آنچه در این پایان نامه مورد بحث قرار می گیرد، بررسی مبانی و آراء تفسیری آیت الله مصباح یزدی است. آیت الله مصباح در تفسیر موضوعی خود با نام «معارف قرآن»، با بکارگیری روش جدیدی، موضوعات را هماهنگ با سوالات فطری مخاطب حقیقت طلب مورد بررسی قرار داده و در پایان، ذهن مخاطب را بصورت کاملاً منظم، با بسیاری از معارف اساسی اسلام آشنا می سازند. استاد مصباح همچنین از مبانی خاصی برای تفسیر آیات قرآن بهره برده اند. آیت الله مصباح یزدی در این تفسیر، با بهره گیری از آیات قرآن، مدلی از «نفس» انسان ترسیم کرده و با استفاده از آن، به استخراج مبانی روان شناسی اسلامی از آیات قرآن پرداخته اند. برخی آراء کلامی- قرآنی ایشان نیز متفاوت با سایر مفسرین است. همچنین استاد مصباح در آثارشان به مستندات قرآنی شبهات روشنفکران معاصر که مهمترین آنها شبهه پلورالیسم دینی می باشد، پاسخ داده اند.