین کریستین در رده سلولی( 1 (sd) در رت نژاد dmba ویستار وسلول های سرطانی القائی توسط وتریپان بلو mtt موردبررسی قرار دادیم. در این مطالعه از تست رنگ سنجی در بررسی سایتوتوکسیک وبرای مطالعه آپاپتوژنیک ازرنگ آمیزی فلورسانس استفاده شده است. pi هوخست و دراین مطالعه ابتدا برای ساخت عصاره گیاه زعفران، آن را از شرکت زعفران گناباد خریداری کرده و پس از اطمینان از طبیعی بودن با روش سوکسله frez dry-) عصاره گیری کرده وسپس پودر خشک آن را با دستگاه لیوفیلیزر vacuum ) تهیه نمودیم در ساخت پودر عصاره اتانولی از دستگاه ( bacman x و غلظت های مختلف آنها را در محیط کشت بدون سرم حل ( evaporator نموده وجهت بررسی نگهداری نمودیم.غلظت های مورد نظر برای داروهای تاکسول و وین کریستین را نیز از ویال داروی خالص تهیه کرده و در محیط ومحیط rpmi کشت بدون سرم حل نمودیم.محیط کشت لازم برای رده سلولی استفاده شده است. dmem کشت لازم برای سلول های القائی سرطا پستان رده سلولی مورد نظر را از بانک سلولی پاستور تهیه نمودیم و سلول های القائی همراه روغن کنجد dmba را طی دوره زمانی ودوز مشخص توسط گاواژ دهانی القاء شد .در این بررسی با استفاده از ( sprague dawley ) در رتهای نژاد دی متیل تیازول- دی فنل تترازولیوم بروماید) ) mtt تکنیک رنگ سنجی وتریپان بلو سایتوتوکسیتی عصاره ها را با تاکسول و وین کریستین مقایسه کردیم .وتوسط رنگ آمیزی فلورسانت هوخست وپروپیدیوم ایوداید تغییرات مورفولوژیک و آپاپتوژنیک سلول ها رابررسی نمودیم. نتایج حاصل در رده سلولی ،غلظت مهار کننده برای عصاره آبی 600 میکروگرم در میلی لیتر در تیمار 48 ساعته ودر 72 ساعت 400 میکروگرم است. در تیمار عصاره الکلی در 48 ساعت 2000 میکروگرم بر میلی لیتر موثر بوده است ودر 1500 . در تیمار همزمان عصاره آبی با تاکسول در 48 ?gr/ml 72 ساعت ساعت اثر افزایشی در مهار سلول های سرطانی دیده شده است وسایتوتوکسیتی را از 72 % به 80 % افزایش داده است و در مورد وین کریستین این تاثیر تا دو برابر بوده ومهار سلولی را از 20 % در دوز آخر به 40 % افزایش داده است. ، و در تیمار همزمان با عصاره الکلی این تاثیر ات با درصدی کمتر دیده شده است . روند این نتایج در سلول های القائی همانند رده سلولی نشان میدهد. عصاره آبی زعفران به علت داشتن ترکیبات کاروتنوئیدی کروسین میتواند بر تاثیر دارو های شیمی درمانی تاکسول و وین کریستین بیافزاید وتاثیر آن بر وین xi کریستین بیشتر است .همچنین عصاره اتانولی زعفران به علت وجود ترکیبات فرار سافرانال وپیکروکروسین تا حد کمتری موثر بوده است. بنابراین می توان نتیجه گرفت دردوره درمان با این ترکیبات مصرف زعفران شاید بتواند در شیمی درمانی موثر ودارای تاثیرات سینرژیک(هم افزایی) با این داروها باشد. - کلمات کلیدی: 1 - سرطان پستان 2 - زعفران 3 - وین کریستین 4 تاکسول