نام پژوهشگر: حسین حسینی دولت قلعه

نگرشی بر الگوهای همدیدی مولد بارش های سنگین در استان کردستان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه محقق اردبیلی - پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی 1391
  حسین حسینی دولت قلعه   برومند صلاحی

هدف از مطالعات همدید یافتن رابطه ی بین پدیده های محیطی و الگوهای گردشی جو است .در این میان بارش که یکی از پیچیده ترین و در عین حال حیاتی ترین رخداد اقلیمی است، در محدوده ی جغرافیایی ایران هر ساله سیلاب های متعددی در قسمتهای مختلف رخ می دهد، که قسمت عمده ی آن ناشی از بارش های سنگین است. دراین پژوهش برای تحلیل همدیدی الگوهای مولد بارش های سنگین استان کردستان ابتدا اطلاعات درباره حداکثر بارندگی روزانه ایستگاههای سینوپتیکی در دوره آماری بلند مدت، استخراج شده و سپس روزهای دارای بارش بیش از 30 میلیمتر مشخص گردید. سپس روند خطی و پلی نومیال بارش ها در محیط excel ، انحراف معیار، چولگی، کشیدگی، میانه، مد و میانگین در محیط نرم افزار spss رسم و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای دوره های مورد مطالعه ،با استفاده از نرم افزارsmada توزیع نرمال و پیرسون تیپ 3 بارش ها ارزیابی شده و در نهایت احتمال وقوع بارشهای سنگین با دوره های برگشت 2، 3، 5، 10، 25، 50، 100 و 200 سال تعیین شد. برای تحلیل همدیدی هم از نقشه های سینوپتیکی تراز سطح دریا و ژئوپتانسیل 850 و 500 هکتوپاسکال و نقشه های امگا و وزش رطوبتی و آب قابل بارش در ترازهای 850 و 500 ه.پ استفاده شده است . نتایج پژوهش نشان می دهد که بارش های بیش از 30 میلیمتر، در تراز سطح دریا با سامانه های کم فشار عراق و پرفشار اروپای شرقی ایجاد شده و در سطوح بالا هم با تشکیل ناوه ای از شمال سیبری تا مرکز سودان و قرار گیری منطقه پژوهش در جلو این فرود، این بارش ها اتفاق افتاده است. همچنین نقش تغذیه ی رطوبتی دریای سرخ، دریای مدیترانه، خلیج فارس، اقیانوس اطلس و دریای سیاه بارز بوده و ایجاد هسته های صعود بر روی عراق، شرق ترکیه و غرب ایران، در رویداد این بارش ها موثر بوده است.