جمهوری عراق پس از سقوط رژیم بعثی، دچار تحولات اساسی گردید. مهم ترین پیامد اشغال این کشور و تثبیت ادعای دیرینه کردهای شمالی این کشور برای کسب خودمختاری در قالب جمهوری فدرال عراق بود. این امر با حمایت قدرت های بین المللی و نیز نهادهای رسمی داخل این کشور صورت پذیرفت. تحقق خود مختاری کردستان عراق در قالب دولتی نیمه مستقل الگوی جدیدی از سازمان سیاسی فضا را در خاورمیانه سبب شد. شکل گیری این پدیده را باید در پیدایش مسئله شرق در قرن 19 و اوایل قرن 20 جستجو کرد. مسئله شرق گویای نگرش سیاسی و فرهنگی اروپای قرن 19 به شرق و حدود امپراتوری عثمانی بود.این پدیده بیداری و تحریک گروه های قومی– مذهبی جهت نیل به استقلال سیاسی بود. در دوره جنگ سرد مسئله کرد تحت الشعاع رقابت شوروی و امریکا قرار گرفته بود.لذا برای نخستین بار پس از جنگ سرد، خودمختاری منطقه شمال عراق شکل گرفت، که این پدیده موجب شکل گیری ادعاهای جدید مشابهی در کشورهای خاورمیانه و حتی شمال آفریقا گردیده است . پرسش اصلی این است که پدید آمدن این الگوی سیاسی فضا چگونه و تحت تأثیر کدام دسته از علل و عوامل داخلی و بین المللی شکل گرفت. اساسا کارکرد و نقش این مدل سیاسی – جغرافیایی چگونه است و آینده آن به کجا ختم خواهد شد. و چه شباهت هایی میان حکومت فدرال عراق با سایر کشورهای فدرال وجود دارد. با توجه به نتایج بدست آمده در خصوص سوال مطرح شده ، بهترین گزینه برای اداره عراق نظام فدرالی است که بتواند سه گروه عمده کرد، شیعه و سنی را جدا کند تا هر یک از گروه ها بتواننند قدرت مورد نظر خود را در منطقه نفوذ خود اعمال کنند. ولی باید در آمدهای نفتی بصورت عادلانه ( فدرالیسم مالی ) تقسیم گردد، در این صورت سیستم جدید ضامن یکپارچگی سیاسی – سرزمینی عراق میباشد. کلید واژه ها : دولت ملی – قوم - سازماندهی سیاسی فضا- نظام های حکومتی فدرال- نظام های حکومتی ناحیه ای