نام پژوهشگر: واحد یلچی
واحد یلچی ارسلان گلفام
این پایان نامه به بررسی رده شناختی و نحوی ساخت های سببی در ترکی آذری می پردازد. ساختار جملات سببی و رده شناسی آن ها توضیح داده می شود و جملات از نظر نحو برنامه کمینه گرا مورد بررسی قرار می گیرد. جمله ای سببی خوانده می شود که دارای سه رکن سبب ساز، سبب پذیر و فعل سببی باشد. زبان ها از ابزارهای متعددی برای رمزگذاری مفهوم سببیت استفاده می کنند؛ با توجه به دیدگاه های رده شناختی غالب می توان گفت زبان ترکی از انواع سببی های ساختواژی، تحلیلی، واژگانی، همکردی، گفتمانی و سازه غیرصرفی برای رمزگذاری مفهوم سببیت بهره می جوید. سببی ساختواژی، به دلیل ویژگی پیوندی بودن زبان ترکی، بسیار زایاتر از انواع دیگر است و به طور بالقوه با افزودن وند سببی ساز می توان هر محمول غیر سببی را به محمول سببی تبدیل نمود. گاهی این وند سببی ساز بیش از یک بار به ریشه فعلی اضافه می گردد که حاصل آن سببی مضاعف می شود که ساختاری منحصر به فرد است که در تعداد کمی از زبان ها وجود دارد. این ساخت نیز در پایان نامه حاضر بررسی خواهد شد. تحت تاثیر زبان فارسی، سایر انواع سببی ها از جمله سببی تحلیلی و همکردی نیز بدین زبان راه پیدا کرده است. چامسکی در سال 1995 به پیروی از لارسن (1990، 1988) تحلیل پوسته ای گروه فعلی را در خصوص چگونگی اشتقاق نحوی ساخت های فعلی چند متممی مطرح نمود. براساس این تحلیل، ترکیب سازه ای گروه فعلی از (الف) گروه فعلی هسته ای درونی با هسته فعل واژگانی و (ب) گروه فعلی پوسته ای بیرونی با هسته فعل سبک انتزاعی و سببی تشکیل می گردد. ساخت های سببی زبان ترکی نیز در تحلیل پوسته ای گروه فعلی پیشنهاد شده در برنامه کمینه گرا می گنجد و قابل توجیه است. ساخت سببی مضاعف نیز پس از معرفی مورد ارزیابی نحوی قرار می گیرد و نشان می دهیم که آیا چارچوب نظری نحوی معرفی شده علاوه بر سببی های رایج در این زبان، قادر به تبیین ساخت سببی مضاعف نیز هست یا خیر.