نام پژوهشگر: بلال تیموری صفی آباد

مطالعه تأثیر هنردرمانی براختلالات گفتاری در کودکان با تأکید بر هنرهای تجسمی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شاهد - دانشکده هنر 1391
  بلال تیموری صفی آباد   علی اصغر شیرازی

یافته های حاصل از بررسی ها، در جهت اثبات فرضیه های تحقیق مورد استفاده قرار گرفت، هنردرمانی در راستای شناخت و درک صحیح از ناروانی های گفتار می تواند به کودک کمک شایانی نماید. بر این اساس، با استفاده از تمرین های هنردرمانی می توان از آن جهت تشخیص و در برخی موارد مداوای این گونه مشکلات استفاده نمود. طبق تعریف انجمن بریتانیایی هنردرمانگرها، در هنردرمانی هنردرمانگر اساساً انتظار خلق یک اثر زیبا در کار هنری درمانجو را ندارد بلکه صرفا به عنوان یک ابزار شناسایی در بهبود مشکلات مراجعین به هنردرمانگر است. که باعث کاهش فشارهای روانی در فرد بیمار می شود، چنانکه سرکوب احساسات قوی (دراختلالات گفتاری) می تواند به ایجاد استرس منتهی شود و این استرس قادر است علائم بیماری را تشدید کند. در این موارد شخص قادر به بازگو کردن مشکلات خود نیست، استفاده از هنردرمانی می تواند در راستای کاهش استرس ناشی از جلسات مشاوره و رسیدن به یک فضای امن و شخصی مورد استفاده قرار بگیرد. هنردرمانی بر روی کودکان، نوعاً هنر به عنوان درمان استفاده می شود، چون کودکان اغلب توانایی آشکار کردن ضمیر ناخودآگاه خود از طریق کلمات را ندارند. استفاده از هنردرمانی برای کودکان فوائد بسیاری دارد از جمله این که کودک اجازه می یابد احساسات خود را بیان کرده و به اشتراک بگذارد و از این طریق، روش جدید فکر کردن و ارتباط با دنیای اطرافش را یاد بگیرد. استفاده از هنردرمانی با تأکید بر هنرهای تجسمی به شاخه نقاشی درمانی ختم می شود. هدف نقاشی درمانی فراهم آوردن فرصتی برای افراد بود تا از طریق رنگ ها و خطوط احساسات، عواطف، نیازها و حتی دانسته های خود را آزادانه و به نحوی که مایل اند بیان کنند. به طوری که کودکان با استفاده از نقاشی درمانی آمادگی خود را جهت شرکت در دوره های گفتاردرمانی را کسب می کنند. چنانکه بیشتر روانشناسان معتقدند هیچ تحلیلی به طور کامل نمی تواند همانند تفسیر تصاویر و نقاشی ها، قضاوت فکری و خصوصیات روحی افراد را نمایان کند. تمرین های گفتاردرمانی صرفاً شامل تشخیص ناهنجاری و آموزش مهارت های جدید گفتاری است. استفاده از این تکنیک های گفتاری در دراز مدت کودکان را از رسیدن به هدف درمانی دور می نماید. هنرهای تجسمی مانند نقاشی می تواند در روند بهبود بیماری بسیار تأثیر گذار باشد. به طور مثال ویدئو درمانی این گونه تعریف می شود؛ ویدئو درمانی هرگونه اقدامی است که با استفاده از تصاویر، عکس ها و ویدئوها یک هدف درمانی را دنبال می کند تا بدین طریق بیمار به خودآگاهی برسد. همچنین در قصه درمانی نیز از همین رویکرد استفاده می شود. داستان های درمانی، موقعیت های مشابه همان آسیب را توصیف می کنند و فضایی را فراهم می آورند تا فرد به راحتی احساسات خود را بازگو کند. این برخورد در تئاتر درمانی به اوج خود می رسد، عمل در نمایش درمانی به معنای تجسم بخشیدن به ذهنیات مراجع درمان پذیر از طریق حرکت های نمایشی است. بازسازی و قرارگرفتن در مرحله آزمون و خطا از جمله مهم ترین عناصر تخلیه کنند? انسان در تئاتر است. به طوری که فرد فرصت می یابد به واسطه نمایشی بودن تمامی صحنه ها، بارها و بارها مشکلات و یا کندی در یکی از موارد بیماری اش را بدون ایجاد هیچ مشکلی تکرار نماید. تئاتر درمانی و موسیقی درمانی بیشترین تأثیر مستقیم بر فرد بیمار را می گذراد. از آن جائیکه هر دوی این روش هابا صوت و آواز و صحبت کردن در ارتباط هستند، استفاده از این دو شیوه تأثیرات مستقیم و ماندگاری را برجای خواهد گذاشت. در تحقیقات انجام گرفته استفاده از ریتم های مشخص و تمرینات آوازی تأثیر مثبتی در درمان اختلالات گفتاری نشان داده است. همچنین به علت وجود ریتم معنادار در موسیقی، کودکان تمایل بیشتری به انجام تمرینات از خود نشان داده در نتیجه ماندگاری درمان حاصل شده بیشتر خواهد بود. موسیقی درمانی بهره گیری از یک درمان اساسی و پشتیبان را برای کودکان مبتلابه تأخیر گفتاری پیشرفته را ممکن می سازد.