نام پژوهشگر: زهره فرهنگیان

روشهای کاربرد عناصر باستانی ومیانه زبانهای ایرانی در واژه گزینی فارسی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بوعلی سینا - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  زهره فرهنگیان   رحمن بختیاری

تاکنون یک شیوه نامه ساده روان برای بررسی (و یا پذیرفتن زبانهای باستانی) به عنوان یک زمینه سودمند در واژه گزینیِ زبان فارسی نداشته ایم. با این تحقیق که بررسیِ روش هایِ کاربرد عناصر باستانی و میانه زبانهای ایرانی در واژه گزینی فارسی است، روشهای واژه سازی از دوران باستانِ زبان فارسی تا فارسی کنونی آورده و بررسی می شوند. شیوه پژوهش، توصیفی ـ تحلیلی و شیوه گردآوری داده ها کتابخانه ای است. هدف از واژه گزینی در زبان فارسی کمک به بالندگی و غنایِ زبان علمی فارسی است. این تحقیق در پنج فصل ارائه شده است که فصل های دوم، سوم و چهارم، شیوه های واژه سازی را در فارسی کنونی، ایرانی باستان (فارسی باستان و اوستایی) و زبانهای ایرانیِ میانه غربی بررسی می کنند. در بخش پایانی، همه روش های واژه سازی نهادینه شده در فرهنگستان زبان و ادب فارسی و همچنین روشهای پیشنهادی برخی صاحبنظران که بطور ویژه به بکاربریِ زبانهای باستانی متوجه بوده اند، برای دستیابی به یک شیوه نامه کلی کارآمد ویژه کاربرد زبانهای باستانی در واژه-گزینی فارسی ارائه می شود. در این راستا روند دگرگونی عناصر زبانی چون دستوری شدگی، دگرگونی های آوایی (واکه، نیم-واکه و همخوان ها) در جدول هایی ارائه می شود. سپس یک جدول کلی این دگرگونی ها و تأثیر آن بر روند ساده شدن عناصر زبانی از ایرانی باستان تا فارسی دری و رسیدن به واژه هایی ساده و کارآمد در چند واژه بررسی می شود.