نام پژوهشگر: کبری سعیدی شاندشتی
کبری سعیدی شاندشتی هوشنگ شامبیاتی
در جوامع ابتدایی، طفل مانند فرد بزرگسال دارای مسئولیت کیفری بوده و مجازات می شد، این دیدگاه به تدریج تغییر یافته و اطفال مبری از مسئولیت کیفری شدند. حقوق کیفری ایران نیز در این راستا با تحولات تدریجی روبرو بوده است. در نظام حقوقی کنونی ایران، طفل دارای مسئولیت کیفری نمی باشد و برای طفل بزهکار مجازت سپردن به کانون اصلاح و تربیت یا والدین پیش بینی شده است؛ با این حال گاه از این قاعده عدول شده و برای طفل مجازت تعزیری پیش بینی شده است. لازم به ذکر است که از منظر این نظام حقوقی، طفل کسی است که به حد بلوغ شرعی (9 سال و 15 سال تمام قمری برای دختر و پسر)، نرسیده باشد اما از جهات علمی و تجربی اطفال ایرانی نه تنها در این سنین به بلوغ عقلی نمی رسند بلکه در غالب موارد به بلوغ جنسی نیز نخواهند رسید لذا در اجرای اصول مسلم حقوق جزا که مقرر میدارد مسئولیت کیفری باید بر شخصی بار گردد که دارای سوء نیت باشد و از آنجاییکه سوء نیت فرع بر وجود اراده کامل است ، در مورد طفل نمی توان چنین اراده کاملی را تصور کرد .در حقوق انگلستان نیز ما شاهد این تغییر و تحولات بوده و در نظام حقوقی کنونی آن، طفل تا ده سال از مسئولیت کیفری مبری می باشد و طفل ده سال تا هیجده سال همانند افراد بزرگسال دارای مسئولیت کیفری می باشد؛ با این تفاوت که بر خلاف حقوق ایران، در حقوق انگلیس برای این اطفال مجازات متفاوتی نسبت به بزرگسالان در نظر گرفته شده است.