نام پژوهشگر: حسن دیداری
حسن دیداری محمدنبی سلیم
پژوهش حاضر، تاریخ یکی از قدیمی ترین مناطق ایران یعنی سرزمین قومس را که از آن در کتب تاریخی با نام های گوناگون یاد شده بررسی می نماید. این منطقه به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و پیشینه تمدنی خود همواره در مناسبات مربوط به شرق و غرب ایران تأثیرگذار بوده و از این رهگذر تأثیرات زیادی نیز پذیرفته است. و در دوره های مختلف تاریخی تحولات بسیاری را به خود دیده است. در دوره صفویه با توجه به امنیت ایجاد شده در کشور که در دوره های قبل و بعد از آن بی سابقه بود و همچنین اقدامات دولت در زمینه های مختلف مذهبی، عمرانی، تجاری، اقتصادی درکشور و ناحیه قومس و اثرات آن بر ابعاد مختلف زندگی مردم که در حال حاضر نیز این اثرات به وضوح قابل مشاهده می باشد و اینکه این دوره به عنوان نقطه عطفی در تاریخ این کشور به حساب می اید از دوره های مهم در این ناحیه نیزمی باشد و بررسی آن اجتناب ناپذیر می نماید. این پژوهش بر پایه مطالعات کتابخانه ای و تحقیقات پیمایشی تنظیم گردیده و در پی آن است که به تحلیل و بررسی تاریخ قومس و بناهای احداث شده دوره صفویه در این سرزمین بپردازد. بررسی روند حکومت صفویه بر منطقه حاکی از آن است که با روی کارآمدن صفویه و اتخاذ سیاست های مختلف در ابعاد اقتصادی ،مذهبی و عمرانی در کشور ایران، بالطبع قومس نیز که دارای موقعیت خاص بود و در شاهراه تمدنی شرق به غرب قرار داشت و به عنوان یک حلقه ی واسط و اتصال به شمار می رفت از این امر تأثیر پذیرفته و تغییراتی در ابعاد گوناگون در این سرزمین بوجود آمد. .سیاست اقتصادی دولت باعث ترویج تجارت و رونق کسب و کار و درآمد گردید این امر توسعه راهها را در پی داشت در راستای ایجاد امنیت و ایجاد استراحتگاه برای کاروانیان و دیگر اهداف، دست به احداث کاروانسراها زدند توسعه موارد ذکر شده باعث ایجاد پل ها، آسیابها، حمامها و غیره گردید ساخت بناهای مختلف توسط دولت صفویه بخاطر اهداف و مصالح سیاسی و اقتصادی و از طرف دیگر احداث این بناهای عمومی و عام المنفعه توسط مردم در راستای سنت حسنه وقف باعث توسعه عمرانی و رشد بناهای متعدد و به هم پیوسته در سراسر کشور گردید.