نام پژوهشگر: محمد صالحی تبار
محمد صالحی تبار علیرضا عسکریان زاده
ساقه خوار ذرت، sesamia cretica از مهمترین آفات مزارع ذرت و نیشکر در ایران می باشد. به علت تغذیه لاروها از بافت درونی ساقه گیاهان میزبان و مخفی بودن لاروها، از کنترل شیمیایی با این آفت نتایج قابل قبولی حاصل نمی شود و بهترین راه کنترل آن کنترل بیولوژیک است. مهمترین عامل کنترل طبیعی این آفت زنبور پارازیتویید تخم telenomus busseolae است که به علت تخصص میزبانی فقط روی میزبان طبیعی (ساقه خوار ذرت) قابل پرورش است. پرورش انبوه این آفت روی غذایی طبیعی کاری پرهزینه و پر مشقت است. در این بررسی کرم ساقه خوار ذرت را روی پنج رژیم غذایی شامل ساقه تازه ذرت، بلال تازه ذرت، پودر بلال خشک شده ذرت، پودر مغز ساقه نیشکر (پیت نیشکر) و غذای نیمه مصنوعی در دمای 5/29 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 65 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی پرورش داده شد و آماره های زیستی آن روی رژیم های مختلف ثبت گردید. پرورش روی رژیم های غذایی پودر مغز ساقه نیشکر و رژیم غذایی نیمه مصنوعی با موفقیت همراه نبود. طبق نتایج به دست آمده از جدول تجزیه واریانس داده ها، بین رژیم های غذایی ساقه تازه ذرت، بلال تازه ذرت و پودر بلال خشک شده ذرت در آماره های طول دوره لاروی، درصد شفیرگی، وزن شفیره ها، طول دوره شفیرگی، طول عمر حشرات کامل، تعداد تخم های گذاشته شده و درصد تفریخ تخم ها اختلاف معنی داری در سطح احتمال پنج درصد مشاهده شد اما در درصد ظهور حشرات بالغ و نسبت جنسی اختلاف معنی داری مشاهده نشد. بر اساس این نتایج روی جیره ساقه تازه ذرت طول دوره لاروی حشرات نر و ماده به ترتیب 18.74 و 19.78 روز به دست آمد. میانگین وزن شفیره های نر و ماده به ترتیب 127.76 و 188.45 میلی گرم و میانگین درصد شفیرگی لاروها 65.5 درصد محاسبه گردید. طول دوره شفیرگی برای حشرات نر و ماده به ترتیب 10.67 و 10.18 روز و درصد ظهور حشرات بالغ نر و ماده به ترتیب 79.81 و 85.45 درصد به دست آمد. طول عمر حشرات بالغ نر و ماده به ترتیب 6.4 و6.7 روز و نسبت جنسی 1.03:1 (ماده به نر) محاسبه گردید. میزان تخمریزی حشرات ماده 324.35 عدد و درصد تفریخ تخم های گذاشته شده 90.5 درصد به دست آمد. بر اساس این تحقیق می توان نتیجه گرفت که از بین رژیم های غذایی مورد بررسی ساقه تازه ذرت برای پرورش انبوه کرم ساقه خوار ذرت مناسب است ولی پودر بلال خشک شده ذرت در صورتی که ترکیباتی به آن اضافه گردد احتمالاً می تواند برای پرورش ساقه خوار ذرت استفاده گردد.