چکیده این پژوهش با هدف بررسی رابطه خودارزیابی مرکزی و جنسیت معلم با مدیریت کلاس و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مقطع متوسطه نظری شهر بیرجند انجام گرفته است. روش این پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه معلمان (468 نفر که شامل 180 نفر مرد و 288 نفر زن) و دانش آموزان دبیرستان های شهر بیرجند در سال تحصیلی 91-1390 می-باشد. نمونه پژوهش شامل 138 نفر از معلمان (69 نفر مرد و 69 نفر زن) و دانش آموزان همان معلمان می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای با نسبت های یکسان انتخاب شدند. خودارزیابی مرکزی معلم با استفاده از پرسشنامه 12 گویه ایولفگانگ و گلیکمن سنجیده شده است. برای سنجش مدیریت کلاس از پرسشنامه ی 25 گویه ای مارتین و همکاران استفاده شده است. روایی پرسشنامه ها در تحقیقات قبلی سنجیده شده و پایایی آن ها علاوه بر تحقیقات پیشین در تحقیق حاضر نیز مجدداً سنجیده شده است. پایایی پرسشنامه خودارزیابی مرکزی 70/0 و برای مدیریت کلاس 72/0 و مدیریت آموزش 51/0، مدیریت افراد 68/0 و مدیریت رفتار 53/0 به دست آمد. نتایج پژوهش نشان داد که خودارزیابی مرکزی و جنسیت معلم با مدیریت کلاس و پیشرفت تحصیلی دانش-اموزان رابطه معنادار دارد و می توان گفت معلمان زن در مقایسه با معلمان مرد بیشتر به خودارزیابی مرکزی اهمیت می دهند و در اداره کلاس کمتر از سبک مداخله گر استفاده می کنند و بهتر می توانند کلاس درس را مدیریت کنند و در نتیجه دانش آموزان آن ها از پیشرفت تحصیلی بیشتری برخوردارند.