نام پژوهشگر: زهرا منصورزاده
زهرا منصورزاده مجید عباسی اشلقی
سیاست خارجی یکی از حوزه های مهم زندگی سیاسی و اجتماعی کشورهاست و اصول سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران نیز با توجه به ماهیت این نظام، از دین اسلام و ایدئولوژی اسلامی نشأت می گیرد. ما در این پژوهش با توجه به جایگاهی که آیت الله خامنه ای به عنوان رهبر جمهوری اسلامی ایران دارد با بررسی سخنرانی های ایشان به این نتیجه رسیده ایم که مبانی نظری آیت الله خامنه ای مطابق با ارزش ها و آموزه های دین اسلام است و موضع گیرهای ایشان در حوزه ی عمل نیز بر گرفته از تعالیم اسلامی است. مثلاً یکی از اصول اصلی اسلام در حوزه ی سیاست خارجی نفی سلطه پذیری است که هیچ گونه سلطه ی غیر مسلمان بر مسلمان را نمی پذیرد. مقابله با آمریکا به عنوان نماد کامل سلطه گری در دنیای کنونی که تفکرات برتری جویانه دارد مطابق با آموزه های اسلامی است. جمهوری اسلامی ایران نیز به عنوان پرچمدار تبلیغ و ترویج دین اسلام با هرگونه سلطه گری و سلطه پذیری مخالف است و علم مقابله با قدرت های استکباری را به دست گرفته است. اسلام بر اساس اصل دعوت از همه مسلمانان می خواهد که آموزه های دین اسلام را در سراسر جهان تبلیغ کنند و مردم سایر کشورها را با تعالیم اسلامی آشنا سازند.جمهوری اسلامی ایران که با داعیه یک کشور اسلامی در عرصه جهان ظهور کرد با تجربه موفق خود در مقابله با استکبار جهانی و با پیشرفت هایی که در علوم مختلف داشته در آستانه ی تبدیل شدن به الگوی عملی یک کشور اسلامی موفق قرار دارد. اسلام برای ایجاد ارتباط قلبی و مهر و عطوفت میان مسلمانان اصل تألیف قلوب را مطرح می کند و از مسلمین می خواهد که با هم برادرانه رفتار کنند و در صورت بروز مشکل همدیگر را یاری دهند. جمهوری اسلامی ایران در راستای اصل تألیف قلوب با ملت مسلمان فلسطین و لبنان همدردی می کنند و از آنان در مجامع مختلف بین المللی حمایت می کند. تولی و تبری در حوزه سیاست خارجی به معنای اولویت و ارجحیت دادن به ارتباط برادرانه و دوستانه با کشورهای اسلامی اعم از مسلمانان و کفار غیر متخاصم و تبری و دوری جستن از برقراری ارتباط با کشورهای کافر متخاصم می باشد. جمهوری اسلامی نیز بر پایه ی همین اصل برنامه پنج ساله ی سوم در حوزه سیاست خارجی را به شکل زیر طراحی کردند. وحدت مسلمین یکی دیگر از اصول مهمی است که در قرآن مورد تأکید قرار گرفته است. جمهوری اسلامی ایران نیز در راستای همین اصل با همه ی کشورهای اسلامی روابط دوستانه برقرار می کند و از نظر رهبر جمهوری اسلامی اتحاد مسلمین به معنای اتحاد میان فرق گوناگون اسلامی است. جمهوری اسلامی ایران با توجه به ماهیت انقلاب خود را ملتزم به رعایت دستورات و آموزه های دین اسلام در همه حوزه های سیاسی و اجتماعی می دانند و هرگونه تخطی از اصول اسلام باعث زیر سوال رفتن انقلاب ایران می شود. بنابراین گمان می رود تا زمانی که حکومت اسلامی در این کشور برقرار باشد اصول سیاست خارجی ایران مبتنی بر تعالیم اسلام باشد.