نام پژوهشگر: نفیسه تنهایی
نفیسه تنهایی علی اکبر حسن نژاد
چکیده مطالعه کانی زایی مس- طلا در منطقه حسن آباد، جنوب غرب نیشابور، (با نگاهی بر مطالعات ژئوشیمیایی سنگ میزبان) به وسیله ی نفیسه تنهایی توالی های پلوتونیک-ولکانیک منطقه حسن آباد بخشی از کمربند ماگمایی شمال شرق ایران بوده که عمدتا همراه با افیولیت های سبزوار-نیشابور-تربت حیدریه و در امتداد گسل درونه رخنمون دارند. از نظر زمین شناسی این منطقه مشتمل بر واحدهای نفوذی قدیمی (دیوریت ها و گرانیت های عمدتا سیلیسی شده)، واحدهای آتشفشانی آندزیتی و تراکی آندزیتی، واحدهای نفوذی و نیمه نفوذی با ترکیب مونزونیت، مونزودیوریت پورفیری و همچنین واحدهای افیولیتی است. داده های تعیین سن u-pb جدید در این تحقیق نشان می دهد که سن واحدهای قدیمی نفوذی با ترکیب دیوریتی کرتاسه، سن واحدهای آتشفشانی ائوسن و واحدهای نیمه نفوذی جدید سنی برابر الیگومیوسن دارند .نفوذی های قدیمی دارای ترکیب کالک آلکالن و نفوذی ها و نیمه نفوذی های جدید دارای ترکیب آداکیتی می باشند. از نظر ژئوشیمیایی ماگمای مادر این سنگ ها عمدتا پرآلومین تا متا آلومین و وابسته به زون فرورانش از نوع حاشیه فعال قاره ای می باشند. کانی زایی در این منطقه (به صورت مس پورفیری همراه با طلای اپی ترمال) بر اساس بررسی های صحرایی، سنگ شناسی و کانی شناسی وابسته به توده های مونزونیتی پورفیری جوان می باشد. کانی زائی طلا در این منطقه همراه با رگه های سیلیسی (کوارتز-آدولاریا) و مرتبط با توده های مونزونیتی جوان بوده در حالی که کانی زایی پیریت،کالکوپیریت، مالاکیت، آزوریت همراه با توده های دیوریتی قدیمی تر می باشد. بررسی مطالعات شاره های درگیر در رگه های کلسیت و کوارتز کانسار مس-طلای حسن-آباد نشان می دهد که عمده شاره های از نوع دوفازی گاز-مایع و تک فازی مایع و گاها تک فازی گازی می باشند. کلیه میانبار بررسی شده در مقاطع مطالعه شده به صورت اولیه بوده و به اشکال تیغه ای، سه بعدی حجمی و نزدیک به کروی و گاها بی شکل و نامنظم دیده می شوند. دمای همگن شدن برای 51 سیال درگیر در کانی کوارتز در دامنه دمایی180 تا 390 درجه سانتی گراد با میانگین 279 درجه سانتی گراد اندازه گیری شد و درجه شوری با دامنه 88/0 تا 31/7 و میانگین 2/3 درصد وزنی نمک طعام محاسبه گردید. دمای همگن شدن برای 51 سیال درگیر در کانی کلسیت نیز به طور جداگانه تعیین گردید و این دامنه دمایی از 165 تا 295 درجه سانتی گراد با میانگین 202 درجه سانتی گراد در تغییر می باشد و درجه شوری با دامنه 18/0 تا 8/4 و میانگین 59/0 معادل درصد وزنی نمک طعام محاسبه گردید. مطالعات ایزوتوپ های پایدار اکسیژن در رگه های کوارتز دار نشان می دهد که احتمالا منشا سیالات کانی ساز آبهای ماگمایی که به شدت با آبهای سازندی دچار اختلاط شده اند می باشد. مطالعات ایزوتوپ پایدار اکسیژن سنگ میزبان نیز نشان دهنده گرانیت نوع i و در نتیجه حاشیه فرورانش قاره ای است.