نام پژوهشگر: رضا قاسمی قزلجه

دلایل فروپاشی خلافت اموی
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1391
  رضا قاسمی قزلجه   حمیدرضا صفا کیش کاشانی

با طلوع اسلام ، قبایل پراکنده جزیره العرب گرد هم آمدند و رهبری امت جدید برخلاف رویه های قدیمِ انتخاب رئیس درعرب بر محور ارزشهای اسلامی گردید پیامبر با تاسیس حکومت اسلامی سنت های جدید ی را بنیان نهاد. اما مدت کوتاه ده ساله زمانی نبود تابتواندهنجارهای نهادینه شده و دیرینه عرب را منسوخ کند . لذا به محض رحلت پیامبر پاره ای از سنت های جاهلی از نو سر بر آورد، که امویان در رجعت به آن تبحر بسیار داشتند . از اینرو تاریخ تشکیل بنی امیه به سال 41 هجری پس از صلح نامه بین معاویه و امام حسن (ع) بر می گردد و علیرغم مصالحه که قرار شد ابتدا معاویه و بعد از ایشان دو باره امام حسن (ع) خلافت نمایند ولی معاویه به هیچگدام از مفاد صلح نامه عمل ننمود. اولین تحول بزرگی که با تأسیس حکومت جدید ایجاد شد تغییر مقر حکومت از مدینه به شام بود( البته توسط امام علی (ع) به کوفه منتقل شده بود) و علت آن این بود که بزرگترین دشمنان بنی امیه در عراق بودند و صحابه و همه پیروان و خاندان رسول الله(ص) در مدینه و مکه بودند فلذا اینان اجازه ایجاد حکومت و کاخ سبز و... را به معاویه نمی دادند و معاویه در واقع انتخاب زیرکانه ای می کند و توانست در زمان کمی تمامی مخالفین را سرکوب و یا تطمیع نماید و در نهایت برای یزید در زمان حیات خود بیعت گرفت و خلافت را به سلطنت موروثی تبدیل گردانید و پس از یزید فرزندش بنام معاویه نیز 6 ماه خلافت نمود. سپس کناره گیری کرد و پس از آن شاخه مروانیان به حکومت رسیدند و تا سال 132 هجری ادامه داشتند که در نهایت توسط عباسیان با وعده عدالت و با شعار الرضا من آل محمد(ص) ساقط شدند . البته ایرانیان در این امر نقش بسزائی داشتند. سخن کوتاه اینکه این پژوهش در پنج فصل با بخشهای مختلف به دنبال بررسی نحوه به قدرت رسیدن وعملکرد هر یک از خلفای اموی و در نهایت چگونکی سقوط این سلسله پرداخته است .