نام پژوهشگر: مهکام یاور

بررسی مساجد همدان درفاصله دوره های زند تا قاجار از دیدگاه باستان شناسی (مطالعه موردی شهر همدان و بخش فامنین)
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم انسانی 1390
  مهکام یاور   محمود طاووسی

هدف از این پژوهش بررسی وضعیت معماری مساجد همدان در دوره قاجار از دیدگاه باستان شناسی می باشد، که به صورت موردی مسجد جامع و پنج مسجد محله ای شهر همدان وسه مسجد روستایی بخش فامنین و یک مسجد روستایی همدان مورد بررسی قرار گرفته است . روش تحقیق بر اساس تحقیقات کتابخانه ای در خصوص پیشینه شهر همدان و وضعیت این مساجد در گذشته و تحقیقات میدانی در خصوص چگونگی وضعیت معماری و تزیینات آنها بوده است که با بررسی بناها ، عکس ها و پلان ها صورت گرفته است . بررسی ها نشان می دهد که معماری مساجد این دوره در شهر همدان دارای نوعی رکود و سستی نسبت به معماری دوره های قبل تر مساجد در ایران است و بطورکلی نوعی سادگی و بی پیرایگی را در این بنا ها مشاهده می کنیم . در میان مساجد شهر همدان مسجد جامع به لحاظ اهمیت، دارای ساخت و ساز وسیعتر و تزیینات بیشتری است اما باقی مساجد دارای شبستانهای ساده ستوندار با طاق های جناقی و تزیینات محدود در آجرکاری بناها می باشند . شبستانها بنابر موقعیت اقلیمی منطقه کوهستانی، معمولاً دارای سقف هایی کوتاه می باشند . در مقایسه با دیگر مساجد این دوره در ایران نیز مانند ، مسجد شاه تهران و مسجد سلطانی سمنان نیز این سادگی در مساجد همدان دیده می شود .