نام پژوهشگر: زهرا ظفرپور
زهرا ظفرپور اشکبوس دهداری
به منظور بررسی تأثیر تنش خشکی بر برخی صفات فیزیولوژیکی، مورفولوژیکی، عملکرد و اجزای عملکرد شش رقم کلزای بهاره، آزمایشی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه یاسوج به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار اجرا گردید. در این آزمایش ارقام کلزا شامل شش رقم (kroko, kosa , 3189, cr3250 , cr regent ,marnoo) و تیمار آبیاری شامل سه سطح آبیاری ( آبیاری پس از10%، 40% و 70% تخلیه آب قابل استفاده) مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد برهمکنش آبیاری و رقم بر تمامی صفات به جز غلظت یون پتاسیم و تعداد غلاف در بوته در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. مقایسه میانگین اثر ارقام مختلف در هر سطح آبیاری نشان داد که تاخیر در آبیاری باعث افزایش غلظت پرولین، محتوای قندهای محلول و میزان نشت الکترولیت ها و کاهش محتوای کلروفیل، محتوای نسبی آب برگ، حداکثر کارایی کوانتومی فتویسستم دو، غلظت یون پتاسیم و عملکرد و اجزای عملکرد در همه ارقام شد. در هر سه سطح آبیاری10% ، 40% و 70% تخلیه رطوبت قابل استفاده به ترتیب بیشترین میزان پرولین (005/1، 46/1، 97/1 میکرو مول بر گرم وزن تر) و کمترین میزان پرولین (66/0، 13/1، 46/1 میکرو مول بر گرم وزن تر) به ترتیب در ارقام kosa و regent مشاهده شد. مقایسه میانگین اثر رقم بر تعداد غلاف در بوته نشان داد بیشترین تعداد غلاف در بوته (6/10) مربوط به رقم kosa بود که با بقیه ارقام تفاوت معنی داری داشت و کمترین میزان آن مربوط به رقم regent (2/9) بود هرچند با رقم marnoo در یک گروه آماری قرار داشت. در سطح آبیاری بر اساس 10% تخلیه آب قابل استفاده رقم kosa بیشترین مقدار عملکرد دانه (با میانگین86/0 گرم در بوته) و بیشترین تعداد دانه در غلاف (18) را داشت و کمترین مقدار عملکرد دانه (47/0 گرم در بوته) متعلق به رقم 325 cr بود. با توجه به نتایج بدست آمده در بین ارقام مورد بررسی رقم kosa که از نظر محتوای کلروفیل، پرولین، قندهای محلول، پتاسیم برگ، محتوای نسبی آب برگ و عملکرد دانه در سطوح بالای خشکی نسبت به سایر ارقام میانگین بالاتری داشت به عنوان رقم متحمل به خشکی و رقم regent نیز که در سطوح بالای خشکی پایین ترین رتبه را کسب کرده است به عنوان رقم حساس به خشکی ارزیابی شد.