نام پژوهشگر: قاسم حسین طلایی

تاثیر کودهای بیولوژیک و شیمیایی بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه دارویی زیره سبز (cuminum cyminum l.)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شاهد - دانشکده علوم کشاورزی 1391
  قاسم حسین طلایی   مجید امینی دهقی

به منظور بررسی تاثیر کودهای زیستی و شیمیایی بر عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی زیره سبز، آزمایشی به صورت فاکتوریل با چهار فاکتور شامل کود فسفات زیستی (تلقیح و عدم تلقیح)، کود شیمیایی فسفر (0، 40 و 80 کیلوگرم در هکتار)، کود زیستی نیتروکسین (تلقیح و عدم تلقیح) و کود شیمیایی نیتروژن (0، 25 و 50 کیلوگرم در هکتار) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سی و شش تیمار و سه تکرار در سال رزاعی 1390 در مزرعه تحقیقاتی گیاهان دارویی دانشگاه شاهد به اجرا در آمد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که بیشترین تعداد چتر در بوته (96/17 عدد)، تعداد دانه در چتر (81/7 عدد)، عملکرد بیولوژیک (39/179 گرم در متر مربع)، عملکرد دانه (02/61 گرم در متر مربع)، شاخص برداشت (46/33 درصد) و عملکرد اسانس (92/1 گرم در متر مربع) در تیمار تلقیح با کود فسفات زیستی بدست آمد و این تیمار بر صفات ارتفاع بوته، تعداد ساقه فرعی، وزن هزار دانه و درصد اسانس اثر معنی داری نداشت. در این تحقیق اثر متقابل دو فاکتور تلقیح کود فسفات زیستی و فسفر شیمیایی معنی دار شد، بطوریکه بیشترین تعداد چتر در بوته (73/20 عدد)، تعداد دانه در چتر (51/8 عدد)، عملکرد بیولوژیک (74/207 گرم در متر مربع)، عملکرد دانه (06/75 گرم در متر مربع)، شاخص برداشت (73/36 درصد) و عملکرد اسانس (12/2 گرم در متر مربع) در تیمار تلفیق کود فسفات زیستی به همراه 50 کیلوگرم در هکتار کود فسفر شیمیایی بدست آمد. بیشترین تعداد چتر در بوته (80/18 عدد)، تعداد دانه در چتر (88/7 عدد)، عملکرد بیولوژیک (62/183 گرم در متر مربع)، عملکرد دانه (28/64 گرم در متر مربع)، شاخص برداشت (57/34 درصد) و عملکرد اسانس (80/1 گرم در متر مربع) در تیمار تلقیح با کود زیستی نیتروکسین حاصل شد، و این تیمار بر صفات ارتفاع بوته، تعداد ساقه فرعی، وزن هزار دانه و درصد اسانس اثر معنی داری نداشت. همچنین اثر متقابل دو فاکتور تلقیح زیستی نیتروکسین و شیمیایی نیتروژن معنی دار شد، بطوریکه بیشترین تعداد چتر در بوته (24/21 عدد)، تعداد دانه در چتر (32/8 عدد)، عملکرد بیولوژیک (17/201 گرم در متر مربع)، عملکرد دانه (60/75 گرم در متر مربع)، شاخص برداشت (734/36 درصد) و عملکرد اسانس (98/1 گرم در متر مربع) در تیمار تلفیق کود زیستی نیتروکسین به همراه 25 کیلوگرم در هکتار کود شیمیایی نیتروژن بدست آمد. در مجموع نتایج حاصله از این بررسی نشان داد کاربرد کودهای زیستی دارای نقش قابل توجهی در بهبود عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی زیره سبز بوده و می تواند به عنوان جایگزین مناسبی برای کودهای شیمیایی مورد توجه قرار گیرد.