نام پژوهشگر: ارمین رزاززاده

امکان سنجی و طراحی دستگاه بودار کننده ی گازی برای مصارف کم با استفاده از فرایند های غشایی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده مهندسی شیمی 1391
  ارمین رزاززاده   جواد سرگلزایی

امروزه گاز طبیعی قبل از مصرف, در ایستگاه هایی در خارج از شهرها و روستاها بودار می گردد. هدف از بودارکنندگی گاز کاهش خطرات ناشی از نشتی خطوط لوله وجلوگیری از به هدر رفتن آن می باشد. این کار توسط دستگاه های بودارکننده ی مختلف صورت می گیرد. بودارکنندگی گاز برای مصارف کم(دبی های پایین) دارای مشکلاتی است. با توجه به اینکه بودار کننده ی مورد استفاده برای مصارف کم ( m^3?h 1000< q)در استان خراسان رضوی از نوع کنارگذر تبخیری می باشد, میزان تزریق ماده بودار کننده به جریان گاز با تغییرات دبی جریان گاز تغییر نمی کند و در نتیجه گاز مصرفی یا به صورت مفرط بودار شده ویا کم تر از حد استاندارد بودار می گردد و این موضوع مشکل اساسی استفاده ی از دستگاه های بودارکننده ی کنارگذر تبخیری می باشد. هدف اصلی از اجرای این پروژه, ارائه ی مدلی کلی از دستگاه بودارکننده ی غشایی می باشد که در آن بتوان با استفاده از فرآیند های غشایی مشکل گفته شده در بالا را از بین ببرد. از این رو برای نیل به اهداف این پروژه, در ابتدا مواردی چون انواع بودارکننده های گاز طبیعی(گوگردی) و بودار کننده مصرفی در کشور(مشخصات فیزیکی, شیمیایی و ساختار), انواع دستگاه های بودارکننده ی گاز طبیعی برای مصارف کم و زیاد و غشا و فرآیند های غشایی و انواع آن مورد بحث و بررسی قرار گرفت. سپس بر اساس یک ایده ی ذهنی, طرحی اولیه از یک دستگاه بودارکننده ی غشایی مطرح گردید. طرح اولیه موجود با استفاده از روابط و فرمول های اثبات شده و اطلاعات و اصول علمی به دست آمده از کتاب ها و مقالات مختلف تکمیل شده و به مدلی اولیه از دستگاه بودارکننده ی غشایی تبدیل گردید. در نهایت مقایسه ای فنی و اقتصادی بین دستگاه بودارکننده ی غشایی و دستگاه بودارکننده ی کنارگذر تبخیری به منظور امکان سنجی در طراحی دقیق نمونه در بعد صنعتی صورت گرفت. مکانیسم عملکرد دستگاه بر اساس فرآیند غشایی موجود در دستگاه تعریف می گردد. فرآیند غشایی موجود در دستگاه, تراوش تبخیری می باشد که با استناد به آن, اختلاف فشار جزئی ماده ی بودار کننده در دو طرف ورقه ی غشا عامل اصلی انتقال ماده ی بودار کننده از میان غشا می باشد. غشای به کار رفته می تواند از جنس پلیمر لاستیکی پلی دی متیل سیلوکسان و یا می تواند از جنس ژلاتین باشد. در طرح شماره 1 و 2 دستگاه بودارکننده ی غشایی, غشای به کار رفته از جنس ترکیبی پلی اتر سولفون _ پلی اتیلن گلیکول می باشد. از بعد فنی هر دو طرح شماره ی 1 و 2 دارای دقت عمل بالاتری نسبت به دستگاه بودارکننده ی کنار گذر تبخیری داشته و طرح شماره ی 2 توانایی بودار کردن گاز متناسب با دبی جریان گاز را دارد. از بعد اقتصادی هر دو دستگاه پیشنهادی دارای صرفه ی اقتصادی بیشتری نسبت به دستگاه بودارکننده ی کنارگذر تبخیری می باشند.