نام پژوهشگر: محمد رضا حسنی فخر
محمد رضا حسنی فخر داود نعمتی انارکی
چکیده همان طور که ارتباطات برای موفقیّت فرد امری حیاتی است، برای شکل گیری و بقای سازمان نیز حیاتی بوده و مهم ترین عامل توسعه و تعالی انسانی است. سازمانی که کارکنان آن با یکدیگر ارتباط موثر نداشته باشند نمی توانند توانمندی های لازم را برای اجرای وظایف خود کسب کنند. زیرا ارتباط بستر مناسبی برای مبادله اطلاعات، دانش و تجربیات می باشد. از سوی دیگر هیچ سازمانی نمی تواند موفق شود مگر این که اعضا و کارکنان آن نسبت به انجام وظایف خود، انگیزه شغلی داشته باشند و در جهت تحقق اهداف تلاش کنند. در واقع انگیزه ها چراهای رفتار هستند. آنها موجب آغاز و ادامه فعالیت می شوند و جهت کلی رفتار هر فرد را معین می سازند. ایجاد انگیزه شغلی مستلزم وجود عوامل مختلف شخصی، سازمانی، و محیطی است که بعضًا تحت کنترل مدیران قرار دارند. امروزه مزیّتی که سازمان ها برای پیشی گرفتن از یکدیگر دارند تنها در به کارگیری فن آوری جدید نیست، بلکه در بالا بردن اعتماد به نفس و میزان انگیزه کارکنان نهفته است که ارتباط موثر، کلید آن است. پژوهش حاضر به بررسی تأثیر مهارتهای ارتباطی بر انگیزش کارکنان می پردازد و هدف اصلی آن این است که ضمن شناخت میزان انگیزش کارکنان معاونت سیما، دریابد که آیا میزان بهره مندی مدیران از مهارتهای ارتباطی در افزایش یا کاهش انگیزه کارکنان تأثیر دارد یا خیر. برای بررسی موضوع با مبنا قراردادن مولفه های چهار مهارت ارتباطی اساسی یعنی مهارتهای کلامی، مهارتهای غیرکلامی، مهارتهای شنود موثر و بازخورد و همچنین نظریه انتظار (از نظریه های فرایندی ـ شناختی انگیزش)، با استفاده از روش پیمایشی، اطلاعات لازم به کمک ابزار پرسشنامه گردآوری شده است. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه شاغلین رسمی و غیررسمی کارکنان معاونت سیما می باشد که با استفاده از روش نمونه-گیری طبقه بندی، حجم نمونه 300 نفری انتخاب شده اند. نتایج حاصل از آزمونهای تحلیل واریانس، آزمونهای سطوح اسمی و ترتیبی و همچنین آزمون همبستگی پیرسون نشان می دهد: 1- 3/41 درصد کارکنان معتقدند مدیران معاونت سیما در حد متوسطی از مهارتهای ارتباطی (کلامی، غیرکلامی، شنود و بازخورد) استفاده می کنند.افراد دارای تحصیلات عالیه میزان برخورداری مهارت کلامی مدیران سیما را در پایین ترین سطح ممکن، افراد دارای تحصیلات دیپلم و پایین تر میزان برخورداری مهارت غیرکلامی مدیران سیما را در بالاترین سطح ممکن و میزان مهارت شنود موثر آنها را پایین ترین سطح می دانند.لکن میزان مهارت غیرکلامی مدیران معاونت سیما از سوی کارکنان دارای سابقه خدمت 19 تا 24 سال در پایین ترین و از سوی کارکنان دارای سابقه خدمت 13 تا 18 سال در بالاترین سطح ارزیابی شده است. زنان بیش از مردان به وجود مهارت بازخورد مدیران اعتقاد دارند. 2- با توجه به مقدار ضریب همبستگی پیرسون (693/0) می توان اظهار داشت که مهارتهای ارتباطی مدیران سیما تأثیر مثبت و مستقیم بر انگیزه شغلی کارکنان دارد و شدت این ارتباط در حد قوی می باشد. 3- با اطمینان ?5 درصد می توان گفت مهارت های ارتباطی مدیران بر انگیزه شغلی کارکنان تأثیر دارد. 43 درصد پاسخگویان میزان تأثیر مهارتهای ارتباطی مدیران در ایجاد انگیزه شغلی کارکنان معاونت سیما را در حد زیادی می دانند. 3/38 درصد معتقدند که مهارتهای کلامی، 6/47 درصد مهارتهای غیرکلامی، 57 درصد مهارتهای شنود موثر، 8/65 درصد مهارتهای بازخورد مدیران، در ایجاد انگیزه شغلی کارکنان خیلی زیاد تأثیر دارد. 4- در بین مهارتهای ارتباطی از دیدگاه کارکنان معاونت سیما، مدیران تا حد زیادی از مهارت شنود موثر برخوردارند(حدود 16درصد). مهارت بازخورد مدیران با 10 درصد، مهارتهای ارتباط کلامی با 8 درصد و مهارتهای ارتباط غیرکلامی با 3 درصد در رتبه های بعدی قرار دارند.