در این تحقیق سعی شده است به این سوال پاسخ داده شود که آیا حرکت بنگاهها از وضعیت خصوصی - رقابتی به سمت وضعیت دولتی - انحصاری، لزوما باعث تضعیف عملکرد بنگاهها می گردد یا خیر؟ برای این منظور ابتدا برخی از نظریه های مطرح در خصوص عدم کارایی فنی و تخصیصی بنگاههای بخش عمومی همچون مدل niskanen عنوان گردیده و سپس مدل hartley & parker که تلاش دارد بین نوع مالکیت بنگاه و عملکرد آن رابطه ای برقرار نماید، به تفصیل بیان شده است . در این تحقیق عملکرد شرکت سهامی بیمه البرز طی دوره قبل و بعد از ملی شدن، با یکدیگر مقایسه گردیده است . شرکت سهامی بیمه ایران نیز به عنوان شرکت کنترل در این بررسی وارد گردیده است . دوره مورد بررسی سالهای 1348-1372 را شامل می گردد. از آنجایی که در بیمه البرز، بیش از 51 درصد شاخصهای طراحی شده جهت آزمون عملکرد، در دوره دوم، میانگین بیشتری نسبت به دوره رد گردیده است . بیمه ایران عکس این وضعیت را تجربه نموده است . در ادامه با استفاده از یک مدل اقتصادسنجی، تاثیر شوک های سیاسی - اقتصادی، همچون آغاز جنگ و آغاز برنامه پنج ساله اول توسعه بر میزان تولید شرکت سهامی بیمه البرز برآورد شده و بهره وری های نهایی نیروی کار و سرمایه این شرکت نیز محاسبه گردیده است . نتیجه این که تغییر وضعیت بنگاه ها از دولتی - انحصاری به خصوصی - رقابتی لزوما باعث بهبود عملکرد بنگاه ها نخواهد گردید بلکه می تواند تحت تاثیر عوامل محیط نیز قرار گیرد.