نام پژوهشگر: نوال آزم
نوال آزم مهدی قمشی
پل ها از جمله مهم ترین و پرکاربردترین سازه های رودخانه ای هستند که در راه سازی از اهمیت زیادی برخوردارند. یکی از مواردی که تحت تأثیر ایجاد سازه های آبی در فرآیند طبیعی سیستم های آبی ظهور پیدا می کند، انواع مختلفی از فرسایش های القایی است که می توان آن را ناشی از دخالت بشر در یک نظام هماهنگ تلقی کرد. این تغییرات معمولاً باعث افزایش ظرفیت انتقال رسوب در سیال شده و درنهایت منجر به ایجاد پدیده آب شستگی خواهد شد. دو عامل مهم باعث ایجاد آب شستگی در اطراف پایه های پل می شوند، یکی برخورد جریان با پایه و دیگری جدا شدن جریان از پایه. معمولا از روش های مقاوم کردن بستر و تضعیف سیستم گردابی برای کاهش آب شستگی موضعی در اطراف پایه های پل استفاده می گردد. در این تحقیق اثر استفاده از پایه های جان پناه بر آب شستگی پایه های پل مورد ارزیابی قرارگرفت. پایه های جان پناه در بالادست پایه اصلی قرارگرفته و با انحراف مسیر جریان و کاهش سرعت جریان پایین رونده در جلو پایه و ایجاد منطقه کم فشار از پایه پل در برابر آب شستگی حفاظت می کنند. برای انجام آزمایشات قطر پایه پل استوانه ای(d) و طول ضلع پایه پل مکعبی(b) 40 میلی متر در نظر گرفته شد. آزمایشات در قطرهای d5/0، d675/0 و d8/0 پایه های جان پناه و در 3 موقعیت قرارگیری b8/2، b95/2 و b1/3 برای پایه مکعبی و در 4 موقعیت قرارگیری d8/2، d95/2، d1/3 و d4/3 برای پایه استوانه ای در حالت آب زلال با اعداد فرود 13/0 ، 16/0 و 19/0 انجام گردید. نتایج نشان داد درتمامی قطر پایه ها با افزایش عدد فرود میزان آب شستگی افزایش می یابد. هم چنین بهترین موقعیت قرارگیری پایه ها برای پایه مکعبی b1/3 و برای پایه استوانه ای d95/2 بود، که با توجه به قطر پایه ها و شدت جریان، بترتیب راندمان 70 تا 132 درصدی و 39 تا 121 درصدی در آن ها بدست آمد. در آزمایشات پایه مکعبی دیده شد با افزایش قطر پایه های جان پناه عمق آب شستگی کاهش می یابد ولی در پایه استوانه ای تا فاصله بهینه این افزایش راندمان وجود داشت و با افزایش بیش تر فاصله این روند عکس شده و در پایه هایی با قطر کم تر بیش ترین راندمان بدست آمد.