عنــــوان: مطالعه اثرات مصرف عصاره هیدروالکلی گیاه گل در دوران بارداری وشیردهی بر حافظه فضایی و کاری در فرزندان نر موش صحرایی نژاد ویستار گیاه گل ساعتی passiflora incarnata متعلق به خانواده passifloraceae یک گیاه چند ساله، با گل های سفید ، آبی یا ارغوانی و میوه خوردنی می باشد. گیاه گل ساعتی از جمله داروهای گیاهی است که کاربردهای کلینیکی گسترده و مطالعات زیادی روی خواص فارماکولوژیک و شیمیایی آن انجام شده است. عصاره بخش های هوایی این گیاه استفاده وسیعی در درمان برخی بیماری ها از قبیل اضطراب، بی خوابی و تشنج ، اختلالات جنسی و سرطان دارد. عصاره این گیاه حاوی ترکیباتی مانند آلکالوئیدها ، فنول ، فلاوونوئیدها وترکیبات سیانوژنیک است. با این وجود، شواهد علمی کافی برای اثبات بی خطر بودن مصرف عصاره این گیاه که اثرات آرام بخشی آن اثبات شده خصوصاً در طی دوره حاملگی در دسترس نیست و مصرف امن این عصاره به دلیل دارا بودن ترکیبات آلکالوئیدی و احتمال اثرات سوء روی جنین در هاله ای از ابهام قرار دارد. در این پژوهش اثرات سوء احتمالی مصرف عصاره گیاه گل ساعتی به عنوان یک داروی گیاهی آرام بخش در دوران بارداری، بر قابلیتهای یادگیری و حافظه فرزندان بررسی شد. در این مطالعه از موش های ماده نژاد ویستار در محدوده ی سنی 200-250 گرم استفاده شد. روز صفر بارداری رتهای ماده پس از جفتگیری ومشاهده پلاک واژینال تعیین شد. رتها به پنج گروه تقسیم شدند. گروه اول کنترل، گروه دوم شم (دریافت کننده ی آب مقطر و محلول توِئین که به عنوان حلال بکار رفتند) و دو گروه آزمایشی (دریافت کنندهmg/kg 200و160 عصاره گل ساعتی) و یک گروه دریافت کننده دیازپام بودند. تزریق روزانه و داخل عضلانی و از روز 12 بارداری تا یک ماه پس از تولد (دوره شیردهی) به موشهای صحرایی مادر تزریق شد. قابلیتهای یادگیری و حافظه زاده های نر در 2 ماهگی در ماز آبی موریس و مازاتوماتیک به شکل عدد 8بررسی شد (05/0 p< ) روند کاهشی سرعت و مسافت طی شده در سه روز متوالی تست گیری درون هر گروه دیده شد. این دو متغیر در ماز آبی در همه گروه ها نسبت به گروه کنترل افزایش نشان داد که این افزایش بین گروههای کنترل و شم تفاوت معناداری نداشت. اما این افزایش زمان طی شده برای رسیدن به سکو در روز اول بین گروه کنترل و سایر گروه ها معنی دار بود. در روز دوم این تفاوت فقط بین گروه کنترل و گروه تیمار 200 و گروه دریافت کننده دیازپام و در روز سوم فقط بین گروه کنترل و دیازپام مشاهده شد(05/0 p< ). در روز آزمون پروب بین پنج گروه تفاوت معنادار نبود. همچنین در صد انتخاب صحیح در ماز 8 بین گروهها معنا دار نبود کاهش مسیر طی شده در ماز آبی، در سه روز متوالی در هر گروه نشان دهنده یادگیری مسیر وحافظه فضایی توسط آنها است و افزایش معنادار مسیر و زمان طی شده برای رسیدن به سکو بین گروههای کنترل ودریافت کننده عصاره و دیازپام می تواند موید این مطلب باشد که تجویز عصاره به مادر در دوران بارداری سرعت یاد گیری و تجزیه و تحلیل موقعیتهای فضایی در زاده ها را کاهش میدهد. اما عدم تفاوت در روز پروب عدم تاثیر چشم گیر عصاره را روی حافظه نشان داد. زیرا در انتهای سه روز، یادگیری و حفظ آن تقریبا" در گروههای تیمار مشابه با گروه کنترل است. عدم کاهش انتخاب درست در ماز 8 در گروه های تیماری نسبت به گروه کنترل عدم اثرگذاری عصاره را در کاهش حافظه کاری نشان داد. لغات کلیدی: گل ساعتی-بارداری-یادگیری و حافظه